Kazimierz Rudnicki (prawnik)

Kazimierz Rudnicki
	; Kazimierz Rudnicki (przed 1936)
Data i miejsce urodzenia	22 lutego 1879 ; Wojsławice
Data i miejsce śmierci	13 października 1959 ; Warszawa
Miejsce spoczynku	Cmentarz Stare Powązki
Zawód, zajęcie	prawnik, sędzia, prokurator
Narodowość	polska
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Rudnicki (ur. 22 lutego 1879 w Wojsławicach, zm. 13 października 1959 w Warszawie) – polski prawnik i historyk, adwokat, prokurator, sędzia i podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w rządzie Władysława Sikorskiego^[1], członek loży wolnomularskiej w Warszawie w czasach II Rzeczypospolitej^[2].

Życiorys

Urodził się w rodzinie Henryka i Antoniny z Herginów. Ukończył gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim^[3], następnie w 1902 studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował w adwokaturze i równolegle studiował historię na Uniwersytecie Franciszkańskim pod kier. Szymona Askenazego^[4]. Jego praca o Kajetanie Sołtyku była obciążona silną tendencją antyrosyjską^[5]. Szymon Askenazy w przedmowie do książki napisał: Symbolizuje ona pierwszy w swoim rodzaju, niebywały, nieprawdopodobny akt brutalnej przemocy, dokonany w czasie głębokiego na zewnątrz pokoju przez ościenną, innowierczą potęgę, razem na wolnej Rzeczypospolitej i Kościele katolickim, w osobie kapłana i senatora polskiego^[6]. Władysław Konopczyński ocenił książkę Rudnickiego jako najsolidniejszą polską pracę biograficzną w zakresie XVIII stulecia^[7].

W latach 1904–1906 Rudnicki był aplikantem (potem asesorem i sędzią) w Sądzie Okręgowym w Piotrkowie. W latach 1910–1917 był adwokatem, członkiem Koła Obrońców Politycznych. W okresie od 4 stycznia do 4 września 1917 sprawował urząd Prezydenta Miasta Piotrkowa^[8], następnie był prokuratorem Sądu Okręgowego w Piotrkowie. W 1920 wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. W okresie 1921–1923 był prokuratorem sądu okręgowego (oskarżał m.in. w procesie Eligiusza Niewiadomskiego), w 1923 wiceministrem sprawiedliwości, 1923–1936 prokuratorem sądu okręgowego, następnie apelacyjnego w Warszawie. Został usunięty z tego stanowiska (nazywany „czerwonym prokuratorem”) za udzielanie pomocy oskarżonym w sprawach politycznych. Od 4 lipca 1936^[9] do 16 października 1936 był prezesem Sądu Apelacyjnego w Krakowie. Na własną prośbę został przeniesiony w październiku na stanowisko prezesa Sądu Apelacyjnego w Warszawie. W maju 1937 ponadto otrzymał nominację na sędziego Trybunału Stanu na okres trzechletni. Był członkiem zarządu Towarzystwa Kryminologicznego oraz członkiem Zarządu Głównego Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów (do 1939)^[10].

W okresie okupacji niemieckiej aż do wybuchu powstania warszawskiego pozostał na stanowisku prezesa Sądu Apelacyjnego w Warszawie. W latach 1939–1944 był ponadto prezesem Patronatu w Warszawie.

Po wojnie, od lutego 1945 był prezesem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z siedzibą w Łodzi. W listopadzie 1946 został przeniesiony na stanowisko prezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie. 4 grudnia 1947 powierzono mu pełnienie obowiązków sędziego Sądu Najwyższego z zachowaniem dotychczasowych funkcji. 1 kwietnia 1950 został przeniesiony na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego w Ośrodku Sesji Wyjazdowych w Krakowie, z dniem 27 lutego 1951 sędzia w Sądzie Wojewódzkim w Krakowie^[10]. Był uznawany za krasomówcę sądowego (niektóre z jego przemówień ogłoszono drukiem).

Od 1906 był mężem Marii z Jakimowiczów (1882–1959)^[3]^[11].

Zmarł w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 155-1-13,14)^[11].

Publikacje

Biskup Kajetan Sołtyk 1715–1788, Kraków – Warszawa 1906.
Wspomnienia prokuratora, przedmowę napisał Wacław Barcikowski, Warszawa: „Czytelnik” 1956 (wyd. 2 – 1957).

