Prefektura Gunma
| |||||||
| prefektura | |||||||
 Jezioro Ono, góra Jizō-dake | |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Wyspa | |||||||
| Region | |||||||
| Siedziba | |||||||
| Kod ISO 3166-2 |
JP-10 | ||||||
| Gubernator |
Masaaki Ōsawa | ||||||
| Powierzchnia |
6 362,28[1] km² | ||||||
| Populacja (2020) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
314 os./km² | ||||||
| Kod pocztowy |
371-8570 | ||||||
Adres urzędu: Maebashi, Ōtemachi 1-1-1
| |||||||
| Symbole japońskie | |||||||
| Drzewo |
sosna Thunberga (Pinus thunbergii) | ||||||
| Kwiat |
azalia japońska (Rhododendron japonicum) | ||||||
| Ptak |
miedziany bażant japoński (Syrmaticus soemmerringii) | ||||||
Położenie na mapie
| |||||||
| Strona internetowa | |||||||
.jpg)
.jpg)
Prefektura Gunma (jap. 群馬県 Gunma-ken) – prefektura w Japonii, w regionie Kantō, na wyspie Honsiu (Honshū). Jej stolicą jest miasto Maebashi[4]. Ma powierzchnię 6 362,28 km²[1]. W 2020 r. mieszkały w niej 1 940 333 osoby, w 802 343 gospodarstwach domowych[2] (w 2010 r. 2 008 170 osób, w 755 297 gospodarstwach domowych)[5].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Ślady działalności człowieka na tym terenie pojawiły się już w okresach paleolitu japońskiego: Jōmon i Yayoi (od ok. 12 000 p.n.e. do 300 n.e). Świadczy o tym m.in. stanowisko archeologiczne Iwajuku-iseki w dzielnicy Kasuke miasta Midori[6].
W VIII wieku wzniesiono pierwsze świątynie buddyjskie m.in. Ueno Kokubun-ji na terenie dzisiejszych miast Takasaki i Maebashi[6].
W 1333 roku, pochodzący z ówczesnej prowincji Kōzuke (obecnie prefektura Gunma), przywódca klanu Nitta, Yoshisada Nitta (1301–1338), stanął po stronie cesarza Go-Daigo i poprowadził wierne mu wojska na miasto Kamakura. Zdobył je, kończąc istnienie siogunatu Kamakura (od 1185 lub 1192 do 1333)[7][8][6].
W 1871 roku przeprowadzono reformę administracyjną – w ramach restauracji Meiji – likwidując system hanów (feudalnych domen) i utworzono prefektury, w tym prefekturę Gunma. W 1876 roku wprowadzono korekty, nadając prefekturze obecny kształt[6].
W 1872 roku rozpoczęły działalność, pod kontrolą rządu, zakłady jedwabnicze Tomioka Seishijō (Tomioka Silk Mill), utworzone w celu wprowadzenia modernizacji tej gałęzi przemysłu i rozpowszechnienia nowoczesnej technologii w Japonii[6].
W 1997 roku otwarto połączenie linii super ekspresu Shinkansen[6].
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Położenie
[edytuj | edytuj kod]Prefektura leży w centrum wyspy Honsiu ok. 100 km na północ od Tokio. Graniczy z prefekturami: Tochigi, Niigata, Saitama, Nagano i Fukushima[4].
Prawie dwie trzecie prefektury zajmują niskie i wysokie pasma górskie. Na granicach północnej i zachodniej znajdują się łańcuchy wysokich gór, a południowa część wychodzi na nizinę Kantō. Prefektura Gunma odznacza się bogactwem naturalnego piękna[9].
Miasta
[edytuj | edytuj kod]Miasta rangi -shi (ponad 50 tys. mieszkańców), jest ich 12:
oraz 15 mniejszych miast i 8 wiosek.
