Morzyk piskliwy
| Synthliboramphus hypoleucus[1] | |||
| (Xantus, 1860) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
morzyk piskliwy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Morzyk piskliwy[3] (Synthliboramphus hypoleucus) – gatunek średniej wielkości ptaka morskiego z rodziny alk (Alcidae), występujący u zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej. Zagrożony wyginięciem.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Takson ten jako pierwszy opisał węgierski zoolog Xantus pod nazwą Brachyramphus hypoleucus[4][5]. Opis ukazał się w 1860 roku na łamach „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”[5]. Obecnie morzyk piskliwy umieszczany jest w rodzaju Synthliboramphus[3][6]. Jest to gatunek monotypowy[6]. Za jego podgatunek uznawany był morzyk żałobny (Synthliboramphus scrippsi)[4], klasyfikowany obecnie jako odrębny gatunek[3][6].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Występuje u zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej[7]. Gniazduje w koloniach na wyspach wzdłuż wybrzeży środkowej i południowej Kalifornii[7] oraz Półwyspu Kalifornijskiego, w tym na Islas San Benito i Guadalupe[2][4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała około 25 cm[7]. Upierzenie grzbietu i wierzchu głowy czarne[7]. Spód biały z częściowo szaro-czarnymi bokami[7]. Dziób czarny, wąski, ostro zakończony[7]. Samice przeważnie mniejsze od samców[7].
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Pożywienie
[edytuj | edytuj kod]Pokarm stanowią ryby i kałamarnice[7].
Lęgi
[edytuj | edytuj kod]Samica składa 2 brązowo-zielone, ciemno cętkowane jaja w podziemnej jamie[7]. Pisklęta klują się po okresie około 5 tygodni od rozpoczęcia wysiadywania i w ciągu kilku dni są w stanie podążyć w kierunku oceanu za rodzicami[7]. Rodzina pływa wspólnie z dala od wybrzeża, gdzie w ciągu pierwszych dni życia pisklęta są karmione[7].
Status i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje morzyka piskliwego za gatunek zagrożony (EN – Endangered) nieprzerwanie od 2014 roku, kiedy to wydzielono takson scrippsi do odrębnego gatunku[2]. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na drapieżnictwo ssaków[2]. Głównym zagrożeniem jest myszak leśny, który niepokoi ptaki podczas okresu lęgowego, ale także może im bezpośrednio zagrażać[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Synthliboramphus hypoleucus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Synthliboramphus hypoleucus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Alcinae Leach, 1820 - alki (Wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-11-24].
- ↑ a b c Xantus's Murrelet (Synthliboramphus hypoleucus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
- ↑ a b John Xantus. Descriptions of supposed new species of Birds from Cape St. Lucas, Lower California. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 11 (1859), s. 297–299, 1860. (ang.).
- ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-24]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l David Alderton, Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 39, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagranie głosu. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).