Przejdź do zawartości

Osiedle Adama

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Osiedle Adama
Ilustracja
Fragment północnej części osiedla Adama
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Katowice

Dzielnica

Giszowiec

Data budowy

lata 80. XX wieku

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, po prawej znajduje się punkt z opisem „Osiedle Adama”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Osiedle Adama”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Osiedle Adama”
Ziemia50°13′01,8″N 19°04′22,4″E/50,217167 19,072889
Multimedia w Wikimedia Commons

Osiedle Adama – osiedle mieszkaniowe w Katowicach, położone na terenie dzielnicy Giszowiec, na południe od zabytkowego osiedla patronackiego. Zostało ono wybudowane w latach 80. XX wieku w związku z budową kopalni węgla kamiennego „Staszic”[1]. Wcześniej, bo w II połowie XIX wieku na tym terenie funkcjonowała kopalnia „Pepita”[2], a także znajdowało się odbudowane po II wojnie światowej lodowisko[3]. Osiedle w 2007 roku liczyło około 2,9 tysięcy mieszkańców[4].

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Centralna część osiedla Adama
Siedziba Miejskiego Przedszkola nr 91 z Oddziałami Integracyjnymi

Początki działalności w rejonie osiedla Adama związane są z kopalnią „Pepita”, w której wydobywano węgiel kamienny[2]. Znajdowała się w rejonie obecnej ulicy Adama[5]. Została ona nadana 26 września 1855 roku, natomiast nie wiadomo, do kiedy prowadzono w niej wydobycie[2]. Na północ od osiedla Adama, w latach 1907–1910 powstało osiedle patronackie Giszowiec, wybudowane z inicjatywy ówczesnego dyrektora generalnego spółki Georg von Giesches Erben – Antona Uthemanna[6].

Na mapie z około 1921 roku, w północno-zachodniej części przyszłego osiedla, znajdowała się wozownia, do której docierało odgałęzienie linii kolei wąskotorowej. W latach 50 XX wieku w centralnej części przyszłego osiedla znajdowało się lodowisko[7]. Lodowisko te po II wojnie światowej zostało odbudowane przez klub sportowy RKS Siła Giszowiec. Drużyna hokejowa Siły w 1946 roku została mistrzem Śląska i zdobyła trzecie miejsce w mistrzostwach Polski[3].

Rozwój budownictwa mieszkaniowego w rejonie Giszowca, w tym osiedla Adama, związane jest z uruchomioną 20 lipca 1964 roku kopalnią węgla kamiennego „Staszic”[1]. Wzrost liczby pracowników spowodował konieczność budowy nowego osiedla, dlatego zdecydowano o wyburzeniu zabytkowego osiedla Giszowiec, uratowane od całkowitej likwidacji w jednej trzeciej. Pierwsze bloki na osiedlu Adama, które były budowane poza terenem zabytkowego osiedla, powstały w 1980 roku. Przy ich budowie nie przyjęto zaleceń konserwatorskich, które wskazywało, by przy nowej zabudowie uwzględnić sąsiedztwo starych domów pod względem gabarytów zabudowy, a także by zachować istniejącą sieć ulic[8]. W połowie lat 80 XX wieku powstały bloki przy ulicy Adama 3, 5, 7, 9, 11, 13 i 15. Z lat 80. XX wieku pochodzi znaczna większość domów jednorodzinnych znajdujących się po zachodniej stronie ulicy. Adama, a także północny pawilon w środkowej części osiedla[9]. W 1985 roku oddano do użytku przedszkole nr 91 na osiedlu[10], a w latach 2000–2003 pawilony przy ulicy Adama 1–1b[9].

Na początku XXI wieku problemem osiedla Adama była rywalizacja pseudokibiców zwaśnionych klubów sportowych – GKS Katowice oraz KS Ruch Chorzów[11]. Celem rozwiązania problemu a także by zapobiec dalszym aktom wandalizmu, mieszkańcy zgłosili do budżetu obywatelskiego projekt zakładający budowę monitoringu na osiedlu. Po wygraniu w głosowaniu, na początku sierpnia 2016 roku miasto Katowice ogłosiło przetarg na montaż pięciu kamer miejskiego monitoringu w rejonie ulicy Adama. Prace nad ich instalacją wykonano do końca roku[12][13]. 2 października 2019 roku ogłoszono przetarg na przebudowę i rozbudowę oświetlenia ulicznego na osiedlu Adama, które również zostało zrealizowane w ramach budżetu obywatelskiego[14].

