Przejdź do zawartości

Lidia Zamkow

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lidia Zamkow
Ilustracja
Portret Lidii Zamkow autorstwa Jerzego Makarewicza (1942)
Data i miejsce urodzenia

15 lipca 1918
Rostów nad Donem

Data i miejsce śmierci

19 czerwca 1982
Warszawa

Zawód

aktorka, reżyser teatralny, kierownik artystyczny teatru, pedagog

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Nagrobek Lidii Zamkow na cmentarzu Rakowickim w Krakowie z rzeźbą Bronisława Chromego

Lidia Zamkow, wyst. też jako Lidia Zamkow-Słomczyńska lub Lidia Słomczyńska (ur. 15 lipca 1918 w Rostowie nad Donem, zm. 19 czerwca 1982 w Warszawie) – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, reżyser teatralna, także pedagog.

Kariera artystyczna

[edytuj | edytuj kod]

Przed wybuchem wojny studiowała medycynę. Od roku 1937 uczęszczała też na zajęcia wydziału aktorskiego PIST w Warszawie, była także jego słuchaczką w czasie okupacji (w trybie tajnego nauczania). Od roku 1944 występowała w teatrze. Najpierw był to Teatr Wojewódzki w Białymstoku, a następnie – Wojska Polskiego w Lublinie, w którym występowała do 1945 roku, po czym przeniosła się do Teatru Wojska Polskiego w Łodzi. W 1946 roku zdała eksternistyczny egzamin aktorski w ZASP, a dwa lata później ukończyła studia na Wydziale Reżyserskim PWST w Warszawie (z siedzibą w Łodzi).

W roku 1949 związała się z Teatrem im. J. Słowackiego w Krakowie. Była tam aktorką i reżyserem w latach 1949–1952, 1957–1958 i 1964–1972. W latach 1953–1954 była kierownikiem artystycznym Teatru Wybrzeże w Gdańsku, a w latach 1954–1957 występowała i reżyserowała w Teatrze Wojska Polskiego (Dramatycznym w Warszawie). Następnie, w latach 1958–1964, była związana ze Starym Teatrem w Krakowie. W latach 1972–1974 reżyserowała w warszawskim Teatrze Studio. Później współpracowała też z wieloma innymi polskimi teatrami, a także z Teatrem Telewizji. W latach 1950–1953 była pedagogiem PWST w Krakowie.

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Jej pierwszym mężem był Jan Świderski[1], aktor, a drugim Maciej Słomczyński, pisarz i tłumacz. Po rozwodzie z nim[2], wyszła ponownie za mąż za aktora Leszka Herdegena[3][4][5]. Matka Piotra Słomczyńskiego (ur. 1956).

Zmarła w Warszawie, pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera XVIII-płd-po lewej Kunza)[6][3].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Prace teatralne (wybór)

[edytuj | edytuj kod]

Prace reżyserskie

[edytuj | edytuj kod]
  • 1948 – Omyłka
  • 1948 – Harry Smith odkrywa Amerykę
  • 1948 – Żołnierz i bohater
  • 1950 – Brygada szlifierza Karhana
  • 1950 – Improwizacja w Paryżu
  • 1950 – Uczone białogłowy
  • 1950 – Obcy cień (także przekład)
  • 1951 – Nasze dziewczęta
  • 1951 – Trzeba było iskry
  • 1952 – Pociąg do Marsylii
  • 1953 – Turcaret
  • 1953 – Żart od morza
  • 1953 – Barbarzyńcy
  • 1954 – Tragedia optymistyczna
  • 1956 – Romeo i Julia
  • 1956 – Samotność
  • 1957 – Imiona władzy
  • 1958 – Wizyta starszej pani
  • 1958 – Przedszkole miłości
  • 1958 – Dwie wdowy
  • 1958 – Żołnierz królowej Madagaskaru
  • 1959 – Kapitan z Kopenick
  • 1959 – Zielony frak
  • 1960 – Medea
  • 1960 – Apelacja Villona
  • 1960 – Na dnie
  • 1961 – Indyk
  • 1961 – Spacerkiem przez Londyn
  • 1962 – Matka Courage i jej dzieci
  • 1962 – Postępowiec
  • 1962 – Cyd
  • 1962 – Balladyna
  • 1962 – Pan Puntila i jego sługa Matti
  • 1963 – Sen nocy letniej
  • 1963, 1973 – Sen
  • 1963 – Kaligula
  • 1963 – Peer Gynt
  • 1964 – Cichy Don
  • 1965 – Tragedia optymistyczna
  • 1965 – Czarowna noc
  • 1965 – Na pełnym morzu
  • 1986 – Opera za 3 grosze
  • 1965 – Don Kichote
  • 1966 – Szklana menażeria
  • 1966 – Makbet
  • 1967 – Moralność pani Dulskiej
  • 1967 – Eugeniusz Oniegin
  • 1968 – Król Edyp
  • 1968 – Ameryka
  • 1968 – Baba-Dziwo
  • 1968 – Don Juan
  • 1969 – Wesele
  • 1969, 1977 – Zmartwychwstanie
  • 1969 – Człowiek jak człowiek
  • 1970 – Sceny z miasta powiatowego
  • 1970 – Sławna historia o Troilusie
  • 1972 – Pamiętnik z powstania warszawskiego
  • 1972, 1975 – Komu bije dzwon
  • 1975 – Urodziła się jak wróbel
  • 1976 – Nie-Boska komedia
  • 1976 – Anna Karenina
  • 1978 – Lot nad kukułczym gniazdem
  • 1979 – Biedermann i podpalacze

