Miguel Primo de Rivera

Miguel Primo de Rivera
	; Miguel Primo de Rivera (1930)
	generał porucznik
Data i miejsce urodzenia	8 stycznia 1870 ; Jerez de la Frontera
Data i miejsce śmierci	16 marca 1930 ; Paryż
	Przebieg służby
Lata służby	1884–1923
Siły zbrojne	Siły Zbrojne Hiszpanii
Główne wojny i bitwy	wojna o Rif
Późniejsza praca	premier Hiszpanii (1923–1930)
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Miguel Primo de Rivera y Orbaneja (ur. 8 stycznia 1870 w Jerez de la Frontera, zm. 16 marca 1930 w Paryżu) – hiszpański wojskowy, generał dywizji, po dokonanym zamachu stanu dyktator Hiszpanii w latach 1923-1930^[1]. Ojciec José Antonia Prima de Rivery.

Życiorys

Pochodził z wojskowej rodziny, w szeregach armii hiszpańskiej walczył w Maroku, na Kubie i Filipinach. W 1921 odziedziczył po wuju tytuł markiza de Estella. W latach 1922–1923 był dowódcą okręgu wojskowego Katalonii, gdzie cieszył się dużym poparciem. Szybko rósł w siłę i zyskał poparcie armii oraz bogatego ziemiaństwa. 13 września 1923, po bezkrwawym zamachu stanu, król Alfons XIII mianował go premierem.

Po objęciu władzy Primo de Rivera wprowadził rządy silnej ręki, zaprowadził cenzurę i zdelegalizował wszystkie partie poza założoną przez niego Hiszpańską Unią Patriotyczną (Unión Patriótica Española). Zarazem jednak junta de Rivery okazała się stosunkowo liberalna i w rezultacie została poparta przez szereg partii lewicowych, w tym partię socjalistyczną (PSOE) oraz związki zawodowe, które utrzymywały swoje poparcie aż do czasu pogorszenia się wyników gospodarczych^[2]. Rząd de Rivery walczył z bezrobociem, prowadząc szeroko zakrojony program robót publicznych, jednak szybki wzrost inflacji doprowadził do załamania się gospodarki.

Z powodu gospodarczej klęski i narastającej opozycji, 28 stycznia 1930 ustąpił ze stanowiska i wyjechał do Paryża. Zmarł tam na cukrzycę dwa miesiące później^[3].

Według amerykańskiego historyka Stanleya Payne'a rządy Primo de Rivery były najłagodniejsze i najbardziej liberalne ze wszystkich dyktatur dwudziestowiecznej Europy, „nie splamione ani jedną polityczną egzekucją”^[4].

Odznaczenia

Przypisy

↑ Chris Cook, John Stevenson, Leksykon nowożytnej historii Europy 1763-1999, Warszawa 2000, s.401
↑ Partie Socjaldemokratyczne Europy, Książka i Wiedza, 1982, s. 174
↑ Złota dyktatura. polityka.pl, 2013-11-26. [dostęp 2015-06-10]. (pol.).
↑ Historia Hiszpanii, T. Miłkowski, P. Machcewicz, 2002, s. 329
↑ ^a ^b ^c Ana de Sagrera: Miguel Primo de Rivera: el hombre, el soldado y el politico. 1973, s. 90, 289
↑ Teodoro A. Agoncillo: Malolos. The Crisis of the Republic. 1960, s. 54]
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ESPAGNE ET FRANCE Convention générale de navigation
↑ ^a ^b Estrangeiros com Ordens Portuguesas: ORBANEJA Miguel Primo de Rivera (Primeiro-Ministro)
↑ Dannebrogordenens Våbenbog tome IX, 1926-1948. kongehuset.dk. s. 34. [dostęp 2017-11-11]. (duń.).
↑ Odznaczenie Primo de Rivery. „Gazeta Lwowska”, s. 6, Nr 132 z 12 czerwca 1929.
↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 301.

Linki zewnętrzne

Zapomniany poprzednik gen. Franco. Złota dyktatura

[1] Chris Cook, John Stevenson, Leksykon nowożytnej historii Europy 1763-1999, Warszawa 2000, s.401

[2] Partie Socjaldemokratyczne Europy, Książka i Wiedza, 1982, s. 174

[3] Złota dyktatura. polityka.pl, 2013-11-26. [dostęp 2015-06-10]. (pol.).