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]
Siedziba Śląskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa

Osiedle Adama znajduje się w południowej części dzielnicy Giszowiec, wzdłuż ulicy Adama. Ulica ta krzyżuje się na północy z ulicą Górniczego Stanu oraz ulicą Przyjazną. Na południu łączy osiedle z dzielnicą Wesoła w Mysłowicach[15]. Jest do droga klasy lokalnej[16]. Najbliższy przystanek autobusowy zlokalizowany jest na ulicy Przyjaznej i ulicy Górniczego Stanu – Giszowiec Przyjemna, z którego odjeżdżają autobusy na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego. W listopadzie 2020 roku odjeżdżało z niego 8 linii autobusowych ze stanowiska 1, z drugiego stanowiska 9. Łączyły one osiedle Adama z większością dzielnic Katowic, a także z sąsiednimi miastami, w tym z Mikołowem, Mysłowicami i Siemianowicami Śląskimi[17].

Budynki na osiedlu Adama są w zarządzie Administracji Staszic, będącej częścią Śląsko-Dąbrowskiej Spółki Mieszkaniowej[18]. Osiedle to w skali całych Katowic charakteryzuje się największą intensywnością zabudowy[19].

Na osiedlu, przy ulicy Adama 1b zlokalizowane jest Biuro Śląskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa[20], a przy ulicy Adama 33 zlokalizowane jest Miejskie Przedszkole nr 91 z Oddziałami Integracyjnymi przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 13 w Katowicach[21]. Poza tym zlokalizowane są tu przedsiębiorstwa różnego typu, w tym sklepy spożywcze[15] czy oddział PKO Banku Polskiego[22]. Wierni rzymskokatoliccy są zrzeszeni w parafii św. Stanisława Kostki[23].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Tofilska 2016 ↓, s. 135.
  2. ↑ a b c Frużyński, Grzegorek i Rygus 2017 ↓, s. 171.
  3. ↑ a b Tofilska 2016 ↓, s. 156.
  4. ↑ Studium... 2012 ↓, s. 18.
  5. ↑ Paweł Grzywocz: Dawne kopalnie. www.giszowiec.info. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
  6. ↑ Tofilska 2016 ↓, s. 28-30.
  7. ↑ Paweł Grzywocz: Plany i mapy Giszowca. www.giszowiec.info. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
  8. ↑ Tofilska 2016 ↓, s. 145-146.
  9. ↑ a b Katowickie budynki. katowickiebudynki.eu. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
  10. ↑ Tofilska 2016 ↓, s. 153.
  11. ↑ Marcin Pietraszewski: Wojna kiboli na Giszowcu. Policja jest bezradna. katowice.wyborcza.pl, 2012-04-08. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
  12. ↑ Justyna Przybytek: Na osiedlu Adama w Giszowcu pojawi się monitoring. Ma zostać wykonany do końca roku. katowice.naszemiasto.pl, 2016-08-03. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
  13. ↑ Michał Bulsa: Giszowiec: Będzie monitoring na osiedlu Adama. www.infokatowice.pl, 2016-08-07. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
  14. ↑ MZUiM Katowice: Przebudowa i rozbudowa oświetlenia ulicznego na osiedlu Adama w Katowicach – realizacja w ramach Budżetu Obywatelskiego – ID zadania L17/5/V. www.mzum.katowice.pl. [dostęp 2020-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-14)]. (pol.).
  15. ↑ a b OpenStreetMap: Mapa Podstawowa. www.openstreetmap.org. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
  16. ↑ Rada Miasta Katowice, UCHWAŁA NR XL/925/13 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 11 września 2013 r. w sprawie zaliczenia dróg na terenie miasta Katowice do kategorii dróg powiatowych oraz gminnych [online] [dostęp 2020-11-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-22] (pol.).
  17. ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2020-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).
  18. ↑ Śląsko-Dąbrowska Spółka Mieszkaniowa: Administracja Staszic. www.sdsm.pl. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
  19. ↑ Studium... 2012 ↓, s. 10.
  20. ↑ Śląska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa: Kontakt. slk.piib.org.pl. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
  21. ↑ Miejskie Przedszkole nr 91 z Oddziałami Integracyjnymi przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 13 w Katowicach: Kontakt. przedszkole-91.edupage.org. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
  22. ↑ PKO Bank Polski: PLACÓWKI I BANKOMATY. www.pkobp.pl. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
  23. ↑ Archidiecezja katowicka: KATOWICE-GISZOWIEC, Świętego Stanisława Kostki. www.archidiecezja.katowice.pl. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Osiedla mieszkaniowe Katowic
Dzielnice śródmiejskie
Dzielnice północne
Dzielnice zachodnie
Dzielnice wschodnie
Dzielnice południowe

Herb Katowic

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Osiedle_Adama&oldid=72654210”