January Suchodolski

January Suchodolski
	; Portret Januarego Suchodolskiego autorstwa Maksymiliana Fajansa
Data i miejsce urodzenia	19 września 1797 ; Grodno
Data i miejsce śmierci	20 marca 1875 ; Bojmie
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	malarstwo
	Ważne dzieła
	Bitwa pod Somosierrą
	Multimedia w Wikimedia Commons

January Suchodolski (ur. 19 września 1797 w Grodnie, zm. 20 marca 1875 w Bojmiu^[1]) – polski malarz batalista okresu romantyzmu oraz oficer wojsk polskich. Jego grobowiec znajduje się na cmentarzu w Oleksinie.

Kariera wojskowa

Był bratem znanego poety Rajnolda. W 1810 wstąpił do Korpusu Kadetów Szkoły Elementarnej Artylerii i Inżynierów Wojsk Księstwa Warszawskiego mieszczącej się w Arsenale warszawskim^[2]. W szkole pobierał pierwsze lekcje rysunków ręcznych i topograficznych, amatorsko natomiast zainteresował się malarstwem. W 1823 został adiutantem polowym dowódcy pułku Grenadierów Gwardii Królewskiej gen. Wincentego Krasińskiego^[3]. Awansował na kapitana^[3]. W 1830 roku Suchodolski wziął udział w powstaniu listopadowym^[3]. Walczył on między innymi pod Wawrem, Grochowem i Iganiami. W wolnym czasie zajmował się szkicowaniem scen z udziałem żołnierzy oraz portretów swoich kolegów.

Kariera artystyczna

Po upadku powstania zdecydował się nie wyjeżdżać z kraju i przyjąć rządowe stypendium artystyczne. W latach 1832–1833 studiował malarstwo w Akademii Francuskiej w Rzymie, w pracowni Horacego Verneta. Malował tam sceny rodzajowe, m.in. o tematyce arabskiej^[3]. W 1837 wrócił do Warszawy^[3]. Przez pewien czas bywał w Krakowie, w Paryżu, kupił też w 1848 majątek w Bojmiu na Mazowszu^[3]. W 1860 był jednym z założycieli Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych (1860) w Warszawie oraz Muzeum Sztuk Pięknych (1864)^[3].

Zdobył popularność jako autor romantycznych obrazów o charakterze patriotycznym i batalistycznej tematyce. Malował głównie sceny historyczno-batalistyczne z okresu wojen napoleońskich i powstania listopadowego^[3]. Uprawiał malarstwo amatorsko, jako formę deklaracji obywatelskiej. Znany jako malarz koni, malował kuligi, pokazy konne, portery końskie^[3]. Dzięki niemu konie pojawiają się po raz pierwszy jako samodzielny temat – kontynuowany później m.in. przez Juliusza Kossaka.

Jego syn został uwięziony po powstaniu styczniowym, a Bojmie zostało zrujnowane^[3]. Suchodolski zmarł tam w 1875 roku^[3].

