Koluzja
Koluzja (niem. Kollusion – zmowa, łac. colludere – zagraj razem) – w psychologii koncepcja nieuświadomionej zmowy opartej na nieświadomych motywacjach psychologicznych lub kombinacji konfliktów wewnętrznych dwóch lub więcej osób zaangażowanych w bliską dynamiczną relację[1].
Jest to psychodynamiczna koncepcja szwajcarskiego badacza i specjalisty psychiatrii oraz psychoterapii dr Jürga Willie mająca na celu wyjaśnianie i interpretację powstawania konfliktów w małżeństwach, rodzinach, związkach i parach[2].
Terapia par
[edytuj | edytuj kod]W odniesieniu do relacji między dwojgiem ludzi Jürg Willi ukuł termin koluzja[3], w którym neurotyczne usposobienia obu partnerów korelują ze sobą w sposób komplementarny, pasując do siebie jak zamek do klucza. Według tej psychodynamicznej koncepcji psychologicznej partnerzy posiadają nierozwiązane kluczowe konflikty wewnętrzne. Te komplementarne wewnętrzne konflikty pochodzą z wcześniejszych psychologicznych faz rozwoju ich osobowości jako niezrealizowane i niezaspokojone potrzeby. Partnerzy upatrują zaspokojenia swych wewnętrznych niedoborów i niezrealizowanych potrzeb we wzajemnie uzupełniających się rolach, jakie przyjmują starając się utrzymać związek[2].
W parach, gdzie jedna strona posiada zaburzenia narcystyczne lub silnie obecne zranienie narcystyczne we wcześniejszych fazach rozwoju, często będzie można dostrzec dynamikę drugiego partnera starającego się, by narcyz czuł się podziwiany i wyidealizowany, nawet kosztem swojej własnej samooceny. Współwystępowanie tych ukrytych neurotycznych układów bardzo często jest źródłem wzrostu polaryzacji partnerów, w wyniku czego następuje radykalizacja położenia jednego względem drugiego w ich związku (na przykład, gdy jeden z partnerów jest zawsze zależny, drugi zawsze niezależny i dominujący)[3].
Psychologia społeczna
[edytuj | edytuj kod]Koncepcja koluzji nie jest ograniczona tylko do rodziny i terapii pary. Teoria rodziny jako najmniejszej jednostki społecznej zakłada transmisję wewnętrznych mechanizmów regulujących jej funkcjonowanie na większe struktury społeczne i ich strategie. Koncepcja koluzji jako zmowy może być zrozumiana również jako strategie w obszarze krytyki poglądów, religii, rasy, mniejszości seksualnej. Znaczenie koluzji rozumianej jako zmowy prawnej jest zatem ściśle związane z aspektem psychologicznym[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jürg Willi, Die Zweierbeziehung: Spannungsursachen – Störungsmuster – Klärungsprozesse – Lösungsmodelle. Analyse des unbewußten Zusammenspiels in Partnerwahl und Paarkonflikt: das Kollusionskonzept, 1990.
- ↑ a b Jurg Willi, Związek dwojga, Warszawa: Fundament, 2014.
- ↑ a b Jürg Willi, Die Zweierbeziehung. Spannungsursachen, Störungsmuster, Klärungsprozesse, Lösungsmodelle., 1999, ISBN 3-499-60509-0.
- ↑ Collusion and the Theory of Organizations, [w:] Jean Tirole, Advances in Economic Theory: Proceedings of the Sixth World Congress of the Econometric Society, Cambridge University Press, 1992, s. 151-206.