Przejdź do zawartości

Tom Berenger

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tom Berenger
Ilustracja
Tom Berenger w 2019
Imię i nazwisko

Thomas Michael Moore

Data i miejsce urodzenia

31 maja 1949
Chicago

Zawód

aktor, scenarzysta, producent filmowy

Współmałżonek

Barbara Wilson
(1976–1984; rozwód)
Lisa Williams
(1986–1997; rozwód)
Patricia Alvaran
(1998–2011; rozwód)
Laura Moretti
(od 2012)

Lata aktywności

od 1968

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons

Tom Berenger, właśc. Thomas Michael Moore[1] (ur. 31 maja 1949 w Chicago w Illinois) – amerykański aktor, scenarzysta i producent filmowy. Laureat Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego, nominowany do nagrody Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego jako sierżant sztabowy Barnes w Plutonie (1986)[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się i wychował w rodzinie rzymskokatolickich Irlandczyków[3]. Jego ojciec był komiwojażerem sprzętu drukarskiego[4][5] i drukarzem dla „Chicago Sun-Times”[6]. Dorastał w Douth Side. Myślał przede wszystkim o zawodzie dziennikarza. Po ukończeniu szkoły średniej Rich East High School w Park Forest w Illinois w 1967, podjął studia dziennikarskie na Uniwersytecie Missouri[7] w Columbia w stanie Missouri, zanim przeniósł się na wydział komunikacji i sztuk dramatycznych. Sukces na studenckim festiwalu w roli Nicka w przedstawieniu Edwarda Albee Kto się boi Virginii Woolf? (Who’s Afraid of Virginia Woolf?) przesądził o wyborze zawodu aktora[8]. Opanował biegle język hiszpański i włoski[5].

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Wstąpił na niekonwencjonalny kurs aktorski Herbert Berghof Studio School[9] w Nowym Jorku i zaczął występować na małych scenach off-Broadwayu, m.in. w dwóch sztukach Tennessee Williamsa – Tramwaj zwany pożądaniem (A Streetcar Named Desire) jako Stanley Kowalski i Tatuowana róża (The Rose Tatoo). Dostał rolę adwokata Tima Seigela w operze mydlanej ABC Tylko jedno życie (One Life to Live, 1975–1976).

Po debiutanckiej roli fabularnej w komedii Rush It (premiera w 1978), wystąpił u boku Avy Gardner i Chrisa Sarandona w thrillere Strażnik (The Sentinel, 1977), mrocznym psychoanalitycznym dramacie W poszukiwaniu idealnego kochanka (Looking for Mr. Goodbar, 1977) z Diane Keaton i Richardem Gere oraz komedii erotycznej Dojrzałe panie w cenie (In Praise of Older Women, 1978). Stworzył subtelnie ironiczną imitację stylu gry Paula Newmana, sylwetkę legendarnego Butcha Cassidy’ego z Dzikiego Zachodu, przystosowując się do groteskowo-slapstickowej konwencji westernu w Butch i Sundance – Lata młodości (Butch and Sundance: The Early Days, 1979)[10]. Zwrócił także uwagę w pełnym akcji dramacie wojennym Psy wojny (The Dogs of War, 1980) wg powieści Fredericka Forsytha oraz filmowej opowieści o rozczarowaniach kontestatorów i zagubionych byłych buntownikach z końca lat 60. Wielki chłód (The Big Chill, 1983)[11] z udziałem Glenn Close, Jeffa Goldbluma i Kevina Kline.

Za kreację socjopatycznego weterana brutalnie terroryzującego swój oddział – sierżanta Boba Barnesa z twarzą zniekształconą blizną w sensacyjnym dramacie wojennym o wojnie wietnamskiej Olivera Stone’a Pluton (Platoon, 1986) otrzymał nagrodę Złotego Globu i nominację do nagrody Oscara. W biograficznym dramacie wojennym Stone’a Urodzony 4 lipca (Born on the Fourth of July, 1989) wystąpił w roli rekrutowanego artylerii sierżanta Hayesa. Podobną postać żołnierza Thomasa Becketta walczącego w dżungli Panamy zagrał po latach w filmie Snajper (Sniper, 1993) z Billy Zane oraz dwóch sequelach – Snajper 2 (Sniper 2, 2002) i Snajper 3 (Sniper 3, 2004).

