Serliana

Serliana – okno weneckie, określane czasami jako palladiański motyw^[1]^[2] – element architektoniczny w postaci zwieńczonego łukiem otworu w ścianie oflankowanego dwoma mniejszymi prostokątnymi otworami.

Pochodzenie

Ta struktura architektoniczna stosowana była już w starożytnym Rzymie w łukach triumfalnych. W dobie renesansu, została najpierw opisana przez Sebastiano Serlio (1475–1554) w dziele Architettura (1537)^[3] – stąd nazwa serliana^[4]. XVI-wieczni mistrzowie budowlani zaczęli ten antyczny motyw ponownie stosować. Okno weneckie światową sławę zawdzięcza jednak głównie Andrea Palladio, który stosował to rozwiązanie w swoich wczesnych budowlach np. w Palazzo della Ragione w Vicenza – stąd również nazwa palladiański motyw^[5]^[1].

Początkowo wysokość (promień łuku) okna miała odpowiadać jednej trzeciej wysokości bocznych prostokątów. Szybko jednak odstąpiono od tej zasady.

Symetria i trójdzielność okna weneckiego przypomina tryptyk ołtarzowy.

Współczesność

W końcu wieku XIX stosowano często to rozwiązanie w neorenesansowych kamienicach mieszczańskich. W formie stylizowanej było stosowane przez architektów art déco. Dzisiaj pojawia się często jako cytat w nowo budowanych obiektach mieszkalnych i rezydencjach.

Galeria

Antyczny pierwowzór w świątyni Hadriana w Efezie
Palazzo del Te w Mantui
Santi Barnaba e Paolo w Mediolanie

Przypisy

↑ ^a ^b Ward Bucher: Dictionary of building preservation. Wiley-Interscience, 1996, s. 322. ISBN 0-471-14413-4. [dostęp 2011-06-18]. (ang.).
↑ Sztuka świata. Słownik terminów L-Ż. tom 18. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 121. ISBN 978-83-213-4727-1.
↑ David Watkin: A history of Western architecture. Laurence King Publishing, 2005, s. 231. ISBN 1-85669-459-3. [dostęp 2011-06-18]. (ang.).
↑ Andrea Palladio: The Four Books on Architecture. MIT Press, 2002, s. xiii. ISBN 0-262-66133-0. [dostęp 2011-06-18]. (ang.).
↑ Stefan Grundmann, Ulrich Fürst: The architecture of Rome: an architectural history in 400 presentations. Edition Axel Menges, 1998, s. 359. ISBN 3-930698-60-9. [dostęp 2011-06-18]. (ang.).

Literatura

Wilfried Koch: Baustilkunde. München: Orbis, 1994. ISBN 3-572-00689-9. (niem.).
Lexikon der Kunst. T. 9. Erlangen: Karl Müller Verlag, 1994, s. 74. (niem.).

[Bucher-1] Ward Bucher: Dictionary of building preservation. Wiley-Interscience, 1996, s. 322. ISBN 0-471-14413-4. [dostęp 2011-06-18]. (ang.).

[2] Sztuka świata. Słownik terminów L-Ż. tom 18. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 121. ISBN 978-83-213-4727-1.

[Watkin-3] David Watkin: A history of Western architecture. Laurence King Publishing, 2005, s. 231. ISBN 1-85669-459-3. [dostęp 2011-06-18]. (ang.).

[Palladio-4] Andrea Palladio: The Four Books on Architecture. MIT Press, 2002, s. xiii. ISBN 0-262-66133-0. [dostęp 2011-06-18]. (ang.).

[Grundmann-5] Stefan Grundmann, Ulrich Fürst: The architecture of Rome: an architectural history in 400 presentations. Edition Axel Menges, 1998, s. 359. ISBN 3-930698-60-9. [dostęp 2011-06-18]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]