Luciano Berio

Luciano Berio

Luciano Berio
Data i miejsce urodzenia	24 października 1925 Oneglia, Liguria
Data i miejsce śmierci	27 maja 2003 Rzym
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna muzyka elektroniczna
Zawód	kompozytor
Odznaczenia
Strona internetowa

Luciano Berio (ur. 24 października 1925 w Oneglii, w Ligurii, zm. 27 maja 2003 w Rzymie) – włoski kompozytor okresu powojennej awangardy.

Słynął ze swoich muzycznych eksperymentów i działalności w zakresie muzyki elektronicznej. Zwrócił na siebie uwagę także swoimi transkrypcjami dzieł innych kompozytorów różnych epok – od Henry’ego Purcella po Igora Strawinskiego oraz inspirowaniem się dziełami filozoficznymi, literackimi, poetyckimi, Biblią aż po utwory Jamesa Joyce’a.

Życiorys

Luciano Berio urodził się w Borgo d´Oneglia, małej wiosce w Ligurii. Po studiach w konserwatorium mediolańskim pracował przez pewien czas dla włoskiej radiofonii i telewizji (1953-1960), gdzie założył „Studio fonologiczne”, w ramach którego organizował serie koncertów muzyki awangardowej. Lata 1961-1965 poświęcił działalności pedagogicznej – wykładał w USA na uniwersytecie Harvarda, gdzie zapoznał się z nowoczesną techniką kompozytorską jak wówczas był serializm. Wykładał także w kilku uczelniach europejskich – zwłaszcza w Darmstadt. Poznał tam takich kompozytorów jak Pierre Boulez, Karlheinz Stockhausen, György Ligeti. Od roku 1965 był wykładowcą na wydziale kompozycji w Juilliard School w Nowym Jorku, gdzie pozostał aż do roku 1971. Od roku 1980 był członkiem Towarzystwa muzyki elektroakustycznej w Paryżu, w roku 1981 założył instytut nowej muzyki we Florencji, gdzie były realizowane kompozycje, m.in. Johna Cage’a. W ciągu swojej kariery pracował także jako dyrygent miejscowej orkiestry, szef artystyczny festiwalu „Maggio Musicale” we Florencji, od roku 1988 został członkiem Royal Academy of Music w Londynie. Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (1994). Otrzymał także prestiżową nagrodę Siemensa. Utwory Beria są często wykonywane na całym świecie.

Podczas studiów Berio pracował jako akompaniator klasy wokalnej – tam poznał amerykańską mezzosopranistkę Cathy Berberian, która została jego żoną krótko po ukończeniu studiów (rozwiedli się w 1964 roku). Berio napisał wiele utworów z myślą o jej unikatowym głosie.

Dzieła

Muzyka elektroniczna

• Thema (Omaggio a Joyce), na taśmę (1958)
• Allez-Hop, na taśmę (1959)
• Visage, na taśmę (1961)
• Chants parallèles, na taśmę (1975)
• Diario immaginario – na taśmę (1975)

Utwory wokalne

• Circles, na głos, harfę i perkusję (1960)
• Folk Songs, na mezzosopran i siedem instrumentów (1964)
• Laborintus II, na głos, instrumenty i taśmę (1965)
• Sequenza III, na głos (1966)
• O King, na mezzosopran i 5 instrumentów (1968)
• Sinfonia, na 8 głosów i orkiestrę (1968, poprawione 1969)
• Recital (for Cathy), na mezzosopran i 17 instrumentów (1971)
• Cries of London, na 8 głosów (1974)
• A-Ronne, na od 5 do 8 głosów (1975)
• Canticum Novissimi Testamenti I, na chór (1988)
• Canticum Novissimi Testamenti II, na 8 głosów, 4 klarnety i kwartet saksofonowy (1988)

Utwory instrumentalne

• Sequenza I, na flet (1958)
• Sequenza II, na harfę (1963)
• Chemins I, na harfę i orkiestrę (1965)
• Sequenza III, na głos (1966)
• Sequenza IV, na fortepian (1966)
• Sequenza V, na puzon (1966)
• Sequenza VI, na altówkę (1967)
• Chemins II, na altówkę i 9 instrumentów (1967)
• Chemins III, na altówkę i orkiestrę (1968)
• Sequenza VII, na obój (1969)
• Chemins IIb, na orkiestrę (1970)
• Chemins IIc, na klarnet basowy i orkiestrę (1972)
• Línia, na dwa fortepiany, wibrafon i marimbę (1973)
• Points of the Curve to Find, na fortepian i 22 instrumenty (1974)
• Sequenza VIII, na skrzypce (1976)
• Chemins IV, na skrzypce i orkiestrę smyczkową (1975)
• Il ritorno degli snovidenia, na wiolonczelę i 30 instrumentów (1977)
• Sequenza IX, na klarnet (1980)
• Sequenza IXb, na saksofon altowy (1981)
• Accordo, na zespół instrumentów dętych i perkusję (1981)
• Sequenza X, na trąbkę i fortepian preparowany (1984)
• Voci, na altówkę i dwie grupy instrumentów (1984)
• Sequenza XI, na gitarę (1988)
• Chemins V, na gitarę i 42 instrumenty (1992)
• Notturno, pro kwartet smyczkowy (1994)
• Sequenza XII, na fagot (1995)
• Sequenza XIII, na akordeon (1995)
• Alternatim, na klarnet, altówkę i orkiestrę (1997)
• Altra voce, na flet, mezzosopran i elektronikę (1999)
• Sequenza XIV, na wiolonczelę (2002)

Utwory orkiestrowe

• Chemins IIb, (1970)
• Concert, na dwa fortepiany (1972)
• Still, (1973)
• Eindrücke, (1974)
• Cor, (1976)
• Rèquiem, (1984)
• Continu, (1991)
• Ekphrasis (Continu II), (1996)

Muzyka sceniczna

• Opera, musical (1970)
• Per la dolce memòria di quel giorno, balet (1974)
• La vera storia, musical (1978)
• Un re in ascolto, musical (1984)
• Outis, musical (1996)

Opery

• La Vera Storia (1981)
• Un re in ascolto (1984)

Bibliografia

• David Osmond-Smith: Berio, Oxford University Press, 1991
• Berio’s Sequenzas, Essays on Performance, Composition and Analysis, ed. Janet K. Halfyard, Ashgate, ISBN 978-0-7546-5445-2, 2008

Linki zewnętrzne

• Wszystkie kompozycje Luciana Berio. [w:] Centro Studi Luciano Berio [on-line]. [dostęp 2017-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-19)]. (ang.).
• http://www.thing.net/~grist/golpub/fowler/berio/beriobio.htm
• CompositionToday Berio Article