Sigrun von Schlichting
| Imię i nazwisko urodzenia |
Sigrun Hammerbacher |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku |
Cmentarz ewangelicki w Szlichtyngowej |
Sigrun von Schlichting (ur. 19 sierpnia 1940 w Bregencji, zm. 11 lipca 2009 we Wschowie) – niemiecka neopoganka, współzałożycielka Zakonu Armanów, właścicielka pałacu w Szlichtyngowej. W ciągu życia przedstawiała się przy pomocy różnych, często przybranych nazwisk: Sigrun Strauß-Hammerbacher, Sigrun Schleipfer (po mężu), Sigrun Schleipfer-Friese[1], wreszcie Sigrun Freifrau von Schlichting oraz Sigrun Freifrau von Schlichting-Bukowiec – podając się za potomkinię Jana Jerzego Szlichtynga, założyciela miasta Szlichtyngowa.
Rodzina i młodość
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się jako córka Hansa Wilhelma Hammerbachera (1903-1980) oraz Barbary von Schlichting (ur. 1914)[2]. Została wychowana w volkistowskim środowisku. Po Anschlussie jej ojciec został mianowany przewodniczącym struktur rejonowych (Kreisleiter) NSDAP w Feldkirch, a następnie w Bregencji, gdzie przyszła na świat Sigrun. Był ponadto autorem i wydawcą książek oraz broszur promujących rodzime wierzenia germańskie, w których wyraźnie zaznacza się wpływ filozofii Rosenberga[3]. Napisał m.in. Midgards Morgen (Poranek w Midgard), Irminsul. Das germanische Lebensbaumsymbol (Irminsul. Germański symbol drzewa życia) oraz Die Donar-Eiche. Geschichte eines Heiligtums (Dąb Donara. Historia świątyni). Szczególnie ostatnia z tych książek idealizuje pradawny germański politeizm, zniszczony przez chrześcijaństwo (w szczególności przez św. Bonifacego). Niektóre z jego książek były później sprzedawane w księgarni wysyłkowej, którą prowadził mąż Sigrun, Adolf Schleipfer. Obecnie wznowień dokonuje wydawnictwo Orion-Heimreiter Verlag, kierowane przez Dietmara Muniera[1].
Od strony matki Sigrun Hammerbacher miała być spokrewniona z rodem von Schlichting. Nazwiskiem tym zaczęła się przedstawiać po rozwodzie z pierwszym mężem w latach 80., gdy w kręgach volkistowskich panowała moda na nadawanie sobie tytułów szlacheckich[4]. Schlichtingowie byli właścicielami dworu w Górczynie (Gurschen), którego ostatnim właścicielem miał być dziadek Sigrun, Rudolf von Schlichting (1883-1951). Posiadłość popadła jednak w ruinę w okresie II wojny światowej oraz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[2].
Po zakończeniu II wojny światowej Hans Hammerbacher był więziony do roku 1948. Rodzina popadła wówczas w biedę. Żona z czworgiem dzieci musiała udać się do krewnych, mieszkających w powiecie Altötting w Bawarii[2][5]. Sigrun została adoptowana przez Hildegardę Friese, bratanicę Roberat Martina Friesego[6]. Działała w młodzieżowej skrajnie prawicowej organizacji Bund Heimattreuer Jugend (Związek Młodych Wiernych Ojczyźnie), a następnie w Goden-Orden (zał. w 1957 przez Franza Musfelda). W tej ostatniej organizacji poznała swojego męża, Adolfa Schleipfera (ur. 1947). Następnie przez pewien czas para żyła w Afryce[5].
Armanen-Orden
[edytuj | edytuj kod]
W 1976 wraz z Adolfem Schleipferem powołała do życia Armanen-Orden (AO; Zakon Armanów lub Zakon Armański) – organizację o profilu neonazistowskim i neopogańskim. Zakon wzorował się na tradycji ariozofii, odwołując się do dziedzictwa Guido-von-List-Gesellschaft (zał. 1911 przez Guido von Lista, reaktywowane przez Schleipfera w 1969[4]). Adolf Schleipfer tytułował się jego wielkim mistrzem.
