Piotr Bednarczyk (duchowny)
Biskup tytularny Turris Rotunda | ||
| ||
Kraj działania | ||
---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
23 lutego 1914 | |
Data i miejsce śmierci |
7 sierpnia 2001 | |
Biskup pomocniczy tarnowski | ||
Okres sprawowania |
1968–1991 | |
Wyznanie | ||
Kościół | ||
Prezbiterat |
3 czerwca 1944 | |
Nominacja biskupia |
21 lutego 1968 | |
Sakra biskupia |
21 kwietnia 1968 |
Data konsekracji |
21 kwietnia 1968 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość |
Tarnów | ||||||||
Miejsce | |||||||||
Konsekrator | |||||||||
Współkonsekratorzy | |||||||||
|
Piotr Longin Bednarczyk[1] (ur. 23 lutego 1914 w Sowlinach, zm. 7 sierpnia 2001 w Limanowej) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor pedagogiki i teologii, biskup pomocniczy tarnowski w latach 1968–1991, od 1991 biskup pomocniczy senior diecezji tarnowskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 23 lutego 1914 w Sowlinach[1]. W latach 1928–1933 kształcił się w Państwowym Seminarium Nauczycielskim im. Jędrzeja Śniadeckiego w Tarnowie, uzyskując dyplom nauczyciela szkół powszechnych. W 1935 złożył egzamin dojrzałości w III Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie[2]. W tym samym roku przeniósł się do Poznania, gdzie podjął pracę jako nauczyciel[1] w zespole szkół Collegium Marianum[2], a następnie w latach 1935–1939 studiował pedagogikę i filozofię na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego[1]. Studia przerwał po wybuchu II wojny światowej, wrócił do Małopolski i w latach 1940–1944 odbył studia teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie. 3 czerwca 1944 został wyświęcony na prezbitera w Tarnowie przez arcybiskupa metropolitę krakowskiego Adama Stefana Sapiehę[1]. Na Uniwersytecie Poznańskim uzyskał w 1946 magisterium z filozofii w zakresie pedagogiki, a w 1947 doktorat nauk pedagogicznych na podstawie dysertacji Zużytkowanie wykształcenia szkoły powszechnej przez ludność wiejską w świetle pedagogiki empirycznej, zaś na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1950 magisterium, a w 1954 doktorat na podstawie rozprawy Ks. Franciszek Gabryl – czasy, życie, dzieła[2].
W latach 1944–1946 był wikariuszem w parafii św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Biskupa w Szczepanowie[1]. W latach 1946–1953 zajmował stanowisko wicerektora Internatu św. Józefa w Tarnowie, w latach 1949–1954 pracował jako katecheta w gimnazjum i liceum sióstr urszulanek w Tarnowie[3], a w latach 1954–1959 pełnił funkcję ojca duchownego Małego Seminarium Duchownego w Tarnowie[2]. W 1948 został referentem ds. katechetycznych w kurii diecezjalnej, a w latach 1962–1968 sprawował funkcje pierwszego referenta ds. katechetycznych i diecezjalnego wizytatora religii[1]. W 1960 został sędzią Trybunału III Instancji w Tarnowie[2]. W latach 1957–1968 był członkiem Komisji Szkolnej Konferencji Episkopatu Polski[3]. W 1962 papież Jan XXIII nadał mu godność szambelana Jego Świątobliwości[2].
Od 1946 do 1985 prowadził wykłady w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie z psychologii eksperymentalnej, psychologii racjonalnej, psychologii wychowawczej, psychopatologii i pedagogiki. W latach 1960–1963 piastował stanowisko wicerektora tarnowskiego seminarium[2].
