Przejdź do zawartości

Ulica Półwiejska w Poznaniu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Półwiejska
Centrum
Ilustracja
Południowa część ulicy Półwiejskiej – po lewej Stary Browar (2007)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Poznań

Długość

608 m[1]

Poprzednie nazwy

Feliksa Dzierżyńskiego (1951–1979)

Przebieg
0 m pl. Wiosny Ludów
ul. Ogrodowa, ul. Długa
ul. Kwiatowa
światła ul. Krakowska
światła 608 m[1] ul. Królowej Jadwigi ,
ul. Górna Wilda
Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Półwiejska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „ulica Półwiejska”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Półwiejska”
Ziemia52°24′07,5″N 16°55′45,0″E/52,402083 16,929167
Kawiarnia Caffe Bimba w sąsiedztwie Starego Browaru (2017)

Ulica Półwiejska w Poznaniu – ulica znajdująca się w ścisłym centrum Poznania, w obrębie osiedla samorządowego Stare Miasto. Nazywana również deptakiem z uwagi na wyłączenie z ruchu kołowego.

Numeracja

[edytuj | edytuj kod]

Numery porządkowe nieruchomości ustalone są łącznie dla ulic: Półwiejskiej, Górnej Wildy oraz 28 Czerwca 1956 r., kiedy w latach 1951–1979 stanowiły jedną ulicę Feliksa Dzierżyńskiego[2].

Nazwa ulicy Półwiejskiej wywodzi się od średniowiecznej osady Półwieś, która znajdowała się w tym rejonie, a obecnie jej nazwa wyszła już z użycia (zachowała się tylko w nazwie ulicy). Istniała ona między Rybakami, a Wierzbicami (obecną Wildą). Charakter zabudowy nie był w owych czasach całkowicie miejski, co spowodowało powstanie nazwy[3].

W 1951 została połączona z ówczesną ulicą Ignacego Daszyńskiego (Górna Wilda) i przemianowana na ulicę Feliksa Dzierżyńskiego[4]. Pod historyczną nazwą ponownie od 1979[5].

Południowa część ulicy Półwiejskiej (Halbdorf Strasse) na planie miasta z 1856 (pionowo, po prawej)

Ulica Półwiejska stanowi jeden z najpopularniejszych traktów handlowych miasta. Znajduje się przy nim duża liczba sklepów oraz galeria handlowa Stary Browar, w 2005 uznana (przez organizację ICSC) za najlepsze centrum handlowe średniej wielkości na świecie. Ulica ta sąsiaduje z tworzącą się prestiżową dzielnicą biznesu z biurowcami klasy A, wśród których jest m.in. Andersia Tower. Prowadzi ona prawie do Starego Rynku. W pobliżu znajduje się też jeden z największych multipleksów w Poznaniu – Multikino 51 przy ul. Królowej Jadwigi oraz Multikino Stary Browar. Północne zakończenie traktu wieńczy pomnik Starego Marycha.

Od 1896 roku do lata 1970 r.[6] kursowały Półwiejską tramwaje jadące z centrum na Wildę. Ciasnota, wynikająca z dwutorowej trasy biegnącej dość wąską ulicą, oraz specyficzna budowa chodników (o granitowej nawierzchni i nachylone w kierunku jezdni) były przyczyną licznych wypadków z udziałem pieszych i tramwajów[6]. Był to najbardziej niebezpieczny fragment sieci tramwajowej. Po zakończeniu jego eksploatacji tramwaje z Wildy do Śródmieścia skierowano ulicą Strzelecką[6] oraz rozpoczęto przygotowania do realizacji, nigdy nieukończonego, projektu Trasy Piekary. Nieużywane torowisko ostatecznie rozebrano w 1972 r.[7].

12 września 1931 robotnicy odnaleźli pod numerem 20 zwłoki gońca bankowego – Józefa Jankowiaka. Z czasem ustalono, że mordercą był Leon Hałas, a sprawa ta była bardzo głośna w mediach międzywojennych.

Tablice pamiątkowe

[edytuj | edytuj kod]

Przy ulicy znajdują się następujące tablice pamiątkowe:

  • numer 11 – upamiętniająca pierwsze w Poznaniu przyrzeczenie skautowe, które odbyło się w mieszkaniu harcmistrza Henryka Śniegockiego 17 października 1912, przy czym wmurowano ją w 1982,
  • numer 17 – upamiętniająca istniejący tutaj w okