Tadeusz Rostworowski
 Tadeusz Maria Rostworowski | |
| Data i miejsce urodzenia |
21 marca 1860 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 sierpnia 1928 |
| Zawód, zajęcie |
polski architekt, malarz |
Tadeusz Maria Rostworowski z Rostworowa herbu Nałęcz (ur. 21 marca 1860, zm. 23 sierpnia 1928 w Wilnie) – polski architekt i malarz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z wielkopolskiej rodziny ziemiańskiej i szlacheckiej wywodzącej się z dóbr Rostworowo pod Poznaniem[1]. Był bratem malarza Stanisława Jakuba Rostworowskiego. Ukończył gimnazjum w Warszawie, później Cesarską Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu. Dyplom z architektury zrobił w 1885 r. Uczył się pod kierunkiem Alfreda Parlanda i Vasila Kennela. Później studiował w Krakowie, Monachium i Paryżu[2]. Po studiach zamieszkał w Wilnie, gdzie szybko stał się popularną postacią w towarzystwie i modnym architektem. Wybudował, między innymi, pałac Puttkamerów w Bolcienikach w stylu angielskiego neogotyku z czerwonej cegły[3]. Zaprojektował i sfinansował budowę reprezentacyjnego hotelu St. Georges w Wilnie. Otworzył go w 1894 r., a dwa lata później sprzedał spółce obywatelskiej zostawiając sobie reprezentacyjny apartament. Był właścicielem trzech czynszowych kamienic[2] i wytwórni ołówków Furtuna w Wilnie, która, jako jedna z czterech („St. Majewski i S-ka” w Pruszkowie, fabryka F. Schatzmana, Veritas A. Goldsobla i M. Idzikowskiego z Warszawy) weszła w skład Towarzystwa Akcyjnego utworzonego w 1898 r. przez Stanisława Majewskiego – założyciela pruszkowskiej fabryki ołówków[4]. Posiadał majątek Leśna na Suwalszczyźnie.
W 1898 r. Rostworowski ożenił się z Zofią Oskierką, z którą miał syna Andrzeja (1899–1980), ziemianina, oficera saperów WP, i córkę Różę (1903–1961), która była dyrektorką Wydziału Ogrodnictwa w Ministerstwie Rolnictwa. Zmarł nagle na atak serca w hotelu St. Georges w Wilnie. Spoczywa na cmentarzu Na Rossie w Wilnie[5]
Najbardziej znane projekty
[edytuj | edytuj kod]- pałac Puttkamerów w Bolcienikach w stylu angielskiego neogotyku (1890-1896)
- pałac carski w Białowieży we współpracy z N. J. de Rochefortem
- rozbudowa drewnianego dworku Chomińskich z XVIII w.
- budowa hotelu St. Georges w Wilnie (1893)[6]
- przebudowa pałacu Ignacego Korwin-Milewskiego w Wilnie, styl neobarokowy (1895)
- rozbudowa neogotyckiego pałacu Władysława Tyszkiewicza – polskiego ziemianina, właściciela dóbr w Landwarowie (1899) – we współpracy z belgijskim architektem de Waegh.
- dwór Wańkowiczów w Rudakowie (1900), we współpracy z Bronisławem Mineyko
- Dyrekcja Kolei w Wilnie
- pałac Biszewskich w Łyntupach
Rostworowski wybudował lub przebudował blisko trzydzieści kościołów na Podlasiu i Litwie, między innymi: neorenesansowy kościół w Parafianowie, kościoły w miejscowościach: Bieniakonie (1901), Landwarów, Malaty, Krewo, Biała Waka[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rostworowscy. W służbie Bogu i Ojczyźnie. [online], Muzeum Narodowe we Wrocławiu.
- ↑ a b Tadeusz Maria Rostworowski, Polski Słownik Biograficzny, 1989–1991 [zarchiwizowane z adresu 2017-09-23].
- ↑ Anna Mieszczanek, Przedwojenni, Warszawa: Muza, 2020, s. 197.
- ↑ Praca zbiorowa, Majewska Aleksandra. Historia ołówków w Pruszkowie., Pruszków 2016, s. 36–37.
- ↑ a b Tadeusz Maria Rostworowski, [w:] Robert M. Kunkel, Polski Słownik Biograficzny. Vol. XXXII, Polish Academy of Sciences, 1989–1991.
- ↑ City Culture: from Historicism to Modernism, [w:] Nijolė Lukšionytė, The Lithuanian Millenium. History, Art and Culture, Vilnius Academy of Arts Press, 2015, ISBN 978-609-447-097-4.