Ujawnienie depesz amerykańskiej dyplomacji przez WikiLeaks
Ujawnienie depesz amerykańskiej dyplomacji przez WikiLeaks rozpoczęło się w listopadzie 2010 kiedy pięć gazet i WikiLeaks opublikowały część poufnych i tajnych wiadomości przesyłanych pomiędzy Departamentem Stanu USA a ambasadami USA.
Pierwsze 220[1] z 251 287 dokumentów zostało opublikowanych 28 listopada na stronie WikiLeaks i na łamach El País (Hiszpania), Le Monde (Francja), Der Spiegel (Niemcy), The Guardian (Wielka Brytania) oraz The New York Times (Stany Zjednoczone)[2]. WikiLeaks publikuje pozostałe depesze i planuje publikować stopniowo przez kilka miesięcy[3]. Spośród całości dokumentów żaden nie jest oznaczony klauzulą „ściśle tajne”[potrzebny przypis], ok. 15 tys. to dokumenty „tajne”, ok. 100 tys. „poufne” a 130 tys. nie zostało sklasyfikowanych.
Przed publikacją
[edytuj | edytuj kod]Szeregowa Chelsea Manning została w maju aresztowana i oskarżona o nieautoryzowane pobranie tajnych materiałów w czasie, kiedy służyła w Iraku.
Ujawnienie treści
[edytuj | edytuj kod]Na kilka godzin przed zaplanowaną publikacją na stronę WikiLeaks przeprowadzono atak typu DDoS[4]. Do pozaprawnych ataków na Wikileaks wzywa senator Joseph Liberman[5][6][7]
Wybrana zawartość depesz
[edytuj | edytuj kod]
- Sprzymierzony z Amerykanami prezydent Afganistanu Hamid Karzaj został podsumowany jako człowiek z paranoicznym światopoglądem[8].
- Raporty określały jak bardzo władze afgańskie są skorumpowane. Zaś wiceprezydent Zia Massoud został zatrzymany w ZEA z walizką wypełnioną 52 milionami dolarów[9].
- Saudyjscy donatorzy to najhojniejsi sponsorzy Al-Ka’idy[10].
- Arabia Saudyjska wzywała wielokrotnie USA do zbombardowania Iranu[8].
- Stany Zjednoczone w 2008 wyraziły swoje niezadowolenie, z powodu dostaw broni do Iranu z Armenii[9].
- Król Hamad ibn Isa Al Chalifa wzywał USA w 2009 do ataku na Iran i zatrzymania programu nuklearnego Teheranu[9].
- Belgii sugerowano, że przyjęcie większej liczby więźniów byłoby mało kosztownym rozwiązaniem dla Belgii, by odzyskać znaczącą pozycję w Europie[11].
- Rząd Chin prowadził skoordynowaną kampanię komputerowego sabotażu wymierzoną w USA i ich sojuszników[11].
- Prezydent Francji Nicolas Sarkozy wzmiankowany został jako cienkoskórny polityk o autorytarnym stylu i nagi cesarz[8].
- Amerykańscy dyplomaci próbowali wpłynąć na hiszpańskich prokuratorów i urzędników państwowych, ws. tortur w więzieniu Guantanamo. Inna depesza mówiła o naciskach na prokuratorów po zabójstwie hiszpańskiego dziennikarza przez amerykańskich żołnierzy w Iraku w 2003[12].
- Raporty wskazywały, że USA uznały zamach stanu w Hondurasie z 2009 za nielegalny i niezgodny z konstytucją[13].
Iran
[edytuj | edytuj kod]- Jedna z najbardziej kontrowersyjnych depesz dt. Iranu. Mianowicie Arabia Saudyjska naciskała na Stany Zjednoczone, by te zbombardowały Iran. Bombardowanie uniemożliwiłoby rozwój programu nuklearnego Iranu. W kwietniu 2008, saudyjski ambasador w USA Adel al-Jubeir namawiał amerykańskiego generała Davida Petraeusa do odcięcia wężowi głowy. Słowa te odnosiły się do Iranu[8].
- Iran dostał od Korei Północnej 19 pocisków rakietowych BM-25. Pociski te są zdolne do rażenia Europy Zachodniej[8].
- Przywódca Iranu Mahmud Ahmadineżad został przyrównany do Adolfa Hitlera[8].
- Izrael prosił USA by te utrzymały jego jakościową przewagę militarną nad arabskimi sąsiadami[9].
- Izrael w 2010 był gotowy na nuklearny atak ze strony Iranu[14].
- Szef izraelskiego Mosadu Meir Dagan zaprzeczył planowaniu operacji Orchard[15].
- Podczas operacji Płynny Ołów minister obrony Ehud Barak, negocjował z Fatahem, ws. objęcia kontroli nad Strefą Gazy, po porażce Hamasu. Fatah odmówił podjęcia kontroli Gazy[16].
