Kangury

Kangury
	Macropodinae
	J.E. Gray, 1821
	; Przedstawiciel podrodziny – kangur rudy (Osphranter rufus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
Nadrząd	torbacze
Rząd	dwuprzodozębowce
Podrząd	kangurokształtne
Nadrodzina	Macropodoidea
Rodzina	kangurowate
Podrodzina	kangury
	Typ nomenklatoryczny
	Macropus Shaw, 1790
Plemiona
	2 plemiona – zobacz opis w tekście
	2 plemiona – zobacz opis w tekście
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Kangury^[2] (Macropodinae) – podrodzina torbaczy z rodziny kangurowatych (Macropodidae). Jest główną pod względem liczby gatunków podrodziną w obrębie rodziny kangurowatych^[3].

Budowa ciała

Kangury są zwierzętami o zróżnicowanej wielkości od małych filanderów, których masa ciała osiąga około 1 kg, po kangura rudego czy kangura olbrzymiego, u których samce mogą osiągać wzrost przekraczający 2 m przy masie ciała ponad 80 kg. Jak sugeruje nazwa naukowa podrodziny (Macropodinae), tylne kończyny kangurów są większe od przednich i zapewniają poruszanie się zwierzęcia szybkimi skokami. Jak wszystkie dwuprzodozębowce, kangury mają duże, wysunięte do przodu dolne siekacze, nie mają dolnych kłów, a ich kończyny mają przeciwstawne palce^[4].

Kangury mają duże, owłosione, lecz niechwytne ogony, które zapewniają utrzymywanie równowagi podczas poruszania na dwóch kończynach lub większej stabilności zwierzęcia poruszającego się przy wykorzystywaniu czterech kończyn. Macropodinae mają duże uszy. Przedstawiciele podrodziny charakteryzują się widocznym dymorfizmem płciowym – samce są większe od samic. Ponadto u przedstawicieli obu płci kangura rudego i kangura górskiego ubarwienie sierści jest zróżnicowane. Większość kangurów ma 32 lub 34 zęby^[4].

Wzór zębowy		I	C	P	M
32-34	=	3	(1)	2	4
32-34	=	1		2	4

Tryb życia

Większość kangurów prowadzi nocny tryb życia, ale niektóre gatunki wykazują dobową aktywność późnym popołudniem i wczesnym rankiem. Kangury są roślinożercami przystosowanymi do przeżuwania pożywienia^[4].

Zasięg geograficzny

Kangury zasiedlają zróżnicowane tereny Australii, Nowej Gwinei i sąsiednich wysp – od suchych centralnych równin po zarośnięte, tropikalne lasy wybrzeża^[5]^[3]. Dzikie populacje odnotowywane są w różnych częściach świata – w Nowej Zelandii, na Hawajach, w Szkocji, Niemczech i Anglii. Ich istnienie jest skutkiem zamierzonych introdukcji lub ucieczek z hodowli^[4].

Systematyka

Podrodzina Macropodinae obejmuje cztery występujące współcześnie plemiona^[6]^[5]^[2]:

Dorcopsini Prideaux & Warburton, 2010
Dendrolagini Bonaparte, 1850
Setonichini S. Jackson & Groves, 2015 – jedynym przedstawicielem jest Setonix brachyurus (Quoy & Gaimard, 1830) – kuoka krótkoogonowa
Macropodini J.E. Gray, 1821

Opisano również rodzaje wymarły nie sklasyfikowany w żadnym z powyższych plemion:

Nombe I. Kerr & Prideaux, 2022^[7] – jedynym przedstawicielem był Nombe nombe (Flannery, Mountain & Aplin, 1983)

Przypisy

↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 308, 1821. (ang.).
↑ ^a ^b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 15–18. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Subfamily Macropodinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-26].
↑ ^a ^b ^c ^d I. Hume, P. Jarman, M. Renfree & P. Temple-Smith. Macropodidae. „Fauna of Australia”. 1B. 29, s. 1-70, 1989. Walton Richardson. (ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 92–106. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-01-09]. (ang.).
↑ I.A.A. Kerr & G.J. Prideaux. A new genus of kangaroo (Marsupialia, Macropodidae) from the late Pleistocene of Papua New Guinea. „Transactions of the Royal Society of South Australia”. 146 (2), s. 298, 2022. DOI: 10.1080/03721426.2022.2086518. (ang.).

[gray21-1] J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 308, 1821. (ang.).

[Cichocki&inni-2] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 15–18. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-3] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Subfamily Macropodinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-26].

[Hume-4] I. Hume, P. Jarman, M. Renfree & P. Temple-Smith. Macropodidae. „Fauna of Australia”. 1B. 29, s. 1-70, 1989. Walton Richardson. (ang.).

[Burgin&inni-5] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 92–106. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[mdd-6] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-01-09]. (ang.).

[kerr&pri-7] I.A.A. Kerr & G.J. Prideaux. A new genus of kangaroo (Marsupialia, Macropodidae) from the late Pleistocene of Papua New Guinea. „Transactions of the Royal Society of South Australia”. 146 (2), s. 298, 2022. DOI: 10.1080/03721426.2022.2086518. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]