Obrazy

Farys,
Gen. Chłopicki i gen. Skrzynecki na czele Wojska Polskiego,
Jadwiga, królowa Polska,
Książę Józef Poniatowski ze sztabem,
Napoleon i książę Józef Poniatowski pod Lipskiem,
Obrona zamku Fuengirola w Hiszpanii przez oddział 4 pułku piechoty z Księstwa Warszawskiego, olej na płótnie, 93 × 66 cm,
Stadnina, olej na płótnie, 151 × 200 cm,
Wzięcie sztandaru Mahometa pod Wiedniem,
Szturm na mury Saragossy,
Śmierć Cypriana Godebskiego pod Raszynem,
Śmierć księcia Józefa Poniatowskiego,
Śmierć księcia Józefa Poniatowskiego pod Lipskiem,
Śmierć Władysława pod Warną,
Bitwa pod Tudelą (Wincenty Krasiński składa Napoleonowi zdobyte sztandary), olej na płótnie, 76,5 × 101,5 cm (1827),
Pracownia Verneta (1832),
Bitwa po Raszynem (1832),
Krakusi (1832),
Odwrót partyzantów (1835),
Widok wzięcia szturmem fortecy Archałcyku (1839) nagrodzony pierścieniem brylantowym oraz tytułem członka Imperatorskiej Akademii Sztuk Pięknych przez Cesarza Rosji,
Wjazd gen. Henryka Dąbrowskiego do Rzymu, olej na płótnie, 73,5 × 61nbsp;cm (1850), Muzeum Narodowe w Warszawie
Portret konny Paskiewicza, olej na płótnie, 86,5 × 71 cm (1841), Muzeum Narodowe w Warszawie
Apoteoza Napoleona (1842),
Ułan i dziewczyna (1842),
Powitanie Krakowa (1842),
Wesele krakowskie (1842),
Zdobycie wąwozu Samosierra (1843),
Szturm na mury Saragossy (1843),
Śmierć Czarnieckiego (1844),
Obrona Częstochowy (1845),
Bitwa na San Domingo (1845),
Porwanie Amazonki (1845),
Pole Mokotowskie (1849),
Zwycięstwo pod Kircholmem,
Odpoczywający ułani, olej na płótnie, 52 × 40 cm (1852),
Wiosna we Włoszech (1853),
Lato na wyspie San Domingo (1853),
Jesień nad Renem (1853),
Szturm Oczakowa, olej na płótnie, 230 × 345 cm, (1853),
Zima w Rosji (1853),
Odwrót spod Moskwy, epizod z roku 1812, olej na płótnie, Muzeum Narodowe w Krakowie, (1854),
Biwak ułanów polskich pod Wagram, olej na płótnie, 76,7 × 83,5 cm (1859), Muzeum Narodowe w Warszawie
Bitwa pod Somosierrą, olej na płótnie, 144 × 193nbsp;cm (1860), Muzeum Narodowe w Warszawie
Polowanie na jelenia (1862),
Przejście wojsk Napoleona przez Berezynę, olej na płótnie, (1866)
Ucieczka^[4]

Obrazy zaginione

Sobieski pod Wiedniem (obraz zaginiony podczas II w.ś.)^[3].
Madonna z Dzieciątkiem (obraz zaginiony podczas II w.ś.)^[3].

Przypisy

↑ January Suchodolski – oficer i malarz, naszdziennik.pl, [dostęp 2009-05-02].
↑ Encyklopedja Powszechna S. Orgelbranda, Tom XIV, Warszawa 1903, s. 151.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Konieczny, Brzeski, Mój wrzesień 1939..., s. 41.
↑ reprodukcja wraz z informacją, że obraz został odrestaurowany przez łódzkiego artystę-malarza Karola Endego; '[w:]' "Łódź w Ilustracji", z 29 X 1933, nr 44, s. 5:.

Bibliografia

K. Sroczyńska, January Suchodolski, Warszawa 1984.
Bronisław Konieczny, Jan. Brzeski: Mój wrzesień 1939 : pamiętnik z kampanii wrześniowej spisany w obozie jenieckim. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego: Księg. Akademicka, 1999. ISBN 83-7188-328-5. s. 41 (notatka biograficzna).

Linki zewnętrzne

Obrazy Suchodolskiego: Witold Raczunas, Galeria Malarstwa Polskiego

[1] January Suchodolski – oficer i malarz, naszdziennik.pl, [dostęp 2009-05-02].

[2] Encyklopedja Powszechna S. Orgelbranda, Tom XIV, Warszawa 1903, s. 151.

[kb41-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Konieczny, Brzeski, Mój wrzesień 1939..., s. 41.

[4] reprodukcja wraz z informacją, że obraz został odrestaurowany przez łódzkiego artystę-malarza Karola Endego; '[w:]' "Łódź w Ilustracji", z 29 X 1933, nr 44, s. 5:.

[1]

[2]

[3]

[4]