Stanisław Gliński (oficer)

Stanisław Gliński

pułkownik broni pancernych
Data i miejsce urodzenia	10 marca 1900 Warszawa
Data i miejsce śmierci	26 lutego 1994 Launceston
Przebieg służby
Lata służby	1915–1964
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Polska Organizacja Wojskowa
Jednostki	4 Pułk Pancerny „Skorpion”
Stanowiska	dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka, II powstanie śląskie, III powstanie śląskie, II wojna światowa, kampania wrześniowa, bitwa pod Mokrą, bitwa o Monte Cassino
Odznaczenia

Ppłk Stanisław Gliński (w okularach), dowódca 4 Pułku Pancernego „Skorpion”, wizytuje zgrupowanie czołgów w „Gardzieli” pod Monte Cassino

Stanisław Gliński, ps. „Witold Korczak” (ur. 10 marca 1900 w Warszawie, zm. 26 lutego 1994 w Launceston) – pułkownik broni pancernych Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Jana i Eugenii z Amirowiczów. Miał pięcioro rodzeństwa. Jego starszym bratem był Jerzy (1896–1940), podpułkownik broni pancernych Wojska Polskiego.

Był członkiem Związku Strzeleckiego. Jako uczeń warszawskiego Gimnazjum im. Mikołaja Reja został w czerwcu 1915 aresztowany przez władze carskie za działalność w tajnej 1. drużynie skautowej, której był komendantem (od 1929 1 Warszawska Drużyna Harcerska im. Romualda Traugutta „Czarna Jedynka”). Po wywiezieniu do Charkowa w głębi Rosji został pod koniec 1915 zwolniony z więzienia pod warunkiem, że nie opuści Charkowa. Został tam hufcowym w harcerstwie oraz komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej. Latem 1918 przedostał się do Lwowa, skąd POW przerzuciła go do Kraśnika, a w listopadzie był już w Warszawie, gdzie uczestniczył w rozbrajaniu Niemców.

W styczniu 1919 otrzymał przydział do 3 pułku ułanów Lubelskich, z którym uczestniczył w oswobodzeniu Wilna. Na froncie litewsko-białoruskim walczył w szwadronie 2 pułku strzelców konnych przydzielonego do 2 Dywizji Piechoty Legionów. Zimą tego roku wrócił do Warszawy, zdał maturę w państwowej szkole dla byłych wojskowych, rozpoczął studia na Politechnice Warszawskiej, ale po roku studiów wyjechał ochotniczo brać udział w walce Górnego Śląska o polskość. Brał udział w II i II powstaniu śląskim pod pseudonimem „Witold Korczak”. Otrzymał przydział do referatu do specjalnych poruczeń Dowództwa Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. W sierpniu 1920 uczestniczył w II powstaniu śląskim. Po powstaniu został dowódcą ochrony Wojciecha Korfantego. Pod koniec tego roku przeszedł do nowo utworzonego Referatu Destrukcji Dowództwa Obrony Plebiscytu. W wojskowych przygotowaniach do III powstania śląskiego objął dowodzenie oddziałem destrukcyjnym w grupie „UE”, na czele którego uczestniczył w akcji „Mosty” w nocy z 2 na 3 maja 1921, rozpoczynającej III powstanie śląskie. Dowodzony przez niego oddział wysadził most kolejowy na Osłobodze w Dzierżysławicach koło Prudnika.

Po zakończeniu powstania przydzielono go do 4 pułku strzelców konnych. 16 listopada 1923 został przemianowany z dniem 1 listopada 1923 na oficera zawodowego w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1920 i 33. lokatą w korpusie oficerów jazdy. W 1924 ukończył Centralną Szkołę Kawalerii w Grudziądzu. 2 kwietnia 1929 został awansowany do stopnia rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 11. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. W latach 1930–1933 pozostawał w dyspozycji szefa Departamentu Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych. Przebywał wówczas we Francji w ramach pracy dla Oddziału II Sztabu Głównego. 26 stycznia 1934 ogłoszono jego przeniesienie do Sztabu Głównego. 7 czerwca 1934 został przeniesiony do 4 psk w Płocku. Później został wykładowcą w Centrum Wyszkolenia Czołgów i Samochodów Pancernych, a potem dyrektorem nauk w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Modlinie. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 23. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. W 1937, w tym samym stopniu i starszeństwie, został przeniesiony do korpusu oficerów broni pancernych, grupa liniowa. W 1938 skierowano go na staż liniowy do 12 batalionu pancernego w Łucku na stanowisko zastępcy dowódcy. W sierpniu 1939 objął dowodzenie nowo utworzoną w ramach mobilizacji jednostką – 21 dywizjonem pancernym.

1 września 1939 dowodził dywizjonem w czasie bitwy pod Mokrą. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski Stanisław Gliński przekroczył wraz ze swoją jednostką 21 września granicę polsko-węgierską, gdzie został internowany. Po przedostaniu się do Francji walczył w 1940 w rejonie Vertuze – Avize, Champaubert i Montgivroux. Brał udział w kampanii francuskiej jako dowódca 1 batalionu czołgów 1 pułku czołgów 10 Brygady Kawalerii Pancernej. Po klęsce Francji przedostał się do Anglii. Został komendantem Ośrodka Zapasowego Broni Pancernej przemianowanego w grudniu 1941 na Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej i Motorowej.

W 1942 został skierowany na Bliski Wschód. W dniu 2 czerwca 1942 został dowódcą 1 batalionu czołgów w Palestynie, a następnie 4 pułku pancernego „Skorpion”, który walczył m.in. pod Monte Cassino. W walkach o Ankonę został ciężko ranny.

Po zakończeniu wojny pozostał za granicą. Był komendantem Centrum Wyszkolenia Pancernego i Technicznego. W latach 1947–1949 wykładał taktykę broni pancernej w polskiej Wyższej Szkole Wojennej w Szkocji. W 1964 przeszedł na emeryturę i osiedlił się w Launceston na Tasmanii, gdzie 26 lutego 1994 zmarł. 24 września 1994 został pochowany na cmentarzu komunalnym w Opolu (sektor 1G/1/45).

Awanse

• podporucznik – po 1921
• porucznik – 1923
• rotmistrz – 1929
• major – 1936
• podpułkownik – przed majem 1944

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (za udział w powstaniach śląskich)
• Krzyż Niepodległości z Mieczami (20 stycznia 1931)
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie: po raz pierwszy za służbę w POW w b. zaborze austriackim i b. okupacji austriackiej)
• Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)
• Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino
• Państwowa Odznaka Sportowa
• Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania)
• Medal Obrony (Wielka Brytania)
• Gwiazda za Wojnę 1939–1945 (Wielka Brytania)
• Gwiazda Afryki (Wielka Brytania)
• Gwiazda Italii (Wielka Brytania)

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.