Leskowiec
 Wiata i krzyż na szczycie Leskowca | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
922 m n.p.m. |
| Wybitność |
117 m |
Położenie na mapie gminy Andrychów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wadowickiego  | |
 49°47′19,0″N 19°26′36,4″E/49,788611 19,443444
| |
Leskowiec (922 m) – szczyt we wschodniej części Beskidu Małego, w Paśmie Łamanej Skały[1].
Topografia i opis szczytu
[edytuj | edytuj kod]Znajduje się w głównym grzbiecie tego pasma, między Groniem Jana Pawła II (890 m), oddzielony od niego płytką Przełęczą Midowicza, a Górą Potrójną (847 m), oddzielony od niej przełęczą Beskidek (805 m). W południowym kierunku do miejscowości Targoszów odchodzi od niego grzbiet Garncarza, po zachodniej stronie potoku Targoszówka. Północne stoki Leskowca opadają do miejscowości Rzyki. Spływają z nich źródłowe cieki potoku Rzyczanka[1][2].
Leskowiec jest niemal całkowicie porośnięty lasem. Charakterystyczne dla lasu w górnych partiach Leskowca są karłowate, poskręcane buki, których liczne egzemplarze oglądać można przy szlaku prowadzącym od schroniska PTTK Leskowiec. Tylko na szczycie znajduje się duża polana, będąca pozostałością dawnego pasterstwa. W drugiej połowie lat 80. XX wieku na polanie pod szczytem Leskowca wypasano duże stado owiec, obecnie tradycje pasterskie zapoczątkowane przez Wołochów całkowicie zanikły[3].
Przez Leskowiec biegnie granica między wsiami Targoszów w powiecie suskim i Rzyki w powiecie wadowickim[2].
Nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Nazwa szczytu pozornie wydaje się być polskiego pochodzenia, jednak jest pochodzenia słowacko-czeskiego. W polskich górach jest to jedyna taka nazwa, natomiast na Słowacji i na Morawach jest wiele nazw Leskovec, Lieskovec i Leskovina. W Jesionikach na Morawach jest góra Leskovec znajdująca się w odległości 9 km od miejscowości Jindřichov – w takiej samej odległości od polskiego Andrychowa (na dawnej mapce „Jendrzychów”) znajduje się polski Leskowiec. Po drugiej stronie morawskiego Leskovca znajdują się Góry Złote, a pod Andrychowem jest Złota Góra, na austriackich mapach opisana jako Zlata Gora. Według tradycji Andrychów założyli wychodźcy z Czech lub Moraw, być może pochodzili z Jindřichova i nadali założonej przez siebie osadzie nazwę Jindrzichów, a pobliskim górom takie nazwy, jakie miały góry w ich rodzimych stronach[4].
Turystyka i rekreacja
[edytuj | edytuj kod]Pierwszy szlak turystyczny w rejonie Leskowca wyznaczył Władysław Midowicz w 1927 roku. Leskowiec był jedną z ulubionych gór Jana Pawła II, który w latach szkolnych był na nim wielokrotnie[5]. Obecnie Leskowiec jest ważnym węzłem szlaków turystycznych i jednym z najlepszych punktów widokowych w Beskidzie Małym. Ze szczytowej polany rozległe widoki na Beskid Żywiecki i Beskid Makowski. Widoki obejmują Babią Górę i Pilsko, Pasmo Policy, Pasmo Jałowieckie i inne[5]. W okolicy szczytu dwie nartostrady. Na pobliskim Groniu Jana Pawła II (dawniej Jaworzyna) znajduje się schronisko PTTK Leskowiec[6]. Gospodarzami schroniska od 1996 roku są Halina i Jan Lizakowie. Ich staraniem obiekt został w ostatnich latach wyremontowany i rozbudowany[7]. Dotrzeć można tu szlakami z Rzyk, Andrychowa, Wadowic, Ponikwi, Kozińca, Świnnej Poręby, Krzeszowa, Targoszowa, a także od strony Przełęczy Kocierskiej[1].
- Szlaki turystyczne[1]
Mały Szlak Beskidzki na odcinku: Przełęcz Kocierska – Roczenka – Kiczora – przełęcz Skaliste – Potrójna – Łamana Skała – rozdroże pod Smrekowicą – Smrekowica – Góra Potrójna – przełęcz Beskidek – Leskowiec – Przełęcz Władysława Midowicza – Schronisko PTTK Leskowiec
Gorzeń Górny – Groń Jana Pawła II – Targoszów – Krzeszów.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Beskid Mały. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2014, s. 2, ISBN 978-83-7605-329-5.
- ↑ a b Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-02-22].
- ↑ Musiał Marcin, Śladami kultury góralskiej w Beskidzie Małym, Andrychów 2010, ISBN 978-83-917420-3-7.
- ↑ Aleksy Siemionow, Ziemia Wadowicka. Monografia turystyczno-krajoznawcza, Wadowice: Komisja Turystyki Górskiej Oddziału PTTK „Ziemia Wadowicka” w Wadowicach, 1984, s. 428.
- ↑ a b Natalia Figiel, Paweł Klimek, Beskid Śląski. Beskid Żywiecki. Beskid Mały, Kraków: Wyd. „Bezdroża” sp. z o.o., ISBN 978-83-7661-008-5.
- ↑ Tomasz Biesik, Schroniska górskie dawniej i dziś. Beskid Mały i Beskid Śląski, Bielsko-Biała: Wyd. „Logos” Agnieszka Korzec-Biesik, 2013, s. 20–31, ISBN 978-83-925599-3-1.
- ↑ Michal, Leskowiec. Szlaki, schronisko i trasa śladem białych serc na szczyt [online], dwakapi.pl, 10 stycznia 2022 [dostęp 2022-01-10] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Galeria zdjęć [online], wgorach.iap.pl [zarchiwizowane z adresu 2007-08-13].
- Leskowiec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 156.
-
Widok z Leskowca w stronę Babiej Góry -
Widok z Leskowca we wrześniu