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]1 stycznia 2021 r. w skład prefektury wchodziło 12 większych miast (shi), 15 mniejszych (miasteczek, machi) i 8 wsi (gmin wiejskich, mura)[10].
| Nazwa | Powierzchnia (km²)[1] |
Ludność[2] | Kod[a] jednostki |
Powiat | Mapa | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Polska nazwa | Rōmaji | Kanji | |||||
 Annaka
|
Annaka-shi | 安中市 | 276,31 | 54 962 | 10211 | 
| |
 Chiyoda
|
Chiyoda-machi | 千代田町 | 21,73 | 10 857 | 10523 | Ōra | 
|
 Fujioka
|
Fujioka-shi | 藤岡市 | 180,29 | 63 299 | 10209 | 
| |
 Higashiagatsuma
|
Higashiagatsuma-machi | 東吾妻町 | 253,91 | 12 741 | 10429 | Agatsuma | 
|
 Isesaki
|
Isesaki-shi | 伊勢崎市 | 139,44 | 211 975 | 10204 | 
| |
 Itakura
|
Itakura-machi | 板倉町 | 41,86 | 14 101 | 10521 | Ōra | 
|
 Kanna
|
Kanna-machi | 神流町 | 114,60 | 1 645 | 10367 | Tano | 
|
 Kanra
|
Kanra-machi | 甘楽町 | 58,61 | 12 481 | 10384 | Kanra | 
|
 Katashina
|
Katashina-mura | 片品村 | 391,76 | 3 994 | 10443 | Tone | 
|
 Kawaba
|
Kawaba-mura | 川場村 | 85,25 | 3 485 | 10444 | Tone | 
|
 Kiryū
|
Kiryū-shi | 桐生市 | 274,45 | 106 524 | 10203 | 
| |
 Kusatsu
|
Kusatsu-machi | 草津町 | 49,75 | 6 070 | 10426 | Agatsuma | 
|
 Maebashi (stolica)
|
Maebashi-shi | 前橋市 | 311,59 | 332 332 | 10201 | 
| |
 Meiwa
|
Meiwa-machi | 明和町 | 19,64 | 10 884 | 10522 | Ōra | 
|
 Midori
|
Midori-shi | みどり市 | 208,42 | 49 663 | 10212 | 
| |
 Minakami
|
Minakami-machi | みなかみ町 | 781,08 | 17 233 | 10449 | Tone | 
|
 Naganohara
|
Naganohara-machi | 長野原町 | 133,85 | 5 102 | 10424 | Agatsuma | 
|
 Nakanojō
|
Nakanojō-machi | 中之条町 | 439,28 | 15 396 | 10421 | Agatsuma | 
|
 Nanmoku
|
Nanmoku-mura | 南牧村 | 118,83 | 1 612 | 10383 | Kanra | 
|
 Numata
|
Numata-shi | 沼田市 | 443,46 | 45 382 | 10206 | 
| |
 Ōizumi
|
Ōizumi-machi | 大泉町 | 18,03 | 42 107 | 10524 | Ōra | 
|
 Ōra
|
Ōra-machi | 邑楽町 | 31,11 | 25 537 | 10525 | Ōra | 
|
 Ōta
|
Ōta-shi | 太田市 | 175,54 | 223 150 | 10205 | 
| |
 Shibukawa
|
Shibukawa-shi | 渋川市 | 240,27 | 74 614 | 10208 | 
| |
 Shimonita
|
Shimonita-machi | 下仁田町 | 188,38 | 6 583 | 10382 | Kanra | 
|
 Shintō
|
Shintō-mura | 榛東村 | 27,92 | 14 222 | 10344 | Kitagunma | 
|
 Shōwa
|
Shōwa-mura | 昭和村 | 64,14 | 6 962 | 10448 | Tone | 
|
 Takasaki
|
Takasaki-shi | 高崎市 | 459,16 | 373 218 | 10202 | 
| |
 Takayama
|
Takayama-mura | 高山村 | 64,18 | 3 518 | 10428 | Agatsuma | 
|
 Tamamura
|
Tamamura-machi | 玉村町 | 25,78 | 36 073 | 10464 | Sawa | 
|
 Tatebayashi
|
Tatebayashi-shi | 館林市 | 60,97 | 75 335 | 10207 | 
| |
 Tomioka
|
Tomioka-shi | 富岡市 | 122,85 | 47 470 | 10210 | 
| |
 Tsumagoi
|
Tsumagoi-mura | 嬬恋村 | 337,58 | 8 861 | 10425 | Agatsuma | 
|
 Ueno
|
Ueno-mura | 上野村 | 181,85 | 1 128 | 10366 | Tano | 
|
 Yoshioka
|
Yoshioka-machi | 吉岡町 | 20,46 | 21 817 | 10345 | Kitagunma | 
|
