STS-107
| |
| Dane misji | |
| Indeks COSPAR |
2003-003A |
|---|---|
| Zaangażowani | |
| Oznaczenie kodowe |
STS-107 |
| Pojazd | |
| Wahadłowiec | |
| Załoga | |
 Tył (od lewej): Brown, Clark, Anderson, Ramon; Przód: Husband, Chawla, McCool | |
| Dowódca | |
| Start | |
| Miejsce startu | |
| Początek misji |
16 stycznia 2003 15:39:00 UTC) |
| Orbita okołoziemska | |
| Apogeum |
285 km |
| Perygeum |
270 km |
| Okres orbitalny |
90,1 min |
| Inklinacja orbity |
39,0° |
| Lądowanie | |
| Lądowanie |
Pojazd rozpadł się i spłonął w atmosferze podczas powrotu na Ziemię 1 lutego 2003 |
| Czas trwania misji |
15 dni, 22 godz., 20 min., 22 sek. (do utraty kontaktu)[1] |
| Przebyta odległość |
6 649 757 mil[2] |
| Liczba okrążeń Ziemi |
255[1] |
| Program lotów wahadłowców | |
STS-107 (ang. Space Transportation System) – ostatnia misja promu kosmicznego Columbia, który rozpadł się podczas wchodzenia do atmosfery. Wystartował 16 stycznia 2003 roku. Był to jego dwudziesty ósmy lot, a jednocześnie sto trzynasta misja programu lotów wahadłowców. Na pokładzie było sześcioro amerykańskich astronautów i jeden Izraelczyk (jako pierwszy przedstawiciel swojego narodu w kosmosie). Wahadłowiec podczas wchodzenia w atmosferę uległ dezintegracji. Zginęła cała 7-osobowa załoga.
Cele misji
[edytuj | edytuj kod]Była to interdyscyplinarna misja, w czasie której przeprowadzano badania w mikrograwitacji, a także dokonywano obserwacji Ziemi. Wahadłowiec przewoził w ładowni podwójny moduł Spacehab, w którym prowadzono eksperymenty oraz ładunek FREESTAR zawierający kolejne eksperymenty. Projekty badawcze, które zostały opracowane przez naukowców z wielu krajów, przeprowadzane były bez przerwy w ciągu 16 dni, które prom spędził na orbicie. W sumie przeprowadzono ponad 80 eksperymentów[3].
W czasie jednego z eksperymentów, polegającego na rejestracji obrazu wideo w celu badania pyłu atmosferycznego, odkryto nowe zjawisko, które nazwano TIGER (Transient Ionospheric Glow Emission in Red – Przejściowa Jonosferyczna Emisja Światła w Czerwieni)[4].
Na pokładzie Columbii znajdowała się kopia rysunku Petra Ginza, redaktora naczelnego obozowego magazynu „Vedem”, który w wieku 14 lat, jako więzień obozu koncentracyjnego Theresienstadt, narysował jak sobie wyobraża widok Ziemi z Księżyca[5].
Załoga
[edytuj | edytuj kod]- źródło[1]
- Rick Husband (2)*, dowódca
- William McCool (1), pilot
- David Brown (1), specjalista misji
- Kalpana Chawla (2), specjalista misji
- Michael P. Anderson (2), dowódca ładunku
- Laurel Clark (1), specjalista misji
- Ilan Ramon (1), specjalista ładunku (Siły Powietrzne Izraela)
- *(liczba w nawiasie oznacza liczbę lotów odbytych przez każdego z astronautów)
Dublerzy
[edytuj | edytuj kod]- Jicchak Majo, specjalista ładunku (Siły Powietrzne Izraela)
Parametry misji
[edytuj | edytuj kod]- Masa:
- startowa orbitera: 119 615 kg
- lądującego orbitera: 105 593 kg
- ładunku: 14 553 kg
- Perygeum: 270 km[6]
- Apogeum: 285 km[6]
- Inklinacja: 39,0°[6]
- Okres orbitalny: 90,1 min[6]
Katastrofa
[edytuj | edytuj kod]
1 lutego 2003, podczas powrotu z przestrzeni kosmicznej, prom uległ zniszczeniu w wyniku uszkodzenia osłony termicznej na krawędzi natarcia lewego skrzydła. Uszkodzenie osłony nastąpiło w czasie wznoszenia po starcie, za sprawą fragmentu pianki osłaniającej zbiornik zewnętrzny wahadłowca, który oderwał się od zbiornika i uderzył w skrzydło orbitera powodując dziurę o średnicy ok. 25 cm, przez którą w trakcie przelotu przez termosferę gorące gazy mogły dostać się do środka. W trakcie wejścia w atmosferę Ziemi w ostatnich minutach misji, okazało się, że uszkodzenie było poważne – w katastrofie zginęła cała załoga – siedmioro astronautów. Spowodowało to zawieszenie dalszych lotów wahadłowców NASA aż do startu misji STS-114 promu Discovery 26 lipca 2005.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Spaceflight mission report: STS-107. Spacefacts. [dostęp 2017-07-27]. (ang.).
- ↑ Adam Chen, William Wallack, George Gonzales: Celebrating 30 Years of the Space Shuttle program. NASA, 2012. ISBN 978-0-16-090202-4.
- ↑ STS-107 Science Page. NASA, 2004-01-28. [dostęp 2013-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-03)]. (ang.).
- ↑ Maggie McKee: Columbia crew saw new atmospheric phenomenon. NewScientist, 2005-01-19. [dostęp 2013-01-16]. (ang.).
- ↑ Moon Landscape drawing by Petr Ginz. Israel Science and Technology. [dostęp 2017-07-27]. (ang.).
- ↑ a b c d STS 107. [w:] NSSDCA Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2014-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-09)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Podsumowanie misji STS-107 na stronie KSC (ang.)
- Pliki video misji STS-107. spaceflight.nasa.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-07-30)]. (ang.)
- Strona upamiętniająca astronautów, którzy zginęli 1 lutego 2003 r.. spaceflight.nasa.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-07-30)]. (ang.)
- Strona przedstawiająca załogę lotu STS 107 (ang.)
- Mark Wade: STS-107. [w:] Encyclopedia Astronautica [on-line]. [dostęp 2017-07-27]. (ang.).
- Spaceflight mission report: STS-107. Spacefacts. [dostęp 2017-07-27]. (ang.).
