Józef Szumlański
| ||
| ||
| Data urodzenia |
1643 | |
|---|---|---|
| Data śmierci |
1708 | |
| Greckokatolicki biskup lwowski | ||
| Okres sprawowania |
1700–1708 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Sakra biskupia |
1676 | |
Józef Szumlański herbu Korczak (ur. 1643, zm. 1708) – biskup prawosławny, a następnie unicki.
Jego babką była Rożniatowska herbu Sas[1]. Brat Atanazego, biskupa łuckiego. Dorastał na dworze Jana III Sobieskiego. Był prawosławnym eparchą lwowskim od roku 1668 lub (według innych źródeł) 1676.
W 1670 jako rotmistrz pancerny został wysłany jednocześnie z Belejowskim na komisję ostrogską (między Rzecząpospolitą i Kozakami), zwijał się w okolicy Mohylowa Podolskiego, chcąc przeciągnąć duchowieństwo ruskie na stronę polską. Piotr Doroszenko dowiedział się o tym, pchnął kozaków, by „buntownika” pojmali. Szumlańskiego odszukali wysłańcy w Mohylowie, jako więzień wywieziony do Czehryna, ale się prędko z niewoli wydostał[2].
W 1677 potajemnie przeszedł na katolicyzm. Jako kapelan greckokatolicki wziął udział w bitwie pod Wiedniem w 1683. W roku 1690 uroczyście sprowadził ze Stryja do Żółkwi relikwie św. Jana Nowego. W 1700 doprowadził do przystąpienia eparchii lwowskiej do unii brzeskiej, zostając pierwszym[3] greckokatolickim biskupem lwowskim.
Autor wspomnień spod Wiednia.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stanisław Józef Duńczewski, O familii Lubiczów Strzemeskich, [w:] Herbarz Wielu Domow Korony Polskiey y W. X. Litewskiego, T. 2. 1757, s. 22.
- ↑ Wiestnik Zapadnoj Rossii – Andrusowskij dohowor i Piotr Doroszenko r 1867, zeszyt 5, oddział 2, s. 118. Podano za Dr Antonim J. Rolle.
- ↑ Aleksy Deruga, Biskup Józef Szumlański (1667–1708), Lwów 1935.