| Prefektura Gunma | Gunma-ken | 群馬県 | 6 362,28 | 1 940 333 | 10 | ||
| * Miasta (shi) nie znajdują się w żadnym z powiatów. | |||||||
Góry
[edytuj | edytuj kod]W przeszłości część obszaru dzisiejszej prefektury nazywała się Jōmō. Stąd trzy słynne góry: Akagi (1 828 m n.p.m.), Myōgi (1104) i Haruna (1 449), zwane są łącznie Jōmō Sanzan. Ta ostatnia to rozległy, uśpiony wulkan z licznymi szczytami. Na jednym z nich (centralnym) znajduje się jezioro Haruna i kopuła lawy o nazwie Harunafuji (1 390). Jezioro kaldery zamarza zimą, stając się popularnym miejscem do wędkowania pod lodem[11].
Na granicy prefektur Gunma i Nagano znajduje się wulkan Asama (2 568), który wybuchł ponownie w 2009 roku, a na granicy z prefekturą Niigata (pasmo gór Echigo) – góra Tanigawa (1 977), jedna ze „100 słynnych gór w Japonii”.
Na granicy z prefekturą Gifu, w łańcuchu gór Hida, wznosi się Hotaka (3 190).
Rzeki i jeziora
[edytuj | edytuj kod]- Rzeki przepływające przez prefekturę: Tone (322 km, druga co do długości rzeka w Japonii, po Shinano, 367 km), Agano (210), Watarase (107), Tadami (145), Kanna (87), Agatsuma (76), Karasu (62), Kabura (59).
- Jeziora: Haruna, Ōnuma
- Sztuczne zbiorniki:
- Okutone, utworzony przez zaporę Yagisawa na rzece Tone, jest ważnym źródłem tokijskiej wody wodociągowej[12];
- Nozori, utworzony przez tamę Nozori na rzece Nakatsu;
- Fujiwara, utworzony przez tamę Fujiwara na rzece Tone;
- Kanna, utworzony przez tamę Shimokubo, spiętrzającą wody rzeki Kanna, na granicy z prefekturą Saitama;
- Watarase-yūsuichi (zbiornik retencyjny) jest częścią rzeki Watarase, której dorzecze doznało poważnych szkód na przełomie XIX i XX wieku, spowodowanych zanieczyszczeniami z kopalni miedzi w Ashio (prefektura Tochigi) i powodziami[13][14].
Parki narodowe
[edytuj | edytuj kod]- Park Narodowy Oze, Park Narodowy Jōshin’etsu Kōgen, Park Narodowy Nikkō, Quasi-Park Narodowy Myōgi-Arafune-Saku Kōgen
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]Dominuje przemysł włókienniczy, drzewny (wyroby drewniane, w tym meble, wyposażenie wnętrz, produkcja elementów do mieszkań) i spożywczy (m.in. tofu, marynaty, piwo, sake, wino, makarony). Prefektura pełni także rolę całorocznego zaplecza turystycznego dla Tokio. Umożliwia to rozwój małego i średniego biznesu, często opartego na tradycyjnym rzemiośle (np. produkcja lalek daruma i kokeshi[15].
Zakłady produkcji jedwabiu surowego w Tomioka (Tomioka Silk Mill) są jednym z pierwszych przykładów w przemyśle jedwabniczym wprowadzania nowoczesnej technologii pochodzącej z Francji, która umożliwiła masową produkcję wysokiej jakości surowego jedwabiu. Produkcję zakończono w 1987 roku, ale fabryczne maszyny do nawijania jedwabiu są zachowane w doskonałym stanie[9].
