Przejdź do zawartości

Tenreczek długoogonowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tenreczek długoogonowy
Microgale longicaudata
O. Thomas, 1882[1]
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Rząd

afrosorkowce

Podrząd

tenrekokształtne

Rodzina

tenrekowate

Podrodzina

ryżorki

Rodzaj

tenreczek

Gatunek

tenreczek długoogonowy

Synonimy
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Tenreczek długoogonowy[7] (Microgale longicaudata) – gatunek ssaka z podrodziny ryżorków (Oryzorictinae) w obrębie rodziny tenrekowatych (Tenrecidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w lasach, od poziomu morza aż do gór na Madagaskarze, zamieszkując jego północną, wschodnią i południowo-wschodnią część oraz Płaskowyż Centralny[8][9][10].

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1882 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas na łamach czasopisma The Journal of the Linnean Society of London i nadając mu nazwę Microgale longicaudata[1]. Miejsce typowe według oryginalnego opisu to „las Ankáfana, we wschodnim Betsileo” (ang. in the Ankáfana forest, Eastern Betsileo)[1]; ograniczone w 1987 roku do wzgórza Ankafina (1600 m n.p.m.; 21°12′S 47°12′E/-21,200000 47,200000), 10 km na południe od Ambohimahasoa, 3 km na zachód od miasta Tsarafidy, na skrajnie zachodnim skraju wschodniego lasu deszczowego, Fianarantsoa, Fianarantsoa, Madagaskar[11][10][8][12]. Holotyp to czaszka i ciało dorosłej samicy zakonserwowane w alkoholu (sygnatura BMNH 82.3.1.15[13]) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Londynie; okaz zebrany pomiędzy połową lutego a połową marca 1880 roku przez szkockiego misjonarza Williama Cowana[14].

Analiza mtDNA ujawniła kilka ukrytych taksonów wewnątrz M. longicaudata, w tym traktowany jako synonim[10] M. majori[8]. Późniejsza kompleksowa analiza oparta na filogenezie molekularnej wykazała, że M. longicaudata był taksonem siostrzanym w stosunku do M. jenkinsae i razem tworzyły klad z M. majori, M. jenkinsae i M. principula[8][9]. Jednym z tych ukrytych taksonów ujawnionych przez analizę mtDNA był potencjalnie Microgale prolixacaudata, ale nie mógł być wówczas zdefiniowany i pomimo późniejszej klasyfikacji jako odrębny gatunek, nadal oczekuje na dokładną definicję filogenetyczną[8]. Microgale longicaudata może zawierać inne ukryte gatunki, więc jego taksonomia wymaga ponownej oceny[8].

Na rok 2023 gatunek monotypowy[15].

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Microgale: gr. μικρος mikros ‘mały’; γαλεή galeē lub γαλή galē ‘łasica’[16].
  • longicaudata: łac. longus ‘długi’; caudatus ‘ogonowy’, od cauda ‘ogon’[17].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 59–80 mm, długość ogona 136–158 mm, długość ucha 10–16 mm, długość tylnej stopy 12–18 mm; masa ciała 6–11 g[9][15].

Ekologia

[edytuj | edytuj kod]
Rozmnażanie
  • W jednym miocie samica rodzi od 2 do 4 młodych
Tryb życia
  • Zwyczaje i aktywność – nie posiada charakterystycznych kolców jak inne tenreki, ale posiada długi ogon, który służy mu jako narzędzie chwytne, podczas wspinania się po drzewach. Jego sierść jest gęsta i krótka. M. longicaudata podobnie jak ryjówki jest aktywny zarówno za dnia, jak i w nocy. W odróżnieniu od tenrekowca pręgowanego nie zapada w sen, podczas niesprzyjającej aury.
  • Pożywienie: larwy owadów, małe owady, dżdżownice i inne bezkręgowce znalezione na ziemi.

Status zagrożenia

[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. least concern ‘najmniejszej troski’)[6].

  1. Niepoprawna późniejsza pisownia Microgale longicaudata O. Thomas, 1882.
  2. a b Niepoprawna późniejsza pisownia Microgale prolixacaudata G. Grandidier, 1937.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c O. Thomas. Description of a new genus and two new species of Insectivora from Madagascar. „The Journal of the Linnean Society of London”. Zoology. 16, s. 348, 1882. (ang.). 
  2. G. Grandidier. Mammifères nouveaux de la région de Diego-Suarez (Madagascar). „Bulletin du Museum national d’histoire naturelle”. 2e Série. 9, s. 498, 1937. (fr.). 
  3. W. Kaudern. Quartäre Fossilien aus Madagascar. „Zoologische Jahrbücher. Abteilung für Systematik”. 41, s. 526, 1918. (niem.). 
  4. J.F. Eisenberg & E. Gould. The tenrecs: a study in mammalian behavior and evolution. „Smithsonian Contributions to Zoology”. 27, s. 29, 30, 1970. (ang.). 
  5. H. Heim de Balsac: Insectivores. W: R. Battistini & G. Richard-Vindard (redaktorzy): Biogeography and ecology in Madagascar. The Hague: Junk, 1972, s. 650. ISBN 978-90-6193-073-0. (ang.).
  6. a b P.J. Stephenson, V. Soarimalala, S. Goodman, Microgale longicaudata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-1 [dostęp 2021-05-29] (ang.).
  7. Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 19. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  8. a b c d e f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 108. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  9. a b c P. Jenkins: Family Tenrecidae (Tenrecs). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 168. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
  10. a b c D.E. Wilson, D.M. Reeder, Species ''Microgale longicaudata'', [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [online], Johns Hopkins University Press, 2005 [dostęp 2021-05-29].
  11. R.D.E. MacPhee. The shrew tenrecs of Madagascar: Systematic revision and Holocene distribution of Microgale (Tenrecidae, Insectivora). „American Museum novitates”. 2889, s. 5, 1987. (ang.). 
  12. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Microgale longicaudata O. Thomas, 1882. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-16]. (ang.).
  13. 1882.3.1.15. [w:] Data Portal [on-line]. Natural Museum History. [dostęp 2023-08-14]. (ang.).
  14. P.D. Jenkins, S.M. Goodman & C.J. Raxworthy. The shrew tenrecs (Microgale) (Insectivora: Tenrecidae) of the Réserve naturelle intégrale d’Andringitra, Madagascar. „Fieldiana”. Zoology. 85, s. 203, 1996. (ang.). 
  15. a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 71. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  16. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 421, 1904. (ang.). 
  17. longicaudata, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-08-16] (ang.).