Lomen stavkirke
61°08′06″N 8°55′26″E/61,135000 8,923889
| |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Opplandu  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Norwegii  | |||||||||||||||
| 61°08′06″N 8°55′26″E/61,135000 8,923889
| |||||||||||||||
Lomen stavkirke czyli kościół słupowy w Lomen – kościół słupowy (klepkowy) znajdujący się w miejscowości Lomen, w gminie Vestre Slidre, w okręgu Oppland w Norwegii, pierwotnie wzniesiony w końcu XII w. – I poł. XIII w.
Centralna część kościoła, z dachem wspartym na czterech kolumnach, pochodzi z oryginalnej świątyni, która powstała między 1180 a 1250 rokiem. Z tego okresu pochodzą też gotyckie rzeźby ołtarza, rzeźbione portale, głowa Madonny i jeden z dzwonów (drugi jest z ok. 1300 roku). Kościół należy do grupy świątyń z Borgundu i Sogne: o dachach wspartych na wysokich kolumnach („masztach”), tworzących wysoką nawę, bez obejścia, z niewielkim prezbiterium i przedsionkami. Konstrukcja Lomen stavkirke dowodzi wysokiego kunsztu: tylko narożne filary nawy sięgają od podłogi do dachu; pozostałe filary (po dwa na krótkich i po trzy na długich ścianach) sięgają tylko od dachu do sufitu, na poziomie którego obciążenie jest przenoszone z nich przez półłuki kończące się przy kolumnach narożnych. Konstrukcja ta jest bardzo zbliżona do kościoła w Høre, który najprawdopodobniej został zbudowany przez tych samych cieśli. Kościoły mają też zbliżone zdobnictwo średniowiecznych portali, nie wyszły one jednak spod ręki tego samego rzeźbiarza[1].
W XVII w. dobudowano wieżyczki na dzwony, a w 1674 roku wzniesiono wolnostojącą dzwonnicę. W połowie XVIII w. dokonano znacznej przebudowy, która zatarła pierwotny kształt kościoła: poszerzono nawę i prezbiterium (do poprzedniej szerokości nawy); nowe ściany wyłożono poziomymi deskami, a pokrycie dachu zmieniono na łupkowe. Kolejne przebudowy miały miejsce w 1797 i 1842 roku; podczas tej ostatniej sufit pomalowano na popielato, ściany na zielono, a górne sekcje (łuki, wsporniki, usztywnienia w kształcie krzyża św. Andrzeja) – na popielatoróżowy. Farbę tę usunięto podczas renowacji w latach 60. i 70. XX wieku, ale kolory szary i zielony zostały jako świadectwo historii. Współcześnie kościół składa się z nawy, prezbiterium, dwóch przedsionków i apsydy[1].
Na wyposażeniu kościoła znajduje się skrzynia z runicznymi inskrypcjami z czasów wikingów, średniowieczny stołek, podstawa chrzcielnicy, draperia (z XIII-XIV w.) i piękna głowa Madonny z ok. 1200 roku, niegdyś część całej figury. Ołtarz pochodzi z 1628 roku (został przemalowany z końcem XVIII w.), podobnie jak ambona (najprawdopodobniej pomalowana po remoncie z 1797 roku)[1].
-
Kościół i dzwonnica na starej fotografii -
Portal -
Drugi portal -
Przekrój kościoła ukazujący konstrukcję nośną -
Ozdobne wiązania między filarami podtrzymującymi dach -
Rzeźby na kapitelach kolumn
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Eva Valebrokk: Norway’s stave churches: architecture, history, and legend. Boksenteret, 1993, s. 55–57. ISBN 82-7683-011-0.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]