Stanisław Daniłowicz (zm. 1636)

Stanisław Daniłowicz
	; Sas
Rodzina	Daniłowiczowie herbu Sas
Data urodzenia	ok. 1609
Data śmierci	1636
Ojciec	Jan Daniłowicz
Matka	Zofia Żółkiewska

Stanisław Daniłowicz herbu Sas (ur. ok. 1609, zm. 1636) – starosta czerwonogrodzki w 1624 roku^[1].

Syn wojewody ruskiego Jana Daniłowicza i Zofii Żółkiewskiej, po kądzieli wnuk hetmana Stanisława Żółkiewskiego.

W latach 1624–1626 studiował w Ingolstadt i Lowanium, następnie podróżował po Europie. Poseł na sejm zwyczajny 1626 roku z ziemi chełmskiej^[2]. Po powrocie do Polski otrzymał w 1631 r. starostwo korsuńskie i czehryńskie. W 1632 r., w czasie bezkrólewia po śmierci króla Zygmunta III Wazy, poranił i posiekł starostę winnickiego Adama Kalinowskiego, za co został ogłoszony infamisem. Chcąc zmazać winę wziął udział w wojnie smoleńskiej, wyróżniając się w czasie potyczki 3 grudnia 1633 r., kiedy został ranny. W 1635 r. uzyskał zdjęcie banicji.

Jesienią następnego roku podczas wyprawy na Dzikie Pola dostał się do niewoli tatarskiej i mimo obietnicy wysokiego okupu został na żądanie wodza Tatarów budziackich Kantymira – ścięty przez jego syna Tujtymira, „od tyrański ręki a głowy pijanej”, jak donosił hetman Stanisław Koniecpolski w liście do prymasa Jana Wężyka. Jego bezgłowe ciało Tatarzy odesłali do Polski.

Został pochowany w kolegiacie św. Wawrzyńca w Żółkwi, gdzie w pół wieku później jego siostrzeniec, król Jan III Sobieski ufundował mu nagrobek, wykonany w latach 1692–1693 przez Andreasa Schlütera^[3].

Sarkofag w krypcie kolegiaty św. Wawrzyńca w Żółkwi

Przypisy

↑ W tym roku dostał dożywocie na starostwo czerwonogrodzkie Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 249.
↑ Jan Seredyka, Parlamentarzyści drugiej połowy panowania Zygmunta III Wazy, Opole 1989, s. 101.
↑ Daniłowicz Stanisław herbu Sas [online], wilanow-palac.pl [dostęp 2017-11-20] (ang.).

Bibliografia

Kasper Niesiecki, Korona Polska przy Złotey Wolnosci Starożytnemi Wszystkich Kathedr, Prowincyi y Rycerstwa Kleynotami Heroicznym Męstwem y odwagą, Naywyższemi Honorami a naypierwey Cnotą, Pobożnością y Swiątobliwością Ozdobiona…, Lwów: w drukarni Collegium Lwowskiego Societatis Jesu 1738, t. 2, 761 s., s. 15–16.
Władysław Czapliński, Daniłowicz Stanisław (†1636) [w] Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1937, t. IV/1, zeszyt 16, 480 s., s. 417.

Linki zewnętrzne

Daniłowiczowie (01). mariusz.eu.pn. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)].
Korsuń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 36 .
Энциклопедический Словарь Ф. А. Брокгауза и И. А. Ефрона (ros.)

[1] W tym roku dostał dożywocie na starostwo czerwonogrodzkie Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 249.

[2] Jan Seredyka, Parlamentarzyści drugiej połowy panowania Zygmunta III Wazy, Opole 1989, s. 101.

[3] Daniłowicz Stanisław herbu Sas [online], wilanow-palac.pl [dostęp 2017-11-20] (ang.).

[1]

[2]

[3]