Józef Kajetan Ossoliński
Ossoliński Hrabia | |
Rodzina | |
---|---|
Data urodzenia | |
Data śmierci | |
Ojciec | |
Matka | |
Żona |
Teresa Miączyńska (z d. Rafałowicz), Maria Barbara Zaleska, Katarzyna Grabieńska. |
Dzieci |
Józef Kajetan Ossoliński herbu Topór (ur. 1758 – zm. 15 kwietnia 1834 w Wyszkowie) – hrabia w Królestwie Kongresowym w 1820 roku[1], kasztelan podlaski od 1790, senator Królestwa Kongresowego w latach 1822–1824 i starosta sandomierski w 1781 roku, od 1780 roku wielokrotny poseł z ziemi drohickiej oraz poseł, członek konfederacji targowickiej, powołany przez konfederację generalną koronną w 1792 roku na asesora w jurysdykcji marszałkowskiej koronnej[2], kolekcjoner dzieł sztuki.
Pochodzenie
[edytuj | edytuj kod]Jego ojciec Aleksander Maciej Ossoliński (zm. w 1804 r. w Rudce) był miecznikiem wielkim koronnym, starostą sokołowskim drohickim, sulejowskim, a matką była Benedykta Antonina Loewendal (1735 - 1778). Natomiast jego dziadkiem był kasztelan gostyński Jan Stanisław Ossoliński (1689 - 1770). Miał siostrę Annę Ossolińską (1759–1843) i brata Jan Onufrego Ossolińskiego (1760–1812)
Józef Kajetan Ossoliński jako dziedzic
[edytuj | edytuj kod]Był dziedzicem klucza Rudka, Starej Wsi i Czerniakowa (dzielnica Warszawy) Wykupił od Ledóchowskich rodzinny Ossolin, już bez renesansowego zamku fundacji kanclerza Jerzego Ossolińskiego, który zburzyli Ledóchowscy. Był dwukrotnie żonaty po raz pierwszy w Teresą Miączyńską (ur. 1760) - z d. Rafałowicz rozwiedzioną z Kajetanem Miączyńskim, a w 1781 roku z Marią Barbarą Zaleską, lecz po rozwodzie z nią w 1802 roku, poślubił Katarzynę Grabieńską (ur. 1780 r.) i miał z nią syna Wojciecha Grzegorza Ossolińskiego (1796–1842)
Z drugiego małżeństwa z Zaleską miał córkę Konstancję Ossolińską (ur. 1783 w Rudce - 7 grudnia 1868)-generałową, i syna, Wiktora (1790–1860). Żona Maria Barbara Zaleska (1760–1813) w 1781 r. wniosła mu w posagu dobra Grodzisk, Siemiony i Rejowiec w lubelskim.
Działalność polityczna i kariera
[edytuj | edytuj kod]Poseł na sejm 1780 roku z ziemi drohickiej[3]. W 1782 roku został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[4]. Był posłem na sejm 1782 roku z województwa sandomierskiego[5]. Był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego[6]. W 1788 roku wybrany posłem na Sejm Czteroletni z ziemi bielskiej[7]. 2 maja 1791 roku podpisał asekurację, w której zobowiązał się do popierania projektu Ustawy Rządowej[8]. Po przystąpieniu króla do Targowicy, Józef Kajetan wspólnie z kilkoma posłami z Podlasia, w 1792 roku, wstąpił do konfederacji. Wspierał też w 1794 r. materialnie powstanie kościuszkowskie, w którym jego brat wystawił swój oddział powstańczy.
Po rozwiązaniu Księstwa Warszawskiego współorganizował powstanie Królestwa Polskiego. Od 1822 roku zasiadał w senacie Królestwa Polskiego jako senator-kasztelan, ale po dwóch latach zrezygnował z tej funkcji.
Fundator i kolekcjoner obrazów
[edytuj | edytuj kod]Zasłynął jako kolekcjoner i twórca galerii obrazów w pałacu zwanym "na Tłumackiem" w Warszawie, gdzie umieścił dzieła sztuki odkupione od króla Stanisława Poniatowskiego.
W należącym do niego Rejowcu koło Chełma wybudował cerkiew unicką i pałac dla swej córki Konstancji przyszłej dziedziczki tej miejscowości.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kuryer Litewski, nr 130, 29 października 1820 roku, [b.n.s.]
- ↑ Korwin [Kossakowski] S., Trzeci Maj i Targowica, Kraków 1890, s. 141.
- ↑ Dyaryusz Seymu Ordyngo [!] Warszawskiego Roku 1780 Dnia 2go Pazdziernika Zaczętego, z Wyrażeniem Posłow, Sessyi, Projektow, Mow, &c., Grodno 1780, s. 11.
- ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa 2006 s. 189.
- ↑ Dyaryusz seymu wolnego ordynaryinego warszawskiego szescio=niedzielnego Roru[!] Panskiego MDCCLXXXII, [b.n.s].
- ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 311.
- ↑ hasło autrostwa Marii Czaplińskiej i Ireny Homoli w XXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego w 1979 roku
- ↑ Bronisław Dembiński, W przededniu 3-maja 1791 roku, w: Tygodnik Ilustrowany, nr 1 13 stycznia 1906 roku, s. 10.
- Członkowie Sądu Marszałkowskiego I Rzeczypospolitej
- Członkowie Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej
- Hrabiowie Królestwa Kongresowego
- Kasztelanowie podlascy
- Konfederaci targowiccy
- Ossolińscy herbu Topór
- Polscy kolekcjonerzy sztuki
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (województwo sandomierskie)
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (ziemia bielska)
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (ziemia drohicka)
- Posłowie na sejm zwyczajny 1780
- Posłowie na sejm zwyczajny 1782
- Posłowie Sejmu Czteroletniego (1788–1792)
- Senatorowie-kasztelanowie Królestwa Kongresowego
- Senatorowie świeccy I Rzeczypospolitej
- Senatorowie za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego
- Starostowie sandomierscy
- Sygnatariusze asekuracji 2 maja 1791
- Urodzeni w 1758
- Urzędnicy ziemscy I Rzeczypospolitej
- Zmarli w 1834