Nikołaj Skripko

Nikołaj Siemionowicz Skripko
Николай Семёнович Скрипко
	marszałek lotnictwa
Data i miejsce urodzenia	5 grudnia 1902 ; Bolderaa (gubernia inflancka), Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	5 grudnia 1987 ; Moskwa, ZSRR
	Przebieg służby
Lata służby	1919–1987
Siły zbrojne	Armia Czerwona; Wojskowe Siły Powietrzne
Główne wojny i bitwy	wojna domowa w Rosji; II wojna światowa
	Odznaczenia

Nikołaj Siemionowicz Skripko, ros. Николай Семёнович Скрипко (ur. 22 listopada^?/5 grudnia 1902 we wsi Bolderaa w guberni inflanckiej (obecnie Bolderāja, mikrorejon Rygi), zm. 5 grudnia 1987 w Moskwie) – radziecki dowódca wojskowy, pilot, marszałek lotnictwa ZSRR.

Życiorys

Wstąpił do Armii Czerwonej w 1919 roku. W okresie wojny domowej w Rosji walczył na Dalekim Wschodzie. Na początku wojny radziecko-niemieckiej dowódca 3 Korpusu Bombowego Lotnictwa Dalekiego Zasięgu (1941), później dowódca lotnictwa 5 Armii i zastępca dowódcy lotnictwa Frontu Południowo-Zachodniego (1941). 9 listopada 1941 roku mianowany generałem majorem lotnictwa. Od marca 1942 roku zastępca dowódcy lotnictwa dalekiego zasięgu, a od grudnia 1944 pierwszy zastępca dowódcy 18 Armii Lotniczej. Uczestniczył w działaniach bojowych lotnictwa dalekiego zasięgu w rejonie Leningradu i Stalingradu, na Kaukazie Północnym, podczas bitwy pod Kurskiem, na Krymie i w czasie walk na terenach Białorusi, krajów bałtyckich i Prus Wschodnich. 21 lipca 1942 roku otrzymał stopień generała porucznika lotnictwa, 13 marca 1944 stopień generała pułkownika lotnictwa, a 19 sierpnia 1944 stopień marszałka lotnictwa ZSRR.

Po drugiej wojnie światowej jeden z twórców radzieckiego wojskowego lotnictwa transportowego, którym dowodził przez 14 lat (lata 1955–1969). W latach 60. XX wieku, pod dowództwem Nikołaja Skripko, wzrosła rola radzieckiego wojskowego lotnictwa transportowego podczas wydarzeń politycznych na świecie – działało ono m.in. w Laosie, Wietnamie, Kambodży, Jemenie, Egipcie, Syrii, Iraku, Algierii i Czechosłowacji^[2].

Od 1927 roku członek Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (KPZR), w latach 1961–1966 członek Centralnej Komisji Rewizyjnej KC KPZR. Autor pamiętników wydanych w 1981 roku. Pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie^[3].

W 1995 roku imieniem Nikołaja Skripko nazwano 610 Centrum Szkolenia Bojowego oraz Przeszkalania Personelu Latającego Wojskowego Lotnictwa Transportowego w bazie lotniczej Iwanowo-Siewiernyj.

W 2002 roku, w stulecie urodzin, jego imieniem nazwano wojskowy samolot transportowy Ił-76MD nr boczny 01^[2], znajdujący się na stanie 610 Centrum Szkolenia Bojowego oraz Przeszkalania Personelu Latającego Wojskowego Lotnictwa Transportowego^[1].

Awanse

gen. mjr lotnictwa 09 listopada 1941;
gen. por. lotnictwa 21 lipca 1942;
gen. płk lotnictwa 13 marca 1944;
marszałek lotnictwa 19 sierpnia 1944.

Odznaczenia

Order Lenina – trzykrotnie
Order Rewolucji Październikowej
Order Czerwonego Sztandaru – pięciokrotnie
Order Suworowa I klasy
Order Suworowa II klasy
Order Kutuzowa I klasy
Order Kutuzowa II klasy
Order Wojny Ojczyźnianej I klasy
Order „Za służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR” III stopnia

I Medale ZSRR oraz odznaczenia zagraniczne

Przypisy

↑ ^a ^b Ильюшин Ил-76МД, Бортовой № 01. russianplanes.net. [dostęp 2011-02-18]. (ros.).
↑ ^a ^b Полет продолжается. redstar.ru, 2002-12-05. [dostęp 2011-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-07-29)]. (ros.).
↑ Московский некрополь. СКРИПКО Николай Семёнович (1902 – 1987)

Linki zewnętrzne

Pamiętniki Nikołaja Skripko na stronie militera.lib.ru (ros.)
Fotografia w serwisie generals.dk (ang.)

[russianplanes.net-1] Ильюшин Ил-76МД, Бортовой № 01. russianplanes.net. [dostęp 2011-02-18]. (ros.).

[redstar.ru-2] Полет продолжается. redstar.ru, 2002-12-05. [dostęp 2011-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-07-29)]. (ros.).

[3] Московский некрополь. СКРИПКО Николай Семёнович (1902 – 1987)

[1]

[2]

[3]