Pałac Karolin
nr rej. 1547-A z 23.09.1993 | |
Aleja w parku pałacowym (2021) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres |
ul. Świerkowa 2 |
Typ budynku | |
Architekt |
prof. Czesław Domaniewski |
Kondygnacje |
4 |
Powierzchnia użytkowa |
140 000 m² |
Rozpoczęcie budowy |
1909 |
Ukończenie budowy |
1911 |
Ważniejsze przebudowy | |
Pierwszy właściciel |
Warszawskie Towarzystwo Pomocy Lekarskiej i Opieki nad Umysłowo i Nerwowo Chorymi |
Kolejni właściciele |
Towarzystwo Dobroczynności |
Obecny właściciel | |
Położenie na mapie gminy Brwinów | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |
Położenie na mapie powiatu pruszkowskiego | |
52°07′13,879″N 20°45′32,105″E/52,120522 20,758918 |
Pałac Karolin w Otrębusach – zespół pałacowo-parkowy zaprojektowany przez prof. Czesława Domaniewskiego znajdujący się w Karolinie, w miejscowości Otrębusy, obecnie siedziba Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca "Mazowsze" im. Tadeusza Sygietyńskiego[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W XIX wieku Warszawskie Towarzystwo Pomocy Lekarskiej i Opieki nad Umysłowo i Nerwowo Chorymi postanowiło zbudować sanatorium „dla niezamożnych i nerwowo chorych”. Ziemię pod tę inwestycję („Dacza Karolin”, „Osada Karolin”, „Kolonia Karolin”) towarzystwo odkupiło od Feliksa Bobrowskiego[4][5]. Po śmierci Feliksa budowę wsparła jego żona, pałac został nazwany Karolinem od jej imienia[5]. Budowę dworku rozpoczęto w 1909 roku a w 1911 roku został oddany do użytku[3][5]. Z powodu braku funduszy zawieszono działalność sanatorium, a budynek zajął Rosyjski Czerwony Krzyż, a później niemiecki szpital wojskowy[5]. W 1923 r. Towarzystwo wydzierżawiło Karolin na 5 lat Towarzystwu Dobroczynności. W Karolinie zamieszkało wówczas 120 sierot. Nerwowo chorzy wrócili do Karolina w 1932 r., po generalnym remoncie zrujnowanego pałacu. W Karolinie miał powstać szpital lub sanatorium dla wysoko postawionych osób w państwie, jednakże ostatecznie narodził się pomysł o przeznaczeniu budynku na nieistniejący jeszcze wówczas zespół ludowy, którego powstaniem miał się zająć Tadeusz Sygietyński i Mira Zimińska[4][5]. W 1949 roku już po wojnie i okupacji w opłakanym stanie budynek został przekazany na potrzeby Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze”, stając się miejscem pierwszych warsztatów i występów tancerzy zespołu[3]. W 2015 roku została ukończona modernizacja pałacu za 25 mln zł z budżetu województwa mazowieckiego i ze środków Unii Europejskiej[3][6][7].
We wrześniu 1990 r. w pałacu wybuchł pożar – spłonął dach budynku oraz przechowywane na najwyższej kondygnacji kostiumy, przedwojenne suknie Miry Zimińskiej i liczne pamiątki z wyjazdów[5].
Opis architektury
[edytuj | edytuj kod]Budynek otacza 14-hektarowy park a na przyległym do niego terenie powstała nowoczesna sala widowiskowa[5] Taras, do którego wiodą dwubiegowe schody z tralkową balustradą jest otoczony pięknymi, starymi drzewami, wśród których wyróżniają się największe w Polsce tulipanowce. Widać z niego perspektywę długiej, wybiegającej w las alei. Pod okapem dachu znajduje się fryz malowany w liście. Od frontu umiejscowiony został okrągły skwer z głazem upamiętniającym twórców „Mazowsza” i wiankiem kamieni, na których wyryto nazwy krajów i daty występów[8].
W skład dworku wchodzi budynek gospodarczy, budynek "biały dworek" oraz budynek główny[9].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Odrestaurowano Pałac Karolin - historyczną siedzibę "Mazowsza" - Aktualności - Radio dla Ciebie [online], rdc.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
- ↑ Najnowsza historia parku Karolin / Aktualności / Samorząd Województwa Mazowieckiego [online], mazovia.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
- ↑ a b c d Pałac Karolin stanie się Centrum Edukacji Folkloru Polskiego [online], WPR24.pl, 2 września 2020 [dostęp 2020-12-14] (pol.).
- ↑ a b s, Izba pamięci zespołu „Mazowsze” w pałacu karolińskim [online], polaneis.pl, 20 sierpnia 2017 .
- ↑ a b c d e f g Odrestaurowano Pałac Karolin - historyczną siedzibę "Mazowsza" [online], Warszawa i Mazowsze - najnowsze wiadomości w RDC [dostęp 2020-12-14] (pol.).
- ↑ KAROLIN - SIEDZIBA CAŁEGO MAZOWSZA [online], Moda na Mazowsze, 11 czerwca 2019 [dostęp 2020-12-14] (pol.).
- ↑ Agnieszka Stabińska , Milena Szymańska , Najnowsza historia parku Karolin [online], www.mazovia.pl [dostęp 2020-12-14] (pol.).
- ↑ Matecznik „Mazowsza” [online], mazowsze.szlaki.pttk.pl [dostęp 2020-12-14] (pol.).
- ↑ Otrębusy – Karolin, dawny budynek sanatoryjny, obecnie siedziba Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze”. [online], www.brwinow.pl [dostęp 2020-12-14] .