Teatr Telewizji

[edytuj | edytuj kod]
  • 1968 – Moralność pani Dulskiej
  • 1971 – Ludzie bezdomni
  • 1971 – Barbarzyńcy – Sceny z miasta powiatowego
  • 1972 – Wesele
  • 1972 – Pamiętnik z powstania warszawskiego
  • 1973 – Dokument liryczny
  • 1973 – Diabeł
  • 1974 – Sława i chwała
  • 1974 – Matka Courage i jej dzieci
  • 1976 – Decyzje
  • 1977 – Letnicy
  • 1979 – Tragedia optymistyczna

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]
  • 1951 – wyróżnienie na Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych za reżyserię przedstawienia Trzeba było iskry Leona Pasternaka w Teatrze Polskim w Warszawie
  • 1952 – Nagroda Państwowa III stopnia za osiągnięcia w realizacji sztuk współczesnych w szczególności za reżyserię sztuki K. Gruszczyńskiego pt. „Pociąg do Marsylii” w Państwowym Teatrze Starym w Krakowie[9]
  • 1955 – Wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za reżyserię przedstawienia Tragedia optymistyczna Wsiewołoda Wiszniewskiego w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku[10]
  • 1963 – nagroda I stopnia Festiwalu Sztuk Rosyjskich i Radzieckich w Katowicach za reżyserię i adaptację Snu Fiodora Dostojewskiego w Starym Teatrze w Krakowie
  • 1963 – Nagroda im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego za wybitne osiągnięcia artystyczne na scenach krakowskich, m.in. za reżyserię i adaptację sceniczną Snu Dostojewskiego i za reżyserię Kaliguli Alberta Camusa w Starym Teatrze oraz za inscenizację Peer Gynta Henryka Ibsena w Teatrze Ziemi Krakowskiej w Tarnowie
  • 1964 – nagroda II stopnia Festiwalu Sztuk Rosyjskich i Radzieckich w Katowicach za reżyserię przedstawienia Cichy Don według Michała Szołochowa w Starym Teatrze w Krakowie
  • 1964 – I nagroda „Srebrny Kormoran” na 2. Ogólnopolskim Festiwalu Zespołów Estradowych w Olsztynie za reżyserię przedstawienia No More Hiroshima
  • 1968 – III nagroda publiczności 3. Ogólnopolskiego Przeglądu Teatrów Małych Form w Szczecinie za przedstawienie Kariera według listów Heleny Modrzejewskiej zrealizowane w Estradzie Krakowskiej
  • 1970 – główna nagroda 5. Ogólnopolskiego Festiwalu Teatrów Jednego Aktora we Wrocławiu za monodram Urodziła się jak wróbel
  • 1971 – wielka nagroda publiczności oraz nagroda specjalna Komisji Artystycznej 6. Ogólnopolskiego Przeglądu Teatrów Małych Form w Szczecinie za spektakl Jest w piekle miejsce zwane... zrealizowany w Estradzie Krakowskiej (wspólnie z Leszkiem Herdegenem i Wojciechem Ziętarskim)
  • 1972 – nagroda na 7. Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Małych Form w Szczecinie za scenariusz i reżyserię przedstawienia Pamiętnik z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego z Estrady Krakowskiej
  • 1974 – nagroda I stopnia na 14. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych za adaptację i reżyserię Snu Fiodora Dostojewskiego w Teatrze Studio w Warszawie

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Agnieszka Narębska, Buntownica Lidia Zamkow, „Dialog”, nr 11, 2003, s. 180 [dostęp 2024-01-13].
  2. Justyna Zarzycka, Nie mogłem być inny. Zagadka Macieja Słomczyńskiego, Słomczyńska-Pierzchalska, Małgorzata [online], wyborcza.pl, 18 września 2003 [dostęp 2024-01-12].
  3. a b Piotr Marek Stański, Lidia Zamkow (1918-1982), „Wyborcza”, nr 124, hypatia.pl, 29 maja 2003 [dostęp 2024-01-13].
  4. Witold Filler, Lech Piotrowski: Poczet aktorów polskich. Od Solskiego do Lindy. Warszawa: Philip Wilson, 1998. ISBN 83-87571-54-7.
  5. Jerzy Moskal: Scenografia to po prostu świat. [dostęp 2008-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-27)].
  6. Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], www.zck-krakow.pl [dostęp 2024-07-08].
  7. Elbląska Biblioteka Cyfrowa: Urodziła się jak wróbel: rzecz o Edith Piaf – program teatralny.
  8. M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1458 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  9. Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 7, 23 lipca 1952. Warszawa: KC PZPR. [dostęp 2024-08-02]. 
  10. Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-08]. 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]