Przejdź do zawartości

Ryszard Nuszkiewicz

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ryszard Nuszkiewicz
Lach, Powolny
major major
Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1919
Grzegorzew

Data i miejsce śmierci

31 grudnia 1983
Kraków

Przebieg służby
Lata służby

1939–1945

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Armia Krajowa

Jednostki

6 Pułk Strzelców Podhalańskich
3 Pułk Grenadierów Śląskich
Samodzielny Batalion Partyzancki „Skała”

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (od 1941, czterokrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Krzyż Partyzancki Krzyż Armii Krajowej Medal Lotniczy Medal 10-lecia Polski Ludowej Krzyż Wojenny 1939–1945 (Francja)

Ryszard Nuszkiewicz ps. „Lach”, „Powolny” (ur. 1 stycznia 1919 w Grzegorzewie, zm. 31 grudnia 1983 w Krakowie) – polski wojskowy, uczestnik wojny obronnej 1939 roku oraz kampanii francuskiej, cichociemny. Jako oficer Armii Krajowej był między innymi inspektorem dywersji Okręgu Kraków i zastępcą dowódcy Samodzielnego Batalionu Partyzanckiego „Skała”. Po wojnie represjonowany przez Urząd Bezpieczeństwa, w późniejszym okresie pracownik krakowskiego Mostostalu. Kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ryszard Nuszkiewicz urodził się 1 stycznia 1919[1][2] (według innych źródeł 8 grudnia 1918[3]) roku w wielkopolskim Grzegorzewie[2]. We wrześniu 1939 roku walczył w składzie 6 pułku strzelców podhalańskich, w stopniu podporucznika[3]. Internowany na Węgrzech, uciekł i przedostał się do Francji. W kampanii francuskiej uczestniczył jako oficer 3 pułku Grenadierów Śląskich. Po upadku Francji przeszedł granicę hiszpańską, został aresztowany, a po udanej ucieczce powrócił do Francji[2]. Osadzony w obozie jenieckim, znów uciekł. Dotarł do Gibraltaru, a stamtąd do Wielkiej Brytanii[3].

Po odbyciu przeszkolenia dla cichociemnych, 29 listopada 1942 roku został zaprzysiężony jako oficer Armii Krajowej, a 21 lutego 1943 roku zrzucony w rejonie Jędrzejowa[2]. Został przydzielony do Kedywu Okręgu Kraków AK. Dowodził wyszkolonym przez siebie plutonem około 30 harcerzy z Szarych Szeregów i drużyną dziewczęcą. Przeprowadzał z podwładnymi liczne akcje sabotażowe i dywersyjne, rozbrojenia, zamachy, likwidacje konfidentów[3]. Uczestniczył w przygotowaniach do zamachu na Wilhelma Koppego[1], był jednym z głównych organizatorów i wykonawców nieudanego zamachu na pociąg wiozący Hansa Franka pod Grodkowicami w nocy z 29 na 30 stycznia 1944 roku[4].

Po sformowaniu przez oddziały partyzanckie podległe krakowskiemu Kedywowi Samodzielnego Batalionu Partyzanckiego „Skała” został w nim dowódcą 2 kompanii. Przeszedł szlak bojowy batalionu, dowodząc udanie w bitwie pod Złotym Potokiem 11 września 1944 roku[3]. Od listopada ponownie pełnił funkcję inspektora dywersji[1]. Po wkroczeniu wojsk sowieckich i rozbrojeniu przez nie części oddziałów partyzanckich a rozpuszczeniu do domu pozostałych, także powrócił do domu[4]. Po wojnie był inwigilowany i aresztowany przez funkcjonariuszy UB, więziony na Montelupich[3].

Ukończył studia ekonomiczno-prawne w Szkole Nauk Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego[3]. Pracował w Krakowskim Przedsiębiorstwie Konstrukcji Stalowych i Urządzeń Przemysłowych „Mostostal”. Działał w ZBoWiD, był członkiem Komisji Historycznej Polskiej Akademii Nauk[1]. Publikował między innymi w „Studiach Historycznych”[3]. W 1983 roku wydano jego książkę wspomnieniową Uparci[4].

Zmarł w Krakowie 31 grudnia 1983 roku[1]. Został pochowany na Cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie (kw. LXXIX-1-1)[5].

Grób Ryszarda Nuszkiewicza na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie

Ordery i odznaczenia[2][3]

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e Nuszkiewicz Ryszard. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: 2000. ISBN 83-01-13325-2.
  2. ↑ a b c d e Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945: sylwetki spadochroniarzy. Warszawa: 1984, s. 375.
  3. ↑ a b c d e f g h i Dorota Franaszek: Sylwetki żołnierzy Batalionu „Skała” Armii Krajowej. Kraków: 1996.
  4. ↑ a b c Ryszard Nuszkiewicz: Uparci. Warszawa: 1983.
  5. ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Ryszard Nuszkiewicz. rakowice.eu. [dostęp 2018-08-16].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ryszard_Nuszkiewicz&oldid=71182531”