Muchomor szorstki
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Muchomor szorstki |
| Nazwa systematyczna | |
| Amanita franchetii (Boud.) Fayod Annls Sci. Nat., Bot., sér. 7 9: 316 (1989) | |
_Fayod.jpg)
.jpg)
Muchomor szorstki (Amanita franchetii (Boud.) Fayod) – gatunek grzybów należący do rodziny muchomorowatych (Amanitaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Amanita, Amanitaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1889 r. Boudier nadając mu nazwę Amanita aspera var. franchetii. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1989 r. Victor Fayod, podnosząc go do rangi odrębnego gatunku'[1].
- Amanita aspera lactella E.-J. Gilbert 1928
- Amanita aspera f. lactella (E.-J. Gilbert) A.G. Parrot 1960
- Amanita aspera var. franchetii Boud. 1881
- Amanita franchetii (Boud.) Fayod (1889) f. franchetii
- Amanita franchetii f. lactella (E.-J. Gilbert) Neville & Poumarat 2004
- Amanita franchetii (Boud.) Fayod 1889, var. franchetii
- Amanita franchetii var. lactella (E.-J. Gilbert) Bon & Contu 1986
- Amanita queletii var. franchetii (Boud.) Bon 1985
Nazwę polską podał Franciszek Błoński w 1890 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka szorstka[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica od 4 do 8 cm. Za młodu półkulisty, później wypukły do nisko wypukłego, na koniec prawie płaski. Na jasnożółtym tle gęsto pokryty małymi białawymi lub słomkowożółtymi strupowatymi łatkami, niekiedy na kapeluszu występują również odcienie brązowawe i zielonkawe. Brzeg gładki[4].
Gęste i białe z delikatnie piłkowatym ostrzem[4].
Ma wysokość od 4 do 8 cm, a jego średnica wynosi od 1 do 2,5 cm. Jest cylindryczny lub maczugowaty, białawy, później żółtawy, u podstawy w zgrubiałej części żółty lub z żółtymi strefami pierścieni. Pod kapeluszem widnieje wyraźne zwisający biały pierścień z żółtą obwódką na brzegu[4].
Biały (bez odcieni czerwonawych), tylko pod skórką kapelusza żółtawy. Stare owocniki nabierają nieprzyjemnego zapachu i smaku[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – zagrożony wyginięciem[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Danii, Holandii i Szwecji[3].
Występuje i w lasach liściastych i mieszanych, głównie pod dębami i bukami. Rośnie na ziemi, wśród mchów, Owocniki wytwarza od września do października[3].
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Grzyb mikoryzowy[3], dla człowieka grzyb trujący[4].
Gatunki podobne
[edytuj | edytuj kod]Jest to charakterystyczny gatunek, więc trudno go pomylić z jakimś innym grzybem. Muchomor czerwieniejący ma podstawę trzonu i miąższ czerwonawe[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-09-20]. (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.