Stara Kuźnica (województwo świętokrzyskie)
wieś | |
Kuźnia w Starej Kuźnicy | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2023) |
97[2] |
Strefa numeracyjna |
41 |
Kod pocztowy |
26-200[3] |
Tablice rejestracyjne |
TKN |
SIMC |
0244245[4] |
Położenie na mapie gminy Końskie | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego | |
Położenie na mapie powiatu koneckiego | |
51°12′57″N 20°30′16″E/51,215833 20,504444[1] |
Stara Kuźnica – wieś sołecka[2] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie koneckim, w gminie Końskie[4][5].
W skład sołectwa Stara Kuźnica wchodzą także wsie Chełb i Drutarnia.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.
Przez miejscowość przepływa rzeczka Młynkowska Rzeka, dopływ Drzewiczki.
Przez Starą Kuźnicę przechodzi niebieski szlak turystyczny z miejscowości Pogorzałe do Kuźniaków oraz czerwony szlak rowerowy do Sielpii Wielkiej.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Barbary w Nieświniu[6].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Kuźnica wodna, obecnie oddział Muzeum Techniki NOT w Warszawie. Pierwsze wzmianki o funkcjonującej tu kuźnicy pochodzą z XVII w. Kuźnica napędzana była kołem wodnym na rzece Młynkowskiej. W 1860 wzniesiono wielki piec, który pracował z przerwami do 1893. W skład zakładu wchodzą: ujęcie wody, grobla, wypusty oraz dwa koła nasiębierne (na potrzeby pokazów działania kuźni woda może zostać czasowo skierowana na koło wodne). W kuźnicy znajduje się też drewniany młot, typowy dla polskich zakładów z tego okresu, oraz zabytkowa dmuchawa.
W kuźni podczas II wojny światowej ukrywał się żołnierz i egzekutor Armii Krajowej, dr Jacek Wilczur, uratowany i operowany przez kowala - Adama Niewęgłowskiego, który ratował od zagłady Polaków, Żydów oraz jeńców radzieckich zbiegłych z niewoli. Kuźnia została pokazana w 2015 w reportażu TVN24 o dr. Wilczurze.
W latach 80. XX wieku podmokły teren, z którego woda spływała na koło wodne, został uregulowany i w jego miejscu powstał zbiornik wodny z ciekawym sześciokątnym spływem, z którego woda odpływa pod ziemią. Zbiornik jest zarybiony, a ponadto wykorzystywany w celach turystycznych.
Kuźnica została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.492 z 18.10.1956 i z 15.02.1972)[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 128225
- ↑ a b Miasta i Gminy Końskie. Statystyka Ludności za 2023 rok. Liczba ludności – sołectwa – wsie [dostęp 2024-09-15].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1192 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis Parafii na stronie diecezji
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024, s. 34 [dostęp 2015-11-17] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Encyklopedia techniki. Metalurgia, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice, 1978
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Stara Kuźnica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 220 .