Przemysły: motoryzacyjny, elektryczny, elektroniczny, tworzyw sztucznych i odlewniczy nie tylko wykorzystują zaawansowane technologie, ale angażują się także w tworzenie branż nowej generacji[9].
Wśród produktów rolniczych najważniejsze to kapusta i konnyaku (konjac, „język diabła”). Około 90% japońskiego konnyaku pochodzi z prefektury Gunma[9].
Edukacja
[edytuj | edytuj kod]Uczelnie (daigaku) i szkoły półwyższe (tanki-daigaku)
[edytuj | edytuj kod]- Gunma University (Gunma Daigaku)
- Gunma Paz University (Gunma Pāsu Daigaku)
- Gunma Prefectural College of Health Sciences (Gunma Kenritsu Kenmin Kenkō Kagaku Daigaku)
- Gunma Prefectural Women's University (Gunma Kenritsu Joshi Daigaku)
- Gunma University of Health and Welfare (Gunma Iryō Fukushi Daigaku)
- Ikuei Junior College (Ikuei Tanki-daigaku)
- Jobu University (Jōbu Daigaku)
- Kanto Gakuen University (Kantō Gakuen Daigaku)
- Kiryu University (Kiryū Daigaku)
- Kyoai Gakuen University (Kyōai Gakuen Maebashi Kokusai Daigaku; stow. ze Zjednoczony Kościół Chrystusa w Japonii)
- Maebashi Institute of Technology (Maebashi Kōka Daigaku)
- Meiwa Gakuen Junior College (Meiwa Gakuen Tanki-daigaku)
- Niijima Gakuen Junior College (Niijima Gakuen Tanki-daigaku)
- Takasaki City University of Economics (Takasaki Keizai Daigaku)
- Takasaki University of Commerce (Takasaki Shōka Daigaku)
- Takasaki University of Health and Welfare (Takasaki Kenkō Fukushi Daigaku)
- Tokyo University of Social Welfare (Tōkyō Fukushi Daigaku)
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Prefektura popularna jest dzięki swoim gorącym źródłom – onsenom, m.in.: Kusatsu Onsen, Ikaho Onsen, Minakami Onsen, Manza Onsen (1800 m n.p.m.), a w sezonie zimowym – także licznym ośrodkom narciarskim.
Górskie rzeki są wykorzystywane do raftingu i kanioningu[b], a wytyczone szlaki do wędrówek pieszych i kolarstwa górskiego[16].
Miejsca godne zwiedzenia to m.in.:
- Hara Museum of Contemporary Art w Shibukawa zostało otwarte w 1988 roku (pawilon Kankai dobudowano w 2008 roku). Położone u podnóża góry Haruna drewniane budynki zostały zaprojektowane przez Aratę Isozakiego, laureata Nagrody Architektonicznej Pritzkera (Pritzker Architecture Prize). Po zamknięciu Hara Museum of Contemporary Art w Tokio 11 stycznia 2021 roku, jego zasoby zostały przeniesione do Shibukawy[17];
- Dawny ośrodek jedwabnictwa w Tomioka.
Kultura
[edytuj | edytuj kod]- W prefekturze popularna jest gra karciana jōmō-karuta, grają w nią dorośli i dzieci. Dotyczy wiedzy o prefekturze.
- W prefekturze Gunma (w Isesaki) urodził się Mitsuru Adachi (ur. 1951), jeden z popularnych autorów mangi, znany m.in. dzięki: „Touch” i „H2”.
Transport
[edytuj | edytuj kod]Koleje
[edytuj | edytuj kod]- Ekspresowe linie Shinkansen: Hokuriku, Jōetsu
- Linie kolejowe: Agatsuma, Hachikō, Isesaki, Jōetsu, Jōmō, Jōshin, Kiryū, Koizumi, Nikkō, Ryōmō, Sano, Shin’etsu, Takasaki, Watarase Keikoku
Autostrady (płatne)
[edytuj | edytuj kod]- Autostrady: Tōhoku (E4), Kan-Etsu (E17), Jōshin-Etsu (E18), Kita-Kantō (E50).
