Tytus Manliusz Torkwatus (konsul 347 p.n.e.)
Titus Manlius Imperiosus Torquatus – trzykrotny konsul rzymski i dwukrotny dyktator, znany ze stracenia własnego syna, który nie usłuchał jego zakazu wdając się z wrogiem w pojedynek.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Lucjusza Manliusza Kapitolinusa Imperiosusa, dyktatora z 363 roku p.n.e. Z polecenia ojca młodość spędził na wsi, za co Marek Pomponiusz, ówczesny trybun ludowy, oskarżył Lucjusza o uniemożliwienie synowi obcowania z innymi ludźmi. Kiedy Tytus dowiedział się o tym, udał się do Pomponiusza w Rzymie i wtargnąwszy z mieczem w ręku kazał mu przysiąc, że odstąpi od oskarżenia ojca, albo go zgładzi. Zmuszony groźbą Pomponiusz zrezygnował z oskarżenia, publicznie objaśniając przebieg całego zajścia[1].
W 361 roku p.n.e. służąc jako trybun wojskowy zasłynął z pokonania w pojedynku Gala przewyższającego go siłą i wzrostem, któremu po zwycięstwie zdjął naszyjnik wkładając go sobie na szyję, przez co zyskał przydomek Torquatus (od torques)[2]. W 353 roku p.n.e. mianowany dyktatorem[3], w roku 349 p.n.e. ponownie powierzono mu tę funkcję[4]. W 347 roku p.n.e. wybrany został na urząd konsula[5] i ponownie w roku 344 p.n.e.[6].
W 340 roku p.n.e. został wybrany konsulem po raz trzeci (drugim został Publiusz Decjusz Mus). W tym samym roku po wybuchu wojny latyńskiej obaj konsulowie wyruszyli na czele armii do Lacjum. Przed bitwą z Latynami Manliusz wydał zakaz odbywania pojedynków z nieprzyjacielem. Rozkaz ten złamał jego własny syn Tytus Manliusz, który natrafił na wrogi oddział Geminusa Mecjusza i dał mu się sprowokować przystępując do pojedynku, w którym zwyciężył. Po zabiciu zgarnął łupy i powrócił do obozu, by pochwalić się ojcu zwycięstwem. Ten jednak uznał działanie syna za nieposłuszeństwo osłabiające rzymską dyscyplinę i skazał go na śmierć[7]. Stąd powstało wyrażenie o „rządach manliańskich” (imperia Manliana), będące określeniem władzy surowej i bezwzględnej.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Marek Tulliusz Cyceron, O powinnościach, [w:] Jadwiga Cierniak (red.), Pisma filozoficzne, wyd. I, t. 2, PWN, 1960, s. 533-534.
- ↑ Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, 7, 10.
- ↑ Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, 7, 19.
- ↑ Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, 7, 26.
- ↑ Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, 7, 27.
- ↑ Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, 7, 28.
- ↑ Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, 8, 7.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]
- Tytus Liwiusz: Dzieje Rzymu od założenia miasta. Księgi VI-X. Andrzej Kościółek (przekład). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971.
- Manliusz 2., [w:] Ryszard Kulesza (red.), Słownik kultury antycznej, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 316, ISBN 978-83-235-0942-4.