Organizacja podnosiła hasła jawnie rasistowskie, antysemickie i neonazistowskie jedynie w pierwszych latach swojej działalności. Powoływała się wówczas na tzw. „teorię rdzennej rasy” (niem. Wurzelrasse), którą zaczerpnęła najpewniej od Heleny Bławatskiej. Głosi ona, jakoby pierwotnie istniała jedynie jedna rasa ludzka – aryjska, biała – która mieszając się z „formami przedludzkimi”, dała początek pozostałym[4].
Od lat 80. Zakon stopniowo wyciszał retorykę neonazistowską, przedstawiając się przede wszystkim jako wspólnota wyznaniowa z nurtu Ásatrú. Sigrun Schleipfer zaczęła wówczas korzystać z mitologii celtyckiej oraz duchowości feministycznej i aktywnie promować organizajcę w środowiskach ezoterycznych. Dzięki temu zdołała przyciągnąć znaczną grupę wyznawców, którzy nie zawsze reprezentowali poglądy skrajnie prawicowe, lecz czasem po prostu poszukiwali alternatywnej duchowości[1]. Ścisłych członków Zakonu było wówczas około 50, a trzy razy tyle osób należało do grona sympatyków i zwolenników[4]. W celu konsolidacji środowisk rodzimowierczych Sigrun utworzyła w roku 1989 Arbeitsgemeinschaft Naturreligiöser Stammesverbände Europas (ANSE; Wspólnota Plemiennych Związków Religijnych Europy; oficjalna rejestracja w 1992)[7]. W ramach „wspólnoty” Armanen-Orden współpracował m.in. z takimi grupami, jak Deutschgläubige Gemeinschaft czy Artgemeinschaft[8] (którą Federalny Urząd Ochrony Konstytucji uznał w 2005 roku za prawicowo-ekstremistyczną). Jej oddziaływanie sięgało także poza Niemcy. Bliski kontakt z Sigrun von Schlichting i ANSE miał chociażby jeden z założycieli islandzkiej grupy Ásatrúarfélagið, Þórsteinn Guðjónsson[1]. Stopniowo volkistowskie korzenie zaczęły być traktowane w środowisku niemieckich neopogan jako coraz większe obciążenie. Armanen-Orden ograniczył wówczas swoją działalność, a Sigrun nawiązała kontakty z organizacjami pogańskimi z Europy Wschodniej, m.in. z litewską grupą Romuva[1]. Po upadku żelaznej kurtyny na tej podstawie powstał World Congress of Ethnic Religions (WCER; Światowy Kongres Religii Etnicznych).
Niektórzy badacze twierdzą jednak, że ta zmiana narracji była jedynie powierzchowna, a religijna otoczka była traktowana przez ideologów Zakonu jedynie jako narzędzie do rozpowszechniania koncepcji rasistowskich. Ich zdaniem Armanen-Orden wykorzystywał ANSE do politycznej infiltracji innych środowisk[4]. Zakon, zbliżając się do postulatów tzw. nowej prawicy, ubierał biologistyczne i rasistowskie wzorce myślowe we współczesną terminologię ekologiczną, odwołując się do takich pojęć jak „etnopluralizm” i „europejski nacjonalizm”[9].
Pałac w Jędrzychowicach
[edytuj | edytuj kod]
W 1977 Sigrun Schleipfer założyła Gemeinschaft zur Erhaltung der Burgen (Stowarzyszenie na rzecz Konserwacji Zamków), które stawiało sobie za cel zakup i renowację zamku na cele Zakonu. W roku 1994 udało jej się kupić pałac w Jędrzychowicach, który nazwała Rothenhorn (Czerwony Róg). Wprowadziła się do niego 5 lutego 1995 roku i własnym sumptem rozpoczęła remont, nie mając wsparcia finansowego ze strony państwa. Dwukrotnie została wówczas okradziona. Od 2000 pomagała jej Beata Kazimierczak z Jędrzychowic[10]. Jak twierdziła, zanim przystąpiła do restauracji zamku, wyremontowała już sześć domów: trzy w Afryce, dwa w Bawarii i jeden w Polsce[5].