[4] Historia Hiszpanii, T. Miłkowski, P. Machcewicz, 2002, s. 329

[as-5] Ana de Sagrera: Miguel Primo de Rivera: el hombre, el soldado y el politico. 1973, s. 90, 289

[6] Teodoro A. Agoncillo: Malolos. The Crisis of the Republic. 1960, s. 54]

[ef-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ESPAGNE ET FRANCE Convention générale de navigation

[port-8] Estrangeiros com Ordens Portuguesas: ORBANEJA Miguel Primo de Rivera (Primeiro-Ministro)

[9] Dannebrogordenens Våbenbog tome IX, 1926-1948. kongehuset.dk. s. 34. [dostęp 2017-11-11]. (duń.).

[10] Odznaczenie Primo de Rivery. „Gazeta Lwowska”, s. 6, Nr 132 z 12 czerwca 1929.

[11] Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 301.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Królestwo Hiszpanii (1834–1873)	Francisco Martínez de la Rosa José María Queipo de Llano Miguel de Alava Juan Álvarez Mendizábal Francisco Javier de Istúriz y Montero José María Calatrava y Peinado Baldomero Espartero Eusebio Bardají y Azara Narciso Fernández de Heredia Bernardino Fernández de Velasco Isidro de Alaix Fábregas Evaristo Pérez de Castro y Brito Antonio González José Ramón Rodil Joaquín María López y López Álvaro Gómez Becerra Salustiano de Olózaga y Almandoz Luis González-Bravo y López de Arjona Ramón María Narváez Manuel de Pando Ramón María Narváez Carlos Martínez de Irujo Joaquín Francisco Pacheco y Gutiérrez-Calderón José de Salamanca Florencio García Goyena Ramón María Narváez Serafín María de Sotto Juan Bravo Murillo Federico de Roncali Francisco de Lersundi y Hormaechea Luis José Sartorius Luis José Sartorius Fernando Fernández de Córdova Ángel de Saavedra Baldomero Espartero Leopoldo O'Donnell Ramón María Narváez Francisco Armero Francisco Javier de Istúriz y Montero Leopoldo O'Donnell Lorenzo Arrazola y García Alejandro Mon y Menéndez Ramón María Narváez Leopoldo O'Donnell Ramón María Narváez Luis González-Bravo y López de Arjona José Gutiérrez de la Concha Pascual Madoz Francisco Serrano Juan Prim Juan Bautista Topete Francisco Serrano Manuel Ruiz Zorrilla José Malcampo Práxedes Mateo Sagasta Juan Bautista Topete Francisco Serrano Fernando Fernández de Córdova Manuel Ruiz Zorrilla
Pierwsza Republika Hiszpańska (1873–1874)	Estanislao Figueras Francesc Pi i Margall Nicolás Salmerón y Alonso Emilio Castelar Francisco Serrano Juan de Zavala Práxedes Mateo Sagasta
Królestwo Hiszpanii (1874–1931)	Antonio Cánovas del Castillo Joaquín Jovellar y Soler Arsenio Martínez-Campos y Antón Práxedes Mateo Sagasta José Posada Herrera Marcelo Azcárraga Palmero Francisco Silvela Raimundo Fernández-Villaverde Antonio Maura Eugenio Montero Ríos Segismundo Moret José López Domínguez Antonio González de Aguilar José Canalejas Manuel García-Prieto Álvaro de Figueroa Eduardo Dato e Iradier Joaquín Sánchez de Toca Gabino Bugallal Araújo Manuel Allendesalazar José Sánchez-Guerra y Martínez Miguel Primo de Rivera Dámaso Berenguer Juan Bautista Aznar-Cabañas
Druga Republika Hiszpańska (1931–1939)	Niceto Alcalá-Zamora Manuel Azaña Alejandro Lerroux Diego Martínez Barrio Alejandro Lerroux Ricardo Samper Alejandro Lerroux Joaquín Chapaprieta Manuel Portela Manuel Azaña Augusto Barcia Trelles Santiago Casares Quiroga Diego Martínez Barrio José Giral Francisco Largo Caballero Juan Negrín
Państwo Hiszpańskie (1939–1975)	Francisco Franco Luis Carrero Blanco Torcuato Fernández-Miranda Carlos Arias Navarro
Królestwo Hiszpanii (od 1975)	Adolfo Suárez Leopoldo Calvo-Sotelo Felipe González José María Aznar José Luis Rodríguez Zapatero Mariano Rajoy Pedro Sánchez