- W 2007 Binjamin Netanjahu, który wówczas był w opozycji, nazwał Mahmuda Abbasa, przywódcę Autonomii Palestyńskiej, człowiekiem miłym, który rokuje dobrze[17].
- Kiribati miała otrzymać ogromne fundusze za przyjęcie więźniów[11].
- Przywódca KRLD Kim Dzong Il został nazwany wiotkim[8].
- Korea Płn. sprzedała 19 pocisków rakietowych BM-25 Iranowi[8].
- USA i Korea Południowa zamierzały doprowadzić do scalenia obu Korei, poprzez obalenie rządów Kimów w Korei Płn[18].
- Według depesz dyplomatycznych kanclerz Niemiec Angela Merkel z kolei jest teflonowa, a szef niemieckiego MSZ Guido Westerwelle zyskał miano agresywnego[8].
ONZ
[edytuj | edytuj kod]- Sekretarz Stanu Hillary Clinton wydała w 2009 polecenie zbierania danych biometrycznych (kodu DNA, odcisków palców, zdjęć tęczówki oka) urzędników ONZ z sekretarzem generalnym włącznie[19].
- USA nieskutecznie próbowały wywieźć uran, który posiada Pakistan. Broń nuklearna bowiem mogła wpaść w ręce terrorystów[18].
- Stany Zjednoczone naciskały na Pakistan, by ten podjął militarne ofensywy przeciwko talibom. Jedną z nich była operacja Rah-e-Nijat[18].
- Raporty wskazują, iż w marcu 2009 możliwy był zamach stanu na prezydenta Asifa Alego Zardariego[18].
- Na temat Polski pojawiły się 972 depesze dyplomatyczne (970 z Warszawy, 2 z Krakowa). Polska była wspominana w przeciekach Wikileaks w kontekście tarczy antyrakietowej, wojny rosyjsko-gruzińskiej z 2008, a także ws. stosunków polsko-niemieckich. Depesza ta dotyczy sprzeciwu szefa niemieckiego MSZ Guido Westerwellego przeciwko mianowaniu Eriki Steinbach do rady fundacji Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie. Niemiecki minister obawiał się, że może to zaszkodzić relacjom Berlina z Warszawą[8].
- Depesza z lutego 2009 z ambasady w Warszawie informuje, że Polacy nie zdawali sobie sprawy, że rakiety Patriot nie są wyposażone w głowice bojowe[20]. Depesza ta też nazywa oczekiwania polskich polityków „częściowo naiwnymi”[21].
- Według depesz w polityce międzynarodowej, dla Rosjan dobrzy sąsiedzi to ulegli sąsiedzi. Raporty sugerują, iż może zająć pokolenie, zanim Rosja będzie w stanie zaakceptować utratę wpływów od Polski przez kraje bałtyckie do Ukrainy i Gruzji[8].
- Premier Rosji Władimir Putin przez amerykańskich dyplomatów nazywany był samcem alfa, przy którym prezydent Dmitrij Miedwiediew był blady[8].
- Rosja została nazwana mafijnym państwem, w którym władza współpracuje z gangsterami. Putin rozgniewał się. Powiedział: Niech USA nie wtykają nosa w nasze sprawy[22]. Stwierdził, że Rosja jest demokratyczna. Nie omieszkał przypomnieć o tym jak bardzo kontrowersyjne były Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 2000 roku[23]
- Relacja między Putinem i Miedwiedewem została porównana do Batmana i Robina[24].
- Jeden z raportów informował przywódców Słowenii, że jeśli chcą rozmawiać z Barackiem Obamą, to muszą przyjąć więźniów z Guantanamo[11].
- Według amerykańskich dyplomatów, rząd Sri Lanki dopuścił się zbrodni wojennych w ostatniej fazie wojny domowej[25].
- WikiLeaks ujawnił skalę korupcji w prezydenckim pałacu prezydenta Ben Alego. Tunezja została opisana jako państwo policyjne, w którym zakres wolności słowa i stowarzyszania się jest ograniczony, a poszanowanie praw człowieka jest dużym problemem. Prezydent Ben Ali i jego reżim wyobcował się społecznie. Nie przyjmuje ani rad, ani krytyki zarówno od swoich obywateli, jak i z zagranicy. Uważa się, że depesze, które ukazały Tunezję jako państwo policyjne w rękach autorytarnego władcy, były zapalnikiem do wybuchu protestów, które w styczniu 2011 doprowadziły do obalenia prezydenta[26].
- Z depesz wyciekło, iż prezydent Afganistanu Hamid Karzaj miał negatywne zdanie nt. obecności działań wojsk brytyjskich w prowincji Helmand[27].