Działała na rzecz społeczności lokalnej: w 1994 roku z jej inicjatywy Szlichtyngowa obchodziła jubileusz 350-lecia istnienia[11]. Z kolei w lipcu 2007 roku gościła ponad 60 uczniów z Polski, Niemiec i Ukrainy, którzy w ramach projektu „Razem-Gemeinsam-Razom” poznawali historię i tożsamość swoich narodów[10]. Mieszkając w Jędrzychowicach Sigrun von Schlichting nie zaprzestała swej działalności w kręgach neopogańskich – w 2008 roku na zamku Rothenhorn zebrał się Światowy Kongres Religii Etnicznych[1]. Von Schlichting była także członkinią Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Mniejszości Niemieckiej w Zielonej Górze, a w 2009 roku została wybrana do jego zarządu[12]. Tkała gobeliny i prowadziła dziennik[11]. Zmarła 11 lipca 2009 roku wskutek nieuleczalnej choroby w szpitalu we Wschowej[10]. Pochowana na cmentarzu ewangelickim w Szlichtyngowej[13]. Z pierwszym mężem miała pięcioro dzieci, z drugim dwoje, wychowywała także córkę zmarłej siostry[12]. Doczekała się 17 wnucząt[10]. Jej córką jest m.in. Fromuth Heene[6]. W 2001 powstał poświęcony jej film pt. Rycerska krew w reżyserii Wandy Różyckiej-Zborowskiej[11].
Obecnie w zamku świadczone są usługi hotelarskie i gastronomiczne[14]. Jego właścicielem jest Martin Schmuck pochodzący z Münster, który jeszcze za życia Sigrun von Schlichting przyłączył się do prac renowacyjnych pałacu i założył rodzinę z jej gospodynią, Beatą Kazimierczak[15][16].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Creating a Religion: The Emergence and Development of Late Twentieth Century Asatru, [w:] Stefanie von Schnurbein, Norse Revival, Brill, 2016, ISBN 978-90-04-30951-7 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
- ↑ a b c Ursula Winkler, Sigrun Freifrau von Schlichting (1940-2009), „Berliner Schlesische Nachrichten”, 3, 2010.
- ↑ Continental Business: Boniface Biographies [online], www.heroicage.org [dostęp 2022-06-30].
- ↑ a b c d e Sebastian Krebel, Weil Gott die wunderbare Vielfalt liebt. Modernes Heidentum in Deutschland, Erfurt, 26 września 2014.
- ↑ a b c Andrzej Szczudło, Glogauer Heimatbund e.V.: Neuer Glogauer Anzeiger 09/05 [online], web.archive.org, 27 stycznia 2007 [dostęp 2022-07-02] [zarchiwizowane z adresu 2007-01-27].
- ↑ a b Georg Wittenberger, Robert Martin Friese – ein Leben für die Elektrotechnik, „Bericht des Offenbacher Vereins für Naturkunde”, 111, 2011.
- ↑ Jarosław Tomasiewicz, Neopoganizm jako instrument metapolitycznej legitymizacji skrajnej prawicy, [w:] Bogumił Grott (red.), Nacjonalizm czy nacjonalizmy?, Kraków 2006.
- ↑ Bernd Wagner (red.), Handbuch Rechtsextremismus. Netzwerke, Parteien, Organisationen. Ideologiezentren, Medien, Reinbek: Rowohlt, 1994, s. 151.
- ↑ Matthias Pöhlmann, Neue Heiden auf dem Vormarsch in Religion und Gesellschaft?, Augsburg 2003.
- ↑ a b c d Redakcja, Sigrun von Schlichting-Bukowiec – Pani, co rycerską krew miała (zdjęcia) [online], Gazeta Lubuska, 15 lipca 2009 [dostęp 2022-06-30] (pol.).
- ↑ a b c Rycerska Krew [online], FilmPolski [dostęp 2022-06-30] (pol.).
- ↑ a b Nekrolog i mowa pogrzebowa, „Grünberger Monatsblatt/Miesięcznik Zielonogórski”, 6 i 7/76, 2009 [dostęp 2022-06-30].
- ↑ Sigrun Freifrau von Schlichting 1940 – 2009 rekord BillionGraves [online], BillionGraves [dostęp 2022-06-30] (ang.).
- ↑ Schloss / Cafe – Schloss Rothenhorn [online], www.rothenhorn.com [dostęp 2022-06-30].
- ↑ Glogauer Heimatbund e.V.: Neuer Glogauer Anzeiger 06/15 [online], www.glogauerheimatbund.de [dostęp 2022-06-30].
- ↑ Stefan Barnowski, Wczesne lato na Śląsku, „Gruss aus Lomnitz/Pozdrowienia z Łomnicy”, 59, grudzień 2017.