Drogi krajowe
[edytuj | edytuj kod]- Numery dróg krajowych: 17, 18, 50, 120, 122, 144, 145, 146, 254, 291, 292, 353, 354, 405, 406, 407, 462.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Każda jednostka samorządu terytorialnego w Japonii posiada przypisany unikalny kod używany do przetwarzania statystycznego i używany w statystykach
- ↑ Kanioning (z ang. canyoning) polega na pokonywaniu trasy w dół rzeki poprzez łączenie wędrówki pieszej, pływania, zsuwania się po kamieniach, skakania z wodospadów. Uczestnicy są wyposażeni w specjalne stroje, kaski, sprzęt ochronny i wspomagający; jedna z popularnych atrakcji w regionie Minakami, płn. części prefektury.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Geospatial Information Authority of Japan 2021 ↓, s. 23.
- ↑ a b c Statistics Bureau of Japan 2021 ↓.
- ↑ Byakue Dai-Kannon. Gunma Prefectural Government, 2020. [dostęp 2021-01-28]. (ang.).
- ↑ a b 日本地図. Tokyo: Seibido Shuppan, 2018, s. 133, 162, 163. ISBN 978-4-415-11272-5.
- ↑ Statistics Bureau of Japan 2011 ↓, s. 19.
- ↑ a b c d e f 歴史. 群馬県, 2017. [dostęp 2021-02-03]. (jap.).
- ↑ Jolanta Tubielewicz: Historia Japonii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984, s. 173. ISBN 83-04-01486-6.
- ↑ J.W. Hall: Japonia od czasów najdawniejszych do dzisiaj. Warszawa: PWN, 1979, s. 92. ISBN 83-06-00205-9.
- ↑ a b c d Overview of Gunma Prefecture. Department of Industrial Economic Affairs, Gunma Prefecture. [dostęp 2021-02-02]. (ang.).
- ↑ Geospatial Information Authority of Japan 2021 ↓, s. 92.
- ↑ Gunma Takasaki. Japan National Tourism Organization.. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).
- ↑ Lake Okutone. Snow Country Tourist Area Association. [dostęp 2021-01-31]. (ang.).
- ↑ 渡良瀬遊水地について. WATARASEYUSUICHI. [dostęp 2021-01-28]. (jap.).
- ↑ Hatsuko Hoyano: Possibility and Necessity of the Integration of the Wise Use of Wetland into River Basin Management: the Case of Watarase-yusuichi. Seisa University, 2017. [dostęp 2021-01-28]. (ang.).
- ↑ Local industry of Gunma. Gunma Prefectural Office. [dostęp 2021-01-31]. (ang.).
- ↑ Outdoor Activities. japan-guide.com, 2021. [dostęp 2021-02-02]. (ang.).
- ↑ Toshio Hara: Message from Toshio Hara. Hara Museum of Contemporary Art, 2021. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Geospatial Information Authority of Japan: 令和3年 全国都道府県市区町村別面積調 (1月1日時点) (Reiwa 3rd year Area adjustment by prefecture, city, ward, town, and village (As of January 1)). gsi.go.jp, 2021. [dostęp 2021-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-05)]. (jap.).
- Statistics Bureau, Ministry of Internal Affairs and Communications: Preliminary Counts of the Population and Households. [w:] 2020 Population Census [on-line]. e-stat.go.jp Portal Site of Official Statistics of Japan, 2021. [dostęp 2021-09-19]. (ang.).
- 平成22年国勢調査 – 人口速報集計結果 (2010 Census - Population Bulletin Aggregation Results). e-stat.go.jp Portal Site of Official Statistics of Japan, 2011. [dostęp 2021-09-19]. (jap.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Informator o Manza Onsen (ang.)
- Wycieczka po prefekturze Gunma (zdjęcia) (ang.)
- Przewodnik po prefekturze (ang.)
| Miasta | |
|---|---|
| Powiaty |
