Pornokrates
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1878 |
| Medium | |
| Wymiary |
75 × 48 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Pornokrates lub Dama ze świnią – obraz autorstwa belgijskiego artysty Féliciena Ropsа, stworzony w 1878. Obraz pochodzi ze zbioròw Muzeum Féliciena Ropsа w Namur, w Belgii.
Oryginał ma wymiary 75 cm wysokości i 48 cm szerokości, jest wykonany na papierze, w technice gwaszu i akwareli, z akcentami pasteli. Reprodukcje pracy (akwaforta, heliograwiura i аkwatinta, czasem kolorowe) znajdują się w zbiorach innych muzeów, m.in. National Museum of Western Art w Tokio i Rijksmuseum w Amsterdamie.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Pornocrates jest uważany za najbardziej znane dzieło Ropsa[1]. Zostało ono stworzone w czasie, kiedy Rops miał 45 lat i mieszkał w Paryżu wraz z siostrami Léontine i Aurelie Duluc. Obie były jego kochankami i zostały matkami jego dzieci[2]. Tytuł dzieła można przetłumaczyć jako „władca rozpusty”. Według jego korespondencji, Rops tworzył obraz „w przegrzanym mieszkaniu, pełnym różnych zapachów, gdzie opopanax i cyklamen wywołały lekką gorączkę prowadzącą do kreacji lub nawet prokreacji”[3]. Praca przedstawia kobietę prowadzącą na smyczy świnię, widzianą z lewej strony. Kobieta, prawdopodobnie kurtyzana, jest prawie naga, z wyjątkiem długich czarnych jedwabnych rękawiczek. Ma zawiązane oczy, nosi kapelusz z piórami, czarne buty i pończochy i pas ze złoto-niebieskiego jedwabiu – akcesoria, które podkreślają jej nagość[4]. Ponad świnią ze złotym ogonem odlatują trzy skrzydlate putta, na których twarzach maluje się szok lub horror. Rops przedstawia je jako „Trzy rodzaje miłości – starożytnych miłości – znikające we łzach”[3].
Interpretacje dzieła
[edytuj | edytuj kod]Istnieją różne interpretacje dzieła. Kobieta może być traktowana jako potężna samica, prowadząca świnię, którą można traktować jako obraz mężczyzny, uległego, posłusznego i nieświadomego, trzymanego w ryzach przez kobietę. Świnia ze złotym ogonem może być też widziana jako alegoria luksusu lub nawet jako zwierzę diabła[1], symbol rozpusty, która prowadzi kobietę do zguby. W każdym przypadku praca Ropsa jest świadectwem swojego czasu: przedstawia wizję kobiety jako femme fatale, która staje się coraz bardziej asertywna, bezwzględna i uwodzicielska[5]. „Była ludzkim zwierzęciem zajadle przedstawionym przez Féliciena Ropsa jako «Pornokrates», władczyni «Pornocracji» Proudhonа, istota ślepo prowadzona przez świnię, symbol Kirke, bestialskiego przedstawiciela wszelkiego seksualnego zła”[6].
Kobieta i świnia kroczą po szczycie marmurowej sceny[7], z fryzem przedstawiające alegorie czterech dziedzin sztuki: rzeźby, muzyki, literatury i malarstwa. Sztuki wizualne są przedstawione jako szare, klasyczne męskie kształty, wyglądające na zrozpaczone. Można to interpretować jako zwycięstwo zmysłowości i erotyki sztuki, którą tworzył Rops i współcześni mu dekadenci, w odróżnieniu od nudy akademickiej sztuki tej epoki[4].
Tytuł może również odnosić się do pojęcia pornokracji, okresu w historii papiestwa w pierwszej połowie X wieku, kiedy papieże byli pod silnym wpływem skorumpowanych arystokratycznych rodzin, Teofilaktów. Pierre-Joseph Proudhon opublikował swój antyfeministyczny traktat La Pornocratie ou les femmes dans les temps modernes w 1875 roku, na trzy lata przed tym, jak Rops stworzył swojego Pornokratesa.
Wczesnym właścicielem pracy był belgijski prawnik i kolekcjoner dzieł sztuki Edmond Picard[8]. Pornokrates został przyjęta z oburzeniem i w atmosferze skandalu w 1886, podczas wystawy Cercle de-XX, grupy artystycznej, do której należał Rops.[8]
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Akwaforta (1896) z LACMA -
Akwaforta na papierze, kolekcja prywatna -
Heliograwiura (1896) z Muzeum Féliciena Ropsa
.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Véronique Leblanc, Pornocratès, 1878 [online], 1997 [dostęp 2016-04-16].
- ↑ Joëlle Smets, Félicien Rops: Pornokratès [online], lesoir.be, 3 marca 2016 [dostęp 2016-05-11].
- ↑ a b Letter from Félicien Rops to H. Liesse, 1879.
- ↑ a b Felicien Rops Pornocrates – YouTube video with interpretation of the work.
- ↑ Pauline Dorhout: Félicien Rops: Pornocrates (1878); Musée Félicien Rops, Namur. 10 lutego 2013. [dostęp 2016-04-15]. (ang.).
- ↑ Bram Dijkstra: Idols of Perversity. Fantasies of Feminine Evil in Fin-de-Siècle Culture. Oxford: Oxford University Press, 1986, s. 325. ISBN 978-0-19-503779-1. (ang.).
- ↑ Drawing – Pornokratès. [dostęp 2016-04-15]. (ang.).
- ↑ a b „Pornokratès ou La Femme au cochon”. numeriques.be.