Najczęściej grywał bohaterów zagubionych, wrażliwych, którzy szukają sposobu uporządkowania świata i mylą się. Był zakochanym przemytnikiem brylantów w telewizyjnej ekranizacji powieści Sidneya Sheldona CBS Jeśli nadejdzie jutro (If tomorrow comes, 1986). W thrillerze Ridleya Scotta Osaczona (Someone to Watch Over Me, 1987) zagrał detektywa, który czuwa dzień i noc nad życiem świadka morderstwa popełnionego przez członka mafii. W dramacie sensacyjnym Zdradzeni (Betrayed, 1988) wcielił się w postać farmera mordercy-psychopaty, szefa miejscowej komórki terrorystycznej. Rola tajemniczego pisarza o mrocznym umyśle w dreszczowcu Phillipa Noyce Sliver (1993) z Sharon Stone przyniosła mu nominację do Złotej Maliny dla najgorszego aktora drugoplanowego. Za postać hydraulika Dona Santry’ego, który podbija serce Rebeki (Kirstie Alley) w ostatnich odcinkach sitcomu NBC Zdrówko (Cheers, 1993) był nominowany do nagrody Emmy. Jego telewizyjna rola Theodore Roosevelta w sensacyjnym dramacie wojennym TNT Śmiałkowie (Rough Riders, 1997) została nagrodzona Lone Star Film & Television Award w Dallas. W 2000 w Beverly Hilton w Kalifornii dostał nagrodę Złotego Buta[12]. W marcu 2011 został uhonorowany nagrodą za całokształt dokonań na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Gasparilla w Tampie[13].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

W 1970 poznał Barbarę Wilson, z którą był żonaty w latach 1976–1984[14], z którą ma dwoje dzieci: córkę Allison (ur. 1977) i syna Patricka (ur. 1979). 19 lipca 1986 poślubił agentką Lisę Kay Williams, z którą ma trzy córki – Chelsea (ur. 1986), Chloe (ur. 1988) i Shiloh Rory (ur. 1993). Jednak w 1997 doszło do rozwodu. 23 stycznia 1998 ożenił się po raz trzeci z makijażystką Patricią „Trish” Alvaran[15], z którą ma córkę Scout (ur. 1998). Lecz 14 czerwca 2011 rozwiódł się. 8 września 2012 w Sedonie stanął po raz czwarty na ślubnym kobiercu, ożenił się z Laurą Moretti[14].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Tom Berenger. Listal. [dostęp 2015-12-13]. (ang.).
  2. ↑ Tom Berenger Awards. AllMovie. [dostęp 2022-01-31]. (ang.).
  3. ↑ Tom Berenger What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-01-31]. (ang.).
  4. ↑ Robert Olen Butler, Peeping at Tom [online], Tom Berenger On-line [dostęp 2022-01-31] (ang.).
  5. ↑ a b Tom Berenger Trivia. FamousFix. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
  6. ↑ Tom Berenger Biography. FilmiBeat. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
  7. ↑ Tom Berenger Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
  8. ↑ Tom Berenger. Osobnosti.cz. [dostęp 2016-01-31]. (cz.).
  9. ↑ Hal Erickson, Tom Berenger Biography [online], AllMovie [dostęp 2019-12-13] (ang.).
  10. ↑ Rovi Hal Erickson, Tom Berenger Biography [online], „The New York Times” [dostęp 2016-01-31] (ang.).
  11. ↑ Tom Berenger. MYmovies. [dostęp 2016-01-31]. (wł.).
  12. ↑ Tom Berenger Awards. FamousFix. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
  13. ↑ Tom Berenger Actor, Producer. „TV Guide”. [dostęp 2022-01-31]. (ang.).
  14. ↑ a b Tom Berenger Relationships. FamousFix. [dostęp 2022-02-07]. (ang.).
  15. ↑ Tom Berenger Biography (1950?-). Film Reference. [dostęp 2016-01-31]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Złoty Glob dla najlepszego aktora drugoplanowego
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tom_Berenger&oldid=73841661”