PSR B1913+16
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||
| Gwiazdozbiór | |||
|---|---|---|---|
| Rektascensja |
19h 15m 28,0s[1] | ||
| Deklinacja |
+16° 06′ 27,40″[1] | ||
| Odległość |
21 tys. ly | ||
| Wielkość obserwowana | |||
| Alternatywne oznaczenia | |||
| |||
PSR B1913+16 – układ podwójny złożony z pulsara i gwiazdy neutronowej, zwany od nazwisk odkrywców pulsarem Hulse’a-Taylora. Został odkryty w 1974 roku przez Russela Hulse’a i Josepha Taylora podczas przeglądu radiowego wykonywanego w Obserwatorium Arecibo. Położony jest w gwiazdozbiorze Orła w odległości ok. 21 tys. lat świetlnych.
Dzięki dokładnym obserwacjom prowadzonym przez szereg lat wyznaczone zostało tempo zacieśniania się orbity układu, które okazało się doskonale zgodne z przewidywaniami ogólnej teorii względności. W 1993 roku odkrywcy układu otrzymali za swe osiągnięcie nagrodę Nobla[2].
W układzie PSR B1913+16 składnik B jest pulsarem milisekundowym, którego okres rotacji wynosi 59 ms. Pulsy są modulowane z okresem orbitalnym 7,75 godziny na skutek obecności towarzysza. Gwiazdy obiegają wspólny środek masy po bardzo ciasnych, eliptycznych orbitach o mimośrodzie e = 0,6. Ich minimalna separacja w perycentrum to jedynie 1,1 promienia Słońca, zaś w apocentrum składniki oddalone są o 4,8 promieni Słońca. Wskutek relatywistycznej precesji orbity perycentrum zmienia swoje położenie i przesuwa się o 4,2 stopnia na rok. Okres orbitalny układu skraca się w tempie 0,0000765 sekundy na rok, a orbita zacieśnia się o 3,5 metra na rok. Zacieśnianie się orbity jest potwierdzeniem faktu, że energia i moment pędu unoszone są z układu w wyniku emisji fal grawitacyjnych[3].
Połączenie się obu składników układu w jedną całość nastąpi za około 300 milionów lat.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c PSR B1913+16 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ The Official Website of the Nobel Prize: The Nobel Prize in Physics 1993. nobelprize.org, 1993-10-13. [dostęp 2011-04-02]. (ang.).
- ↑ J.H. Taylor, J.M. Weisberg. A new test of general relativity – Gravitational radiation and the binary pulsar PSR 1913+16. „Astrophysical Journal”. 253, s. 908, 1982. DOI: 10.1086/159690. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Binary pulsar PSR B1913+16 (ang.)
- PSR B1913+16 w bazie SIMBAD (ang.)