Nitraty
Nitraty[potrzebny przypis] − nazwa farmaceutyczna grupy leków nasercowych, stosowanych głównie w przerywaniu oraz zapobieganiu napadom choroby wieńcowej. Są to estry alkoholi i kwasu azotowego lub azotawego.
Mechanizm działania
[edytuj | edytuj kod]Działanie nitratów polega na uwalnianiu podczas degradacji w organizmie tlenku azotu (NO) zwanego także EDRF (z ang. endothelium-derived relaxing factor), który poprzez aktywację cyklazy guanylowej i wpływ na stężenie jonów Ca2+ rozszerza światło żył i tętnic. Rozszerzenie naczyń krwionośnych powoduje obniżenie ciśnienia krwi i odciążenie serca. Zwiększa się też ukrwienie serca, przez poprawienie wydolności naczyń wieńcowych.
Uwolnienie NO wymaga udziału grup sulfhydrylowych −SH, ulegających wyczerpaniu po kilku godzinach, co prowadzi do zjawiska tachyfilaksji.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Nitraty stosuje się w:
- przerywaniu napadów choroby wieńcowej
- zapobieganiu napadom choroby wieńcowej:
- nitrogliceryna w formie tabletek o przedłużonym uwalnianiu lub w postaci plastrów
- tetraazotan pentaerytrytolu
- diazotan izosorbidu
- monoazotan izosorbidu
- leczeniu zawałów serca
Działania niepożądane
[edytuj | edytuj kod]Działania niepożądane nitratów wynikają z mechanizmu ich działania farmakologicznego. Są one lekami nieselektywnymi - oddziałują nie tylko na naczynia wieńcowe. Skutkiem rozszerzania naczyń krwionośnych są objawy takie jak:
- podciśnienie ortostatyczne
- bóle i zawroty głowy
- zaczerwienienie twarzy
- podniesienie ciśnienia śródgałkowego (w oku)
Poza tym mogą powodować methemoglobinemię.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Waldemar Janiec, Leszek Śliwiński, Emilia Nowińska, Leki zwiększające przepływ wieńcowy, [w:] Waldemar Janiec (red.), Kompendium farmakologii, wyd. 4, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2015, s. 241–248, ISBN 978-83-200-4952-7, OCLC 749163759, patrz podrozdział „Azotany i azotyny”, s. 242–244.
