Przejdź do zawartości

Prawo o ruchu drogowym

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r.
Prawo o ruchu drogowym
Ilustracja
Nazwa potoczna

kodeks drogowy, prawo o ruchu drogowym

Skrót nazwy

u.p.r.d.

Państwo

 Polska

Data wydania

20 czerwca 1997

Miejsce publikacji


Dz.U. z 1997 r. nr 98, poz. 602

Tekst jednolity

Dz.U. z 2024 r. poz. 1251

Data wejścia w życie

1 stycznia 1998
1 stycznia 1999
1 lipca 1999

Rodzaj aktu

ustawa

Przedmiot regulacji

zasady ruchu drogowego

Status

obowiązujący

Ostatnio zmieniony przez

Dz.U. z 2024 r. poz. 834

Wejście w życie ostatniej zmiany

1 lipca 2024

Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych

Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym – przepisy regulujące prawa i obowiązki uczestników ruchu drogowego.

Akty prawne

[edytuj | edytuj kod]

W Polsce do aktów prawnych tworzących prawo o ruchu drogowym zalicza się:

  • Konwencję wiedeńską o ruchu drogowym, ratyfikowaną 1 czerwca 1984 i opublikowaną 24 lutego 1988 r[1].
  • Ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym wraz ze wszystkimi jej nowelizacjami – zwaną błędnie, aczkolwiek popularnie, kodeksem drogowym[2].
  • Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami[3].
  • Kilkanaście rozporządzeń ministra infrastruktury precyzujących rozmaite aspekty stosowania wcześniej wspomnianych ustaw, m.in.:
    • Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia[4] – określające np. jakie światła, hamulce powinny posiadać różne typy pojazdów oraz w co powinny być wyposażone;
    • Rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych[5] – definiujące wzory znaków drogowych i sygnałów;
    • Seria rozporządzeń określających zasady przyznawania i odbierania uprawnień do prowadzenia pojazdów;
    • Rozporządzenia w sprawie kontroli ruchu drogowego i zasad karania za naruszenia prawa o ruchu drogowym.

Zawartość ustawy Prawo o ruchu drogowym

[edytuj | edytuj kod]

Ustawa Prawo o ruchu drogowym składa się z 9 działów:

  • Dział I: Przepisy ogólne
  • Dział II: Ruch drogowy
  • Dział III: Pojazdy
  • Dział IV: Bezpieczeństwo ruchu drogowego
  • Dział V: Kontrola ruchu drogowego
  • Dział Va: Działania na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego
  • Dział Vb: Kary pieniężne
  • Dział Vc: Przetwarzanie danych osobowych
  • Dział VI: Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe.

Działy dzielą się na rozdziały, a niektóre rozdziały dzielą się na oddziały.

Odmienne od europejskich rozwiązania w polskim prawie o ruchu drogowym

[edytuj | edytuj kod]
Dopuszczalne prędkości na polskich drogach
Uwaga: autobusy spełniające dodatkowe warunki[a] mogą w Polsce na autostradach i drogach szybkiego ruchu poruszać się do 100 km/h.

Polskie prawo o ruchu drogowym wypracowało rozwiązania odmienne od stosowanych w niektórych krajach Unii Europejskiej. Część z nich odbiega od rozwiązań zawartych w Konwencji wiedeńskiej o ruchu drogowym. Zalicza się do nich:

  • brak norm dla sygnalizacji świetlnej, które zakazywałyby jednoznacznie budowy skrzyżowań, w których dochodzi do przecinania się kierunków ruchu w jednej fazie działania sygnalizacji, w szczególności ruchu pieszego i kołowego (zielone strzałki w prawo włączające się w momencie, gdy piesi mają zielone światło, brak realizacji prawa do jazdy w lewo w osobnym cyklu niekrzyżującym się z zielonym światłem dla pieszych itp.);
  • niespójne przepisy dotyczące krzyżowania ruchu samochodowego z ruchem pieszych i rowerzystów, niechroniące skutecznie słabszych uczestników ruchu; m.in. brak jednoznacznego pierwszeństwa – przy zmianie kierunku ruchu przez kierującego samochodem – przejazdu po przejazdach rowerowych[6];
  • brak bezwarunkowego zakazu umieszczania tablic, ogłoszeń, oznaczeń lub urządzeń, które mogłyby być mylnie wzięte za znaki lub inne urządzenia służące do kierowania ruchem[7].

Według opinii Biura Analiz Sejmowych[8] w sytuacji kolizji norm ustawy – prawo o ruchu drogowym oraz Konwencji wiedeńskiej o ruchu drogowym z 1968 r. pierwszeństwo stosowania przysługuje przepisom Konwencji.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Warunki te to m.in.: hamulce wyposażone w system ABS, wbudowany tachograf, zwalniacz i ogranicznik prędkości, homologowane siedzenia, zabezpieczenia bagażu i odpowiedni stan ogumienia.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dz.U. z 1988 r. nr 5, poz. 44.
  2. Dz.U. z 2022 r. poz. 988
  3. Dz.U. z 2011 r. nr 30, poz. 151.
  4. Dz.U. z 2024 r. poz. 502.
  5. Dz.U. z 2019 r. poz. 2310
  6. Np. wykreślenie art. 27 ust. 2 ustawy od 2002 r. w zestawieniu z art. 16 ust. 2 Konwencji Wiedeńskiej.
  7. Art. 4 Konwencji Wiedeńskiej i brak analogicznych zapisów w rozporządzeniu z 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych, które ogólnie stwierdzają, że do ustawienia reklamy przy drodze potrzebne są stosowne zezwolenia.
  8. Opinia prawna w zakresie porównania przepisów ustawy – Prawo o ruchu drogowym z Konwencją wiedeńską o ruchu drogowym z 1968 r. Zagadnienia wybrane.