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[12]
Złoty Krzyż Zasługi (9 listopada 1931)^[13]
Złoty Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935)^[14]

Przypisy

↑ H. Korczyk, Rudnicki Kazimierz [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 32, Wrocław 1991, s. 636–637
↑ Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928, Warszawa 1984, s. 231.
↑ ^a ^b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 262. [dostęp 2021-09-22].
↑ Mirosław Filipowicz, Wobec Rosji. Studia z dziejów historiografii polskiej od końca XIX wieku po II wojnę światową, Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej 2000, ISBN 83-85854-47-9, s. 151
↑ Rafał Stobiecki, Rosja i Rosjanie w polskiej myśli historycznej w XIX i XX wieku [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. Andrzej de Lazari, Warszawa 2006, s. 159–201.
↑ Szymon Askenazy, Przedmowa [w:] K. Rudnicki, Biskup Kajetan Sotyk 1715–1788, Kraków–Warszawa 1906, s. III
↑ Władysław Konopczyński, Do charakterystyki biskupa Sołtyka. Z powodu prac Kazimierza Rudnickiego „Biskup Kajetan Sołtyk 1715–1788 (Monografie w zakresie dziejów nowożytnych”, wyd. Szymon Askenazy, t. V), Kraków i Warszawa, Gebethner i Wolff 1906 i Adama Skałkowskiego „Biskup Sołtyk” w zbiorze „O cześć imienia polskiego”, Lwów 1908, „Kwartalnik Historyczny” 24 (1910), s. 493
↑ Aleksy Piasta: Piotrkowscy socjaliści wobec wyborów do Rady Miejskiej w grudniu 1916 r.. Piotrkowskie Zeszyty Historyczne 2016 nr. 17 cz. 2. [dostęp 2019-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-04)]. (pol.).
↑ Nowy prezes Sądu Apelacyjnego w Krakowie Kazimierz Rudnicki. „Wschód”, s. 1, Nr 18 z 20 lipca 1936.
↑ ^a ^b Powstańcze Biogramy - Kazimierz Rudnicki [online], www.1944.pl [dostęp 2021-09-22] (pol.).
↑ ^a ^b Cmentarz Stare Powązki: EWA i ALFRED MOLISCHOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-20] .
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 20.
↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi na polu organizacji i administracji sądownictwa”.
↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305 „za krasomówstwo sądowe”.

Literatura uzupełniająca

A.R.. Kazimierz Rudnicki. Biskup Kajetan Sołtyk, 1715–1788. Monografie z zakresu dziejów nowożytnych, wydawca Szymon Askenazy. Warszawa 1906. „Biblioteka Warszawska”, s. 570–578, tom 4/1906.

[Korczyk-1] H. Korczyk, Rudnicki Kazimierz [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 32, Wrocław 1991, s. 636–637

[2] Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928, Warszawa 1984, s. 231.

[:0-3] Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 262. [dostęp 2021-09-22].

[Filipowicz-4] Mirosław Filipowicz, Wobec Rosji. Studia z dziejów historiografii polskiej od końca XIX wieku po II wojnę światową, Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej 2000, ISBN 83-85854-47-9, s. 151

[Stobiecki-5] Rafał Stobiecki, Rosja i Rosjanie w polskiej myśli historycznej w XIX i XX wieku [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. Andrzej de Lazari, Warszawa 2006, s. 159–201.

[Askenazy-6] Szymon Askenazy, Przedmowa [w:] K. Rudnicki, Biskup Kajetan Sotyk 1715–1788, Kraków–Warszawa 1906, s. III

[WK-7] Władysław Konopczyński, Do charakterystyki biskupa Sołtyka. Z powodu prac Kazimierza Rudnickiego „Biskup Kajetan Sołtyk 1715–1788 (Monografie w zakresie dziejów nowożytnych”, wyd. Szymon Askenazy, t. V), Kraków i Warszawa, Gebethner i Wolff 1906 i Adama Skałkowskiego „Biskup Sołtyk” w zbiorze „O cześć imienia polskiego”, Lwów 1908, „Kwartalnik Historyczny” 24 (1910), s. 493

[8] Aleksy Piasta: Piotrkowscy socjaliści wobec wyborów do Rady Miejskiej w grudniu 1916 r.. Piotrkowskie Zeszyty Historyczne 2016 nr. 17 cz. 2. [dostęp 2019-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-04)]. (pol.).

[9] Nowy prezes Sądu Apelacyjnego w Krakowie Kazimierz Rudnicki. „Wschód”, s. 1, Nr 18 z 20 lipca 1936.

[:1-10] Powstańcze Biogramy - Kazimierz Rudnicki [online], www.1944.pl [dostęp 2021-09-22] (pol.).

[:2-11] Cmentarz Stare Powązki: EWA i ALFRED MOLISCHOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-20] .

[12] Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 20.

[13] M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi na polu organizacji i administracji sądownictwa”.

[14] M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305 „za krasomówstwo sądowe”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]