- Rząd Wielkiej Brytanii szkolił paramilitarne bojówki uważane przez organizacje broniące praw człowieka za szwadrony śmierci rządu Bangladeszu. Członkowie tzw. Batalionu Szybkiego Reagowania, Rapid Action Battalion (RAB), byli odpowiedzialni w ostatnich latach za setki pozasądowych morderstw, a także stosowanie tortur[28].
- Premier Włoch Silvio Berlusconi określony został nieudolnym, próżnym i nieskutecznym przywódcą europejskim[8].
- Włochy płaciły talibom haracz za relatywny spokój w prowincji, w której stacjonowali żołnierze[29].
- Prezydent Zimbabwe Robert Mugabe nazwany został szalonym staruszkiem[8].
Reakcje
[edytuj | edytuj kod]
- Kongresmen Peter T. King wezwał Baracka Obamę do wpisania WikiLeaks na oficjalną listę zagranicznych organizacji terrorystycznych[30].
- Prezydent Hugo Chávez pogratulował Wikileaks odwagi i wezwał Hillary Clinton do ustąpienia ze stanowiska[31].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ WikiLeaks Archive – Cables Uncloak U.S. Diplomacy – NYTimes.com.
- ↑ WebCite query result.
- ↑ FAQ. WikiLeaks, November 29th, 2010. [dostęp 2011-03-19]. (ang.).
- ↑ WikiLeaks 'hacked ahead of secret US document release'. BBC, 2010-11-28. [dostęp 2010-11-30]. (ang.).
- ↑ The Censorship Of WikiLeaks Has Begun by Joe Lieberman – Njuice.
- ↑ Joe Lieberman Insists Iraq Was Developing WMDs Despite No Evidence – Njuice.
- ↑ WikiLeaks: US Senator Joe Lieberman suggests New York Times could be investigated | World news | guardian.co.uk.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Dyplomatyczny przeciek Wikileaks. tvn24.pl. [dostęp 2010-12-02]. (pol.).
- ↑ a b c d Najważniejsze z Wikileaks. tvn24.pl. (pol.).
- ↑ Leaked Cables Offer Raw Look at U.S. Diplomacy. NYT, 2010-11-28. (ang.).
- ↑ a b c d WikiLeaks ujawnia poufne dokumenty dyplomatyczne USA. wp.pl. (pol.).
- ↑ Wikileaks: US pressured Spain over CIA rendition and Guantánamo torture. guardian.co.uk. (ang.).
- ↑ WikiLeaks Honduras: State Dept. Busted on Support of Coup. huffingtonpost.com. (ang.).
- ↑ Israel primed to attack a nuclear Iran. Guardian. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- ↑ WikiLeaks: Arab world according to Mossad chief. Jedi’ot Acharonot. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- ↑ WikiLeaks: Israel wanted PA to take Gaza. Jedi’ot Acharonot. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- ↑ Wikileaks: Israel satisfied with portrayal of Iran position. telegraph.co.uk. (ang.).
- ↑ a b c d Leaked Cables Offer Raw Look at U.S. Diplomacy. (ang.).
- ↑ Wikileaks: Clinton kazała zbierać odciski palców i hasła internetowe Rosjan i Chińczyków w ONZ. 2010-11-28. [dostęp 2010-11-30].
- ↑ Traynor, Ian: Wikileaks Cables: Poland Furious over Getting 'Potted Plants’, Not Missiles. [w:] The Guardian [on-line]. 6 grudnia 2010.
- ↑ they do have expectations -- some naive, some tactical.>.
- ↑ WikiLeaks: Rosja to państwo mafijne, władza współpracuje z przestępcami.
- ↑ Putin gani Amerykanów.
- ↑ Putin i Miedwiediew jak „Batman i Robin” – Wiadomości – polskieradio.pl.
- ↑ SRI LANKA WAR-CRIMES ACCOUNTABILITY: THE TAMIL PERSPECTIVE. tamildaily.net. (ang.).
- ↑ To serwis Wikileaks obalił rząd w Tunezji?. dziennik.pl. (pol.).
- ↑ WikiLeaks zdradza, kto nie spisał się w Afganistanie. wp.pl. (pol.).
- ↑ Wikileaks: Brytyjski rząd szkolił szwadrony śmierci dla władz Bangladeszu. cia.bzzz.net. (pol.).
- ↑ Nowy przeciek: Włochy płaciły talibom za... wp.pl.
- ↑ USA: Kongresmeni domagają się ścigania Wikileaks. PAP, 2010-11-29. [dostęp 2010-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-06)].
- ↑ Clinton i inni przestępcy powinni ustąpić. wprost.pl, 2010-11-30. [dostęp 2010-11-30].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
- Strona przecieku. 46.59.1.2. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-07)]. w witrynie WikiLeaks.