Incydent w Zatoce Tonkińskiej
wojna wietnamska | |||
Zdjęcie zrobione z USS „Maddox” podczas incydentu, przedstawiające trzy północnowietnamskie łodzie torpedowe | |||
Czas |
2 sierpnia 1964 | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Terytorium | |||
Wynik |
przystąpienie USA do wojny wietnamskiej | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Wietnamu | |||
19°42′N 106°46′E/19,700000 106,766667 |
Incydent w Zatoce Tonkińskiej – niejasny i nigdy do końca niewyjaśniony incydent zbrojny w Zatoce Tonkińskiej, mający miejsce 2 sierpnia 1964 roku, wykorzystany jako oficjalna przyczyna przystąpienia USA do wojny w Wietnamie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Po wspomnianym incydencie prezydent USA Lyndon B. Johnson uzyskał swobodę działania, a do ataku na Wietnam miał prawo użyć wszelkich niezbędnych środków[1]. Na incydent składały się dwa wydarzenia: wymiana ognia USS „Maddox” z trzema wietnamskimi kutrami torpedowymi w dniu 2 sierpnia i wydarzenie z dnia 4 sierpnia, w którym USS „Maddox” i USS „Turner Joy” otworzyły ogień do niezidentyfikowanego celu radarowego. Historyk Howard Zinn w sprawie wydarzeń w zatoce, twierdzi: incydent w Zatoce Tonkińskiej był prowokacją, a najwyższe władze amerykańskie okłamywały społeczeństwo, podobnie jak w przypadku inwazji na Kubę za czasów Kennedy’ego. W rzeczywistości bowiem CIA prowadziła w tym regionie tajną operację, której celem były północnowietnamskie przybrzeżne obiekty wojskowe, a zatem atak Wietnamczyków na amerykański okręt nie był „nieuzasadniony”. Ponadto niszczyciel Maddox nie odbywał wcale „rutynowego patrolu”, ale uczestniczył w misji szpiegowskiej, a co więcej do incydentu nie doszło na wodach międzynarodowych, lecz już w obrębie wietnamskich wód terytorialnych. Wbrew twierdzeniom McNamary w kierunku Maddoxa nie wystrzelono też żadnych torped[2].
W 1965 r. prezydent Lyndon B. Johnson skomentował wydarzenie w prywatnej wypowiedzi: O ile wiem, to nasza marynarka strzelała do wielorybów[3]. W roku 1971 pracownik Pentagonu Daniel Ellsberg przekazał dziennikarzom dokumenty znane jako Pentagon Papers, zawierające również materiały na temat incydentu. Wynikało z nich, że raporty na temat wydarzenia zostały sfałszowane. 30 listopada 2005 służby NSA przez odtajnienie dokumentów z owego okresu nieoficjalnie potwierdziły, iż administracja prezydenta Johnsona otrzymała nieprawdziwe informacje na temat incydentu.
Schematy starcia
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Cummins 2013 ↓, s. 188.
- ↑ Zinn 2016 ↓, s. 615.
- ↑ 30-year Anniversary: Tonkin Gulf Lie Launched Vietnam War [online], archive.is, 29 maja 2012 [dostęp 2021-05-05] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Joseph Cummins: Najdłuższe konflikty zbrojne. Wyd. 1. Warszawa: Muza SA, 2013. ISBN 978-83-7758-259-6.
- Howard Zinn: Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2016. ISBN 978-83-65369-12-3.