Szapur I

Szapur I

Władca Persji
Okres	od 241 do 272
Poprzednik	Ardaszir I
Następca	Hormizd I
Dane biograficzne
Dynastia	Sasanidzi
Data śmierci	272
Ojciec	Ardaszir I

Szapur I (? – 272) – władca Persji z dynastii Sasanidów, syn Ardaszira I. Panował samodzielnie w okresie 241–272. Wcześniej prawdopodobnie współrządził z ojcem. Dążył do odbudowania dawnej potęgi Persji, przyjął tytuł szachinszach eran ud aneran (król królów Ariów i nie-Ariów). Rozpoczął likwidację niezależnych księstw powstałych w czasach panowania dynastii Arsacydów osadzając w nich swoich krewnych jako namiestników. W roku 241 rozpoczął wojnę z cesarstwem rzymskim podbijając prowincję Mezopotamia i Syrię. W 243 Rzymianie zdołali odzyskać część utraconego terytorium. Po roku 253 wojska Szapura podbijają Antiochię oraz część Kapadocji. W 256 podbił Armenię.

W wygranej bitwie pod Edessą Szapur I pojmał cesarza Waleriana I, jedynego cesarza rzymskiego, który dostał się do niewoli i w niej zmarł. Jako niewolnik Walerian służył Szapurowi za podnóżek, gdy ten wsiadał na konia.

W czasie swego panowania zbudował wiele miast. Za jego czasów działał w Persji prorok Mani.

Bibliografia

• Praca zbiorowa pod redakcja Aleksandra Krawczuka, 2005, Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych, ss. 583, Oficyna Wydawnicza Fogra, ISBN 83-85719-84-9.
• Philip Matyszak: Wrogowie Rzymu: od Hannibala do Attyli, króla Hunów. Urszula Ruzik−Kulińska (tłum). Warszawa: Bellona, 2007, s. 197−207. ISBN 978-83-11-10678-9. OCLC 169812829. (pol.).