Prioniturus

	Prioniturus
	Wagler, 1832
	; Przedstawiciel rodzaju – listkogonka fioletowa (P. mada)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugi wschodnie
Podrodzina	papugi wschodnie
Plemię	Psittaculini
Rodzaj	Prioniturus
	Typ nomenklatoryczny
	Psittacus platurus Vieillot, 1818
Synonimy
	Discosurus Bonaparte, 1854; Urodiscus Bonaparte, 1854;
	Discosurus Bonaparte, 1854; Urodiscus Bonaparte, 1854;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Prioniturus – rodzaj ptaków z podrodziny papug wschodnich (Psittaculinae) w obrębie rodziny papug wschodnich (Psittaculidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Filipinach i w Indonezji^[5].

Morfologia

Długość ciała 27–37 cm; masa ciała 86–176 g^[5]. Łatwo je odróżnić od innych papug dzięki dwóm wydłużonym piórom na ogonie, z łopatowatym rozszerzeniem na końcu^[6].

Systematyka

Etymologia

Prioniturus: rodzaj Prionites Illiger, 1811 (piłodziób); gr. ουρα oura „ogon”^[7].
Discosurus: epitet gatunkowy Psittacus discosurus Wagler, 1832; gr. δισκος diskos „płyta”; -ουρος -ouros „-ogonowy”, od ουρα oura „ogon”^[8]. Gatunek typowy: Psittacus discosurus Wagler, 1832 (= Psittacus discurus Vieillot, 1822).
Urodiscus: gr. ουρα oura „ogon”; δισκος diskos „płyta”^[9]. Gatunek typowy: Psittacus discurus Vieillot, 1822.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[10]:

Prioniturus mada E. Hartert, 1900 – listkogonka fioletowa
Prioniturus platurus (Vieillot, 1818) – listkogonka złotogrzbieta
Prioniturus waterstradti Rothschild, 1904 – listkogonka uboga
Prioniturus montanus Ogilvie-Grant, 1895 – listkogonka niebieskolica
Prioniturus platenae W. Blasius, 1888 – listkogonka modrogłowa
Prioniturus mindorensis Steere, 1890 – listkogonka mindorska – takson wyodrębniony ostatnio z P. discurus^[11]
Prioniturus flavicans Cassin, 1853 – listkogonka duża
Prioniturus verticalis Sharpe, 1893 – listkogonka czerwonoczapkowa
Prioniturus luconensis Steere, 1890 – listkogonka zielona
Prioniturus discurus (Vieillot, 1822) – listkogonka niebieskoczapkowa

Przypisy

↑ Prioniturus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ J.G. Wagler. Conspectus systematicus generum et specierum ex ordine Psittacorum, adjectis generum characteribus. „Abhandlungen der Mathematisch-Physicalischen Klasse der Königlich Bayerischen Akademie der Wissenschaften”. 1, s. 490, 1832. (łac.).
↑ Ch.-L. Bonaparte. Conspectus systematis ornithologiæ. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Quatrième série. 1, s. 109, 1854. (fr.).
↑ Ch.-L. Bonaparte. Tableau des Perroquets. „Revue et Magasin de Zoologie pure et appliquée”. 2^e Série. 6, s. 155, 1854. (fr.).
↑ ^a ^b S.M. Billerman: Old World Parrots (Psittaculidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.psitta4.01. [dostęp 2020-10-21]. (ang.).
↑ J.M. Forshaw: Parrots of the World. Cooper, William T.. Wyd. 2. Londyn: David & Charles, Newton Abbot, London, 1981. ISBN 0-7153-7698-5.
↑ Prioniturus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-30] (ang.).
↑ Discosurus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-30] (ang.).
↑ Urodiscus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-30] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Psittaculini Vigors, 1825 (wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-10].
↑ M. Schweizer, M. Güntert, S.T. Hertwig. Phylogeny and biogeography of the parrot genus Prioniturus (Aves: Psittaciformes). „Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research”. 50 (2), s. 145–156, 2012. DOI: 10.1111/j.1439-0469.2012.00654.x. (ang.).

[itis-1] Prioniturus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Wagler-2] J.G. Wagler. Conspectus systematicus generum et specierum ex ordine Psittacorum, adjectis generum characteribus. „Abhandlungen der Mathematisch-Physicalischen Klasse der Königlich Bayerischen Akademie der Wissenschaften”. 1, s. 490, 1832. (łac.).

[Bonaparte1-3] Ch.-L. Bonaparte. Conspectus systematis ornithologiæ. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Quatrième série. 1, s. 109, 1854. (fr.).

[Bonaparte2-4] Ch.-L. Bonaparte. Tableau des Perroquets. „Revue et Magasin de Zoologie pure et appliquée”. 2^e Série. 6, s. 155, 1854. (fr.).

[Billerman-5] S.M. Billerman: Old World Parrots (Psittaculidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.psitta4.01. [dostęp 2020-10-21]. (ang.).

[Forshaw-6] J.M. Forshaw: Parrots of the World. Cooper, William T.. Wyd. 2. Londyn: David & Charles, Newton Abbot, London, 1981. ISBN 0-7153-7698-5.

[7] Prioniturus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-30] (ang.).

[8] Discosurus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-30] (ang.).

[9] Urodiscus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-30] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-10] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Psittaculini Vigors, 1825 (wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-10].

[Schweizer&inni-11] M. Schweizer, M. Güntert, S.T. Hertwig. Phylogeny and biogeography of the parrot genus Prioniturus (Aves: Psittaciformes). „Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research”. 50 (2), s. 145–156, 2012. DOI: 10.1111/j.1439-0469.2012.00654.x. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]