Kubanik
| Tiaris olivaceus[1] | |||
| (Linnaeus, 1766) | |||
 Samiec | |||
 Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Tiaris | ||
| Gatunek |
kubanik | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Kubanik[3], kubanik większy[4] (Tiaris olivaceus) – gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae). Występuje w Meksyku, Ameryce Środkowej i północno-zachodniej części Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Pierwszy raz gatunek został opisany przez Karola Linneusza w 1766 roku. Ptak ten należy do rzędu wróblowych i jest blisko spokrewniony z ziębami Darwina. Pierwotnie uznano go za jednego z amerykańskich wróbli i zakwalifikowano do trznadli (Emberizidae). Wyróżniono pięć podgatunków T. olivaceus[5][6]:
- T. olivaceus pusillus – wschodni Meksyk do Ekwadoru i Wenezueli.
- T. olivaceus intermedius – wyspa Cozumel.
- T. olivaceus ravidus – wyspa Coiba.
- T. olivaceus olivaceus – Kuba, Isla de la Juventud, Kajmany, Jamajka i Haiti.
- T. olivaceus bryanti – Portoryko oraz pobliskie wyspy.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]
Jest to niewielki ptak o długości od 10 cm do 10,7 cm, oraz masie w granicach 8–10 gramów, w zależności od podgatunku. Dorosły samiec ma oliwkowozielony grzbiet, czarną pierś i policzki z żółto-pomarańczową linią nad oczami i żółtym gardłem. Brzuch i spodnia część ciała są oliwkowo-szare. Dziób oraz oczy czarne, nogi szare. Samica jest nieco mniejsza i mniej okazała kolorystycznie od samca. Grzbiet jest ciemnooliwkowy, brzuch szarawy, czasami występują czarne pasma na piersi. Żółte zabarwienie głowy jest słabsze i ciemniejsze niż u samca, a czasami całkowicie go brak. Młode osobniki są podobne do dorosłych samic, tylko ciemniejsze. Młode samce osiągają właściwe upierzenie w pierwszym roku życia.
Wydaje serie wysokich, krótkich, ale melodyjnych ćwierkań, które są słyszalne jedynie z małych odległości.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten zamieszkuje głównie niziny i podnóża gór, do wysokości 2300 m n.p.m. Jest obserwowany na półotwartych terenach, takich jak pobocza dróg, pastwiska, pola, ogrody i niskie zarośla. Unika suchych terenów trawiastych i innych miejsc o rzadkiej i niskiej roślinności.
Granicę występowania na północy wyznaczają stany San Luis Potosí i Tamaulipas w północnym Meksyku. Obserwowany jest w Ameryce Środkowej, w tym na Karaibach. Na południu występuje od północno-zachodniej Wenezueli przez północną i zachodnią Kolumbię po północny Ekwador. Introdukowany na Hawajach.
Pożywienie
[edytuj | edytuj kod]Żeruje głównie na ziemi, gdzie poszukuje nasion, jagód, a czasami małych owadów.
Tryb życia
[edytuj | edytuj kod]Jest ptakiem żyjącym zazwyczaj w luźnych koloniach, które tworzy z innymi gatunkami z rodziny tanagrowatych, o podobnym trybie życia. Dorosłe samce mogą zbierać się i wspólnie żerować oraz śpiewać.
Rozród
[edytuj | edytuj kod]Okres lęgowy wypada w miesiącach letnich, ale ptaki te mogą gnieździć się przez cały rok, z wyjątkiem okresu od lutego do kwietnia. Gatunek ten tworzy luźne kolonie lęgowe.
W okresie godowym samce przysiadają się na niewielką odległość do samicy, trzepoczą skrzydłami i śpiewają. Samice budują z traw i źdźbeł zbóż okrągłe gniazda. Są one położone na niewielkiej (30 cm) wysokości nad gruntem. Czasami w zaroślach gniazda są na wysokości około 1,5 m. Samica składa dwa do trzech, rzadziej czterech jaj, pokrytych brązowymi kropkami. Są one wysiadywane przez 12–14 dni.
Status
[edytuj | edytuj kod]IUCN uznaje kubanika za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Partners in Flight z 2008 roku, mieści się w przedziale 0,5–5,0 milionów osobników, a jej trend uznawany jest za wzrostowy[2]. Obszar występowania zwiększa się dzięki intensywnemu karczowaniu lasów i powstawaniu nowych terenów otwartych.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tiaris olivaceus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Tiaris olivaceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-01-30] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Coerebinae d'Orbigny & Lafresnaye, 1838 - cukrzyki - Dome-nesting tanagers (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-12].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 375, 1999.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-12]. (ang.).
- ↑ Yellow-faced Grassquit (Tiaris olivaceus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-04)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).