Księżpol (gmina)

Księżpol
	gmina wiejska
	; Urząd Gminy Księżpol
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	biłgorajski
TERC	0602082
Wójt	Jarosław Piskorski; (od 2018)
Powierzchnia	141,28 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 6922
• gęstość	49,0 os./km²
Nr kierunkowy	84
Kod pocztowy	23-415
Tablice rejestracyjne	LBL
	Adres urzędu:ul. Biłgorajska 12; 23-415 Księżpol
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	17
Liczba miejscowości	24
	Położenie na mapie województwa;
	50°25′00″N 22°44′00″E/50,416667 22,733333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Księżpol (dawniej Kniaźpol) – gmina wiejska w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie zamojskim.

Siedziba gminy to Księżpol.

Według danych z 31 grudnia 2006 gminę zamieszkiwały 6784 osoby.

Historia

Gmina Księżpol została utworzona w ramach carskiej reformy administracyjnej lat 1864–1866 jako jedna z 14 gmin powiatu biłgorajskiego guberni lubelskiej Królestwa Polskiego. W 1912 gmina Księżpol została włączona do guberni chełmskiej. W 1915 roku Austro-Węgry po zajęciu Lubelszczyzny przywróciły poprzedni podział administracyjny^[4]. W 1919 roku gmina znalazła się w woj. lubelskim.

Według stanu na 30 września 1921 roku gmina Księżpol obejmowała miejscowości: Bukowiec, Cegielnia, Gliny, Korchów Pierwszy, Korchów Drugi, Króle Nowe, Króle Stare, Księżpol, Kamionka Księżpolska, Kucły, Kulasze, Lipowiec, Marianka, Markowicze, Płusy, Przymiarki, Rakówka, Zanie, Zawadka i Zynie. Gmina liczyła 5138 mieszkańców^[5].

Po zniesieniu gmin w reformie administracyjnej 1954 roku obszar gminy Księżpol objęły gromady: Korchów, Księżpol, Majdan Nowy i Rakówka. 1 lipca 1960 zniesiono gromady Korchów i Rakówka, włączając ich obszar do gromady Księżpol.

Gmina Księżpol została odtworzona w reformie administracyjnej 1973 roku w poprzednich granicach z niewielkimi zmianami: wieś Kamionka Księżpolska została włączona do gminy Biszcza, a wieś Rogale wyłączono do gminy Biłgoraj. W okresie od 2 lipca 1976 do 1 października 1982, gdy gmina Biszcza była zniesiona, do gminy Księżpol należały sołectwa Biszcza Pierwsza, Biszcza Druga, Borki, Budziarze i Wólka Biska^[6].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[7] gmina Księżpol ma obszar 142,36 km², w tym:

użytki rolne: 71%,
użytki leśne: 23%.

Gmina stanowi 8,48% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[8]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	6806	100	3394	49,9	3412	50,1
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	47,8		23,8		24

Piramida wieku mieszkańców gminy Księżpol w 2014 roku^[1].

Sołectwa

Borki, Budzyń, Korchów Drugi, Korchów Pierwszy, Księżpol, Markowicze, Nowy Lipowiec, Majdan Nowy, Majdan Stary, Przymiarki, Płusy, Rakówka, Rogale, Stary Lipowiec, Zanie, Zawadka, Zynie^[2].

Miejscowości podstawowe bez statusu sołectwa

Cegielnia-Markowicze, Gliny, Kamionka, Pawlichy, Kucły, Kulasze, Marianka i Stare Króle.

Sąsiednie gminy

Aleksandrów, Biłgoraj, Biszcza, Łukowa, Tarnogród

Próby secesji

25 września 2011 – złożenie wniosku z inicjatywy mieszkańców o podział Gminy Księżpol poprzez wyodrębnienie nowej gminy Majdan Stary z siedzibą w miejscowości Majdan Stary (Majdan Stary, Majdan Nowy, Stary Lipowiec, Nowy Lipowiec, Rogale, Kulasze, część sołectw Zanie i Markowicze)^[9].

13 stycznia 2013 – referendum lokalne, nieważne ze względu na nie osiągnięcie wymaganego 30% progu frekwencji, która wyniosła 28,73% (88,8% głosowało za podziałem)^[10]^[11].

Przypisy

↑ ^a ^b Gmina Księżpol w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ ^a ^b Strona gminy, sołectwa
↑ ^a ^b Urząd Statystyczny w Lublinie
↑ Dz.P. Królestwa Polskiego tom 66.
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom IV. Województwo lubelskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924, s. 9.
↑ Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143.
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Majdan Stary i Majdan Nowy.
↑ Referendum w Gminie Księżpol nieważne. 2013-01-14. [dostęp 2016-03-15].
↑ Lubelskie: w niedzielę referendum ws. podziału gminy Księżpol. 2013-01-10. [dostęp 2016-03-15].

[populacja2016-1] Gmina Księżpol w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[sol-2] Strona gminy, sołectwa

[us-3] Urząd Statystyczny w Lublinie

[4] Dz.P. Królestwa Polskiego tom 66.

[5] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom IV. Województwo lubelskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924, s. 9.

[6] Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143.

[autonazwa1-7] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[8] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[9] Majdan Stary i Majdan Nowy.

[10] Referendum w Gminie Księżpol nieważne. 2013-01-14. [dostęp 2016-03-15].

[11] Lubelskie: w niedzielę referendum ws. podziału gminy Księżpol. 2013-01-10. [dostęp 2016-03-15].

[12] oprócz gmin Aleksandrów, Kocudza i Tarnogród, oraz części gmin Huta Krzeszowska, Puszcza Solska i Sól (pozostały w gub. lubelskiej)

[13] twór przejściowy, utworzony z części powiatu jarosławskiego

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[A]

[B]

Wsie	Borki Budzyń Gliny Kamionka Korchów Drugi Korchów Pierwszy Księżpol Majdan Nowy Majdan Stary Marianka Markowicze Nowy Lipowiec Płusy Przymiarki Rakówka Rogale Stare Króle Stary Lipowiec Zanie Zawadka Zynie
Kolonie	Kulasze Pawlichy
Osada	Cegielnia-Markowicze
Części wsi	Bagno Błonie Borowce Bukowiec Cegielnia Chałupki Fujarków Klucz Koło Patoczka Koło Wygonu Koniec Majdanek Maziarnia Nowe Zanie Ostasze Pniaki Pod Rydlem Podborki Podkorchów Podłęże Poręby Przymiarki Dolne Przymiarki Górne Remizki Telikały Zagać Zagóra Zagumnie
Kolonia wsi	Kucły

Miasta	Biłgoraj Frampol Goraj Józefów Tarnogród Turobin
Gminy miejskie	Biłgoraj
Gminy miejsko-wiejskie	Frampol Goraj Józefów Tarnogród Turobin
Gminy wiejskie	Aleksandrów Biłgoraj Biszcza Księżpol Łukowa Obsza Potok Górny Tereszpol

Przynależność wojewódzka	gubernia lubelska (1867–1912) gubernia chełmska^[A] (1912–15) woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. lubelskie (PRL) (1945–75)
Miasta	Biłgoraj Józefów (do 1870) Krzeszów (do 1870) Szczebrzeszyn (← 1940–44 →) Tarnogród (do 1870 i 1915–1919)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Aleksandrów (1867–1954) Babice (1867–1954) Bi(e)łgoraj (1867–1874) Biłgoraj (od 1973) Biszcza (1867–1954 i od 1973) Cieplice (1940–44^[B]) Dzików Stary (← 1940–44 →) Frampol (← 1923–1954 i od 1973) Goraj (← od 1923–30, 1939–54 i od 1973) Harasiuki (od 1973) Huta Krzeszowska (1867–1954) Józefów (od 1973) Kocudza (1867–1954) Krzeszów (1867–1954) Kuryłówka (← 1940–44 →) Księżpol (Kniaźpol) (1867–1954 i od 1973) Lipiny (1867–1874) Łukowa (1867–1954 i od 1973) Majdan Sopocki (1867–1923 →) Obsza (od 1973) Potok (Górny) (1874–1954 i od 1973) Puszcza Solska (1874–1954) Radecznica (← 1940–44 →) Sól (1867–1954) Tarnogród (1870–1915 i 1919–54) Tarnogród (od 1973) Tereszpol (← 1940–44 → i od 1973) Wola Różaniecka (1867–1954) Zwierzyniec (← 1940–44 →)
Gromady (1954–72)	Aleksandrów (1954–72) Babice (1954–57) Bidaczów Stary (1954–59) Biłgoraj (1954–56) Biłgoraj (1960–72) Biszcza (1954–72) Bukowa (1954–61) Bukowina (1954–59) Bystre (1954–55 →) Chmielek (1954–59) Czarnystok (← 1958–59 →) Dąbrowica (1954–59) Dzwola (1954–55 →) Frampol (1954–72) Goraj (1954–72) Górecko Stare (1954–59) Gromada (1954–56) Harasiuki (1954–72) Hedwiżyn (1954–61) Hosznia Ordynacka (1954–59) Hucisko (1954–59) Huta Plebańska / Huta Krzeszowska (1954–72) Jędrzejówka (1954–61) Józefów (1954–72) Kocudza (1954–55 →) Korchów (1954–59) Korytków Duży (1954–59) Krzeszów (1954–55 →) Krzeszów Górny (1959–72) Księżpol (1954–72) Lipiny Dolne (1954–72) Luchów Górny (1954–59) Łukowa (1954–72) Majdan Gromadzki (1956–59) Majdan Nowy (1954–72) Momoty Górne (1954–55 →) Nowa Wieś (1954–58) Obsza (1954–72) Podlesie (1956–59) Potok Górny (1954–72) Rakówka (1954–59) Smólsko (1954–57) Sól (1954–72) Stanisławów (1954–59) Szyszków (1954–61) Tarnogród (1954–72) Teodorówka (1954–72) Tereszpol-Kukiełki (← 1955–57) Tereszpol-Zaorenda (← 1955–72) Wola Dereźniańska (1954–59) Wola Różaniecka (1954–72) Zamch (1954–59)