Monstera dziurawa
Wygląd
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
monstera dziurawa |
Nazwa systematyczna | |
Monstera deliciosa Liebm. Vidensk. Meddel. Naturhist. Foren. Kjøbenhavn 1849:19. 1849 |
Monstera dziurawa (Monstera deliciosa) – gatunek rośliny występujący w lasach tropikalnych od południowego Meksyku po południową Panamę. W Polsce jest uprawiany jako roślina ozdobna.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Silnie rosnące zielone pnącze, często osiągające ponad 10 m wysokości. Na pędzie silne korzenie powietrzne.
- Liście
- Głęboko powcinane, starsze liście z otworami.
- Kwiaty
- Kwiatostan w kształcie kolby o długości do 30 cm jest otoczony dużą białą pochwą.
- Owoce
- Wytwarza drobne pachnące, stożkowate jagody, które po dojrzeniu są jadalne i smakują jak połączenie ananasa i banana. Zawierają jednak wiele kwasu szczawiowego i innych toksyn, mogących prowadzić do podrażnienia lub uszkodzenia błon śluzowych.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten należy do największych roślin do dekoracji wnętrz przy tym łatwych w uprawie.
Uprawa
[edytuj | edytuj kod]- Wymagania
- Monstera dziurawa wymaga stanowiska oświetlonego, lecz nie narażonego na bezpośrednie promieniowanie słoneczne. Starsze rośliny tolerują znaczne zacienienie, jednak w takich warunkach wyciągają się i tworzą wyłącznie całobrzegie liście. Temperatura latem nie powinna być niższa niż 18 °C i wyższa niż 25 °C, zimą powinna wynosić około 12 °C. Optymalnym podłożem do uprawy tej rośliny jest mieszanka ziemi liściowej, darniowej, gnojowej, torfu i piasku w równych proporcjach. Wymaga silnych podpór. W warunkach domowych, przy zapewnieniu optymalnych warunków, monstera może zakwitnąć[3].
- Pielęgnacja
- Monsterę należy podlewać dość obficie wodą o temperaturze pokojowej, jedynie zimą ograniczając nawadnianie. Przelewanie może jednak powodować zgniliznę. Korzystne jest spryskiwanie liści i wycieranie z nich kurzu. Młode rośliny należy przesadzać co rok, starsze co 3–5 lat. Latem monstera wymaga nawożenia nawozem wieloskładnikowym[3].
- Rozmnażanie
- Bardzo proste z sadzonek pędowych, które powinny mieć przynajmniej jeden liść, pąk pachwinowy i korzeń przybyszowy lub sadzonek wierzchołkowych z kilkoma liśćmi i korzeniem powietrznym o długości co najmniej 20 cm. Sadzonkę należy posadzić w mieszance torfu i piasku[3]. Sadzonki można też ukorzeniać w podłożu z wermikulitu i kompostu oraz w wodzie[4]. Sadzonki zaleca się trzymać w wysokiej temperaturze, około 25–30 °C[3], np. w mnożarce o podgrzewanym podłożu[4].
- Choroby i szkodniki
- Rośliny są atakowane przez czerwce, mszyce i wełnowce, a uprawiane na zewnątrz również przez gąsienice i koniki polne. Monstery są również podatne na plamistość liści wywoływaną przez Lasiodiplodia theobromae (incertae sedis) i Acrosperia fluctuata oraz zgniliznę[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-08] (ang.).
- ↑ a b c d Mieczysław Czekalski: Cisus, hoja, filodendron...: rośliny pnące ozdobą mieszkania. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1988, s. 33-35. ISBN 83-09-01250-0.
- ↑ a b Patrick Mioulane (red.): Praktyczna encyklopedia. Rośliny pokojowe. Warszawa: Larousse, 2009, s. 272. ISBN 978-83-7575-544-2.
- ↑ Jules Janick i Robert E. Paull (red.): The encyclopedia of fruit & nuts. Wallingford: CABI, 2008, s. 77-78. ISBN 978-0-85199-638-7. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jens Rohwer: Atlas roślin tropikalnych. Warszawa: Horyzont, 2002. ISBN 83-7311-378-9.
Identyfikatory zewnętrzne:
- EoL: 1138107
- Flora of North America: 200027288
- GBIF: 2868241
- identyfikator iNaturalist: 122521
- IPNI: 87478-1
- ITIS: 503872
- NCBI: 174217
- Plant Finder: 276378
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-129588
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:87478-1
- Tela Botanica: 85242
- identyfikator Tropicos: 2103116
- USDA PLANTS: MODE
- CoL: 73PS8