Richard Serra

Richard Serra
Data i miejsce urodzenia	2 listopada 1938 ; San Francisco
Data i miejsce śmierci	26 marca 2024 ; Orient
Narodowość	amerykańska
Dziedzina sztuki	rzeźba

Richard Serra (ur. 2 listopada 1938 w San Francisco, zm. 26 marca 2024 w Orient^[1]) – amerykański artysta, rzeźbiarz.

Życiorys

Serra urodził się w San Francisco w Kalifornii jako syn Tony'ego i Gladys Serra – drugiego z trzech synów. Jego ojciec był Hiszpanem z Majorki, a matka Rosjanką mieszkającą w Odessie^[2]. Kształcił się na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley i w Santa Barbara (1957–1961), gdzie uzyskał tytuł BA w dziedzinie literatury, następnie studiował malarstwo na Uniwersytecie Yale (1961–1964)^[2]. Podczas studiów współpracował z Josefem Albersem przy jego publikacji Interaction of Color^[2]. W połowie lat 60. XX w. uzyskał stypendium na podróż do Paryża, gdzie wielokrotnie odwiedzał zrekonstruowaną pracownię Constantina Brâncuși w Musée National d’Art Moderne, następnie wyjechał dzięki stypendium Fulbrighta do Florencji^[2]. Jego pierwsza wystawa indywidualna odbyła się w 1966 roku w Rzymie^[2].

W 1966 roku osiadł w Nowym Jorku, gdzie do jego kręgu przyjaciół należeli Carl Andre, Walter De Maria, Eva Hesse, Sol LeWitt i Robert Smithson^[2]. Tego samego roku przy tworzeniu rzeźb zaczął wykorzystywać nietypowe materiały, takie jak włókno szklane, czy kauczuk^[2]. W 1968 roku zaczął prezentować prace u Leo Castelliego^[3].

Wystawy indywidualne Serry odbyły się w m.in. Stedelijk Museum, Museum Boijmans Van Beuningen, Centre Georges Pompidou, czy w Muzeum Narodowym Centrum Sztuki Królowej Zofii^[3]. Jego prace znajdują się w zbiorach m.in. Muzeum Guggenheima w Bilbao^[4].

Mieszkał i tworzył w Nowym Jorku. Zmarł 26 marca 2024 roku w swoim domu w Orient, w stanie Nowy Jork^[1].

Twórczość

Pod koniec lat 60. stworzył m.in. cykl Splash, w którym rozpryskiwał stopiony ołów w szpary i przestrzenie między podłogą a ścianą, czy cykl Prop, w którym poszczególne elementy rzeźb nie zostały zespawane czy przyczepione, a jedynie balansowały dzięki swemu ciężarowi i sile grawitacji^[2]. W tym samym czasie zaczął tworzyć także krótkie filmy, a na początku lat 70. eksperymentował z wideo^[2]. W 1970 roku wspierał Roberta Smithsona przy tworzeniu Spiralnej grobli, choć sam preferował działania w przestrzeniach zurbanizowanych^[5].

Ważniejsze prace

To Encircle Base Plate Hexagram, Right Angles Inverted (1970) – okrągła rzeźba, wbudowana w drogę między Saint Louis Art Museum a parkiem Art Hill. Dzieło składa się z dwóch identycznych stalowych półokrągłych elementów – jednego ustawionego pionowo, drugiego odwróconego. Na pionowej połowie okręgu płyta jest zakopana pod chodnikiem, podczas gdy na odwróconej połowie płyta znajduje się równo z powierzchnią drogi. Tytuł tej rzeźby zarówno opisuje jej formę, jak i sugeruje cele, które ma osiągnąć: otaczać, zawierać i definiować przestrzeń. „Base Plate” odnosi się do zamkniętego chodnika jak do stalowej płyty. „Hexagram” opisuje sześć powierzchni rzeźby: zewnętrzną i wewnętrzną stronę zewnętrznego pasa oraz górną i dolną część każdej z dwóch płyt. „Odwrócone kąty proste” wskazują na położenie pionowych i odwróconych pasm w kształcie litery L. Rzeźba ta, będąca pierwszym publicznym dziełem sztuki Richarda Serry w Stanach Zjednoczonych, została pierwotnie zainstalowana na Bronxie w Nowym Jorku w latach 1970-1972. Artysta chciał, aby widzowie chodzili i jeździli nad dziełem^[6].

Tilted Arc (1981) – ogromna blaszana konstrukcja w kształcie łuku została postawiona w poprzek Federal Plaza na Manhattanie. Rzeźba została źle przyjęta przez mieszkańców Nowego Jorku i zdemontowana po kilku miesiącach. Chłodne przyjęcie było naturalną konsekwencją artystycznych decyzji autora. Rdzewiejąca rzeźba była chłodna w wymowie i utrudniała codzienną drogę do pracy Nowojorczykom. Zupełnie inny pomnik od klasycznych rozwązań miał nawiązywać właśnie do obojętnego mijania się anonimowych ludzi na placu^[4].
The Matter Of Time (1997) – cykl ośmiu rzeźb zaprezentowanych w Guggenheim Museum w Bilbao^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b Roberta Smith: Richard Serra, Who Recast Sculpture on a Massive Scale, Dies at 85. The New York Times, 2024-03-26. [dostęp 2024-03-26]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Pilar Rubiera: Richard Serra logra el "Príncipe" por su "audacia" en la creación de espacios – La Nueva España – Diario Independiete de Asturias. La Nueva España, 2010-05-13. [dostęp 2015-04-24]. (hiszp.).
↑ ^a ^b Jeffrey Weiss: Due Process: Richard Serra’s Early Splash/Cast Works. Artforum, 2015-11-01. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Justyna Marcinkowska: Richard Serra. Rzeźbiarz błędnika. Niezła Sztuka, 2017-03-22. [dostęp 2017-08-02]. (pol.).
↑ Richard Serra. American Sculptor and Video Artist. The Art Story. [dostęp 2017-08-02]. (ang.).
↑ To Encircle Base Plate Hexagram, Right Angles Inverted. Saint Louis Art Museum. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).

[death-1] Roberta Smith: Richard Serra, Who Recast Sculpture on a Massive Scale, Dies at 85. The New York Times, 2024-03-26. [dostęp 2024-03-26]. (ang.).

[lanuevaespana-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Pilar Rubiera: Richard Serra logra el "Príncipe" por su "audacia" en la creación de espacios – La Nueva España – Diario Independiete de Asturias. La Nueva España, 2010-05-13. [dostęp 2015-04-24]. (hiszp.).

[artforum-3] Jeffrey Weiss: Due Process: Richard Serra’s Early Splash/Cast Works. Artforum, 2015-11-01. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).

[niezlasztuka-4] Justyna Marcinkowska: Richard Serra. Rzeźbiarz błędnika. Niezła Sztuka, 2017-03-22. [dostęp 2017-08-02]. (pol.).

[artstory-5] Richard Serra. American Sculptor and Video Artist. The Art Story. [dostęp 2017-08-02]. (ang.).

[slam-6] To Encircle Base Plate Hexagram, Right Angles Inverted. Saint Louis Art Museum. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]