21 lutego 1968 papież Paweł VI[4] mianował go biskupem pomocniczym diecezji tarnowskiej ze stolicą tytularną Turris Rotunda[1]. Święcenia biskupie otrzymał 21 kwietnia 1968 w katedrze Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Tarnowie. Udzielił mu ich kardynał Karol Wojtyła, arcybiskup metropolita krakowski, w asyście Jerzego Ablewicza, biskupa diecezjalnego tarnowskiego, i Karola Pękali, biskupa pomocniczego tarnowskiego[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Ut gaudens catechizem” (Abym radośnie katechizował)[4]. W 1968 został ustanowiony wikariuszem generalnym diecezji i prepozytem tarnowskiej kapituły katedralnej. W kurii diecezjalnej nadzorował referat duszpasterstwa ogólnego i katechetycznego oraz dzieła powołań, a także patronował sanktuariom w Limanowej, Okulicach i Przeczycy[1]. W latach 1981–1986 przewodniczył komisji głównej IV Synodu Diecezji Tarnowskiej i monitorował prace komisji teologicznej, nauczania, kultu Bożego i duchowieństwa diecezjalnego[2]. Po śmierci arcybiskupa Jerzego Ablewicza[3], od 5 kwietnia do 4 listopada 1990[1], zarządzał diecezją jako jej administrator[3]. 22 czerwca 1991 papież Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa pomocniczego diecezji tarnowskiej[1]. Po ustąpieniu z urzędu zamieszkał w swoim rodzinnym domu w Limanowej[5].
W latach 1968–1980 należał do Komisji Katechetycznej (od 1975 przewodniczył podkomisji programowej) i Komisji Maryjnej Konferencji Episkopatu Polski[2]. Był współkonsekratorem podczas sakr biskupów pomocniczych tarnowskich: Józefa Gucwy (1969), Władysława Bobowskiego (1975) i Jana Styrny (1991)[6].
Promował prowadzenie katechez w rodzinach, a w celu przygotowania matek do katechizacji wygłaszał dla nich cykle konferencji i rekolekcji. Opracował katechezy dla dzieci w wieku przedszkolnym. Brał udział w utworzeniu programu katechetycznego (zatwierdzonego w 1971), a następnie w zredagowaniu opartych na nim podręczników szkolnych. Uczestniczył również w pracach nad przygotowaniem pierwszego posoborowego katechizmu ogólnopolskiego[2].
Zmarł 7 sierpnia 2001 w Limanowej[7]. 11 sierpnia 2001 został pochowany w krypcie przy tamtejszej bazylice Matki Bożej Bolesnej[2].
Wyróżnienia, upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W 2014 pośmiertnie przyznano mu tytuł honorowego obywatela Limanowej[8]. Wcześniej, w 1997, nadano mu odznakę Za zasługi dla Miasta Limanowa[9].
W 2011 został patronem przedszkola, które zostało założone w budynku, gdzie dawniej mieścił się jego dom rodzinny[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 15–16. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ a b c d e f g h i j k J. Stala. Bp Piotr Longin Bednarczyk (1914–2001) – biskup pomocniczy diecezji tarnowskiej. „Currenda”. R. 161, nr 7–8, lipiec–sierpień 2011. ISSN 0239-2291. [dostęp 2019-02-02].
- ↑ a b c d G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 22–23. ISBN 83-911554-0-4.
- ↑ a b Nota biograficzna Piotra Bednarczyka w Archiwum Diecezjalnym w Tarnowie. archiwum.diecezja.tarnow.pl. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ W Limanowej pochowano bp. Piotra Bednarczyka. ekai.pl, 2001-08-11. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ Piotr Bednarczyk. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2019-01-27]. (ang.).
- ↑ Bp Piotr Bednarczyk nie żyje (krótka). ekai.pl, 2001-08-07. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ Uchwała nr LXI/402/2014 Rady Miasta Limanowa. bip.malopolska.pl, 2014-02-25. [dostęp 2014-09-23].
- ↑ 100-lecie urodzin śp. Biskupa Piotra Bednarczyka. limanowa.in, 2014-02-21. [dostęp 2019-02-02].
- ↑ Bp Piotr Bednarczyk został patronem limanowskiego przedszkola. ekai.pl, 2011-08-07. [dostęp 2019-01-27].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Nota biograficzna Piotra Bednarczyka w Archiwum Diecezjalnym w Tarnowie (arch.). [dostęp 2013-07-13].
- Piotr Bednarczyk [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-10-21] (ang.).
- Biskupi tarnowscy
- Kanonicy tarnowskiej kapituły katedralnej
- Wykładowcy uczelni w Tarnowie
- Honorowi obywatele Limanowej
- Absolwenci Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Poznańskiego
- Absolwenci Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Absolwenci Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie
- Ludzie związani ze szkołą im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie
- Pochowani w Limanowej
- Ludzie urodzeni w Sowlinach
- Urodzeni w 1914
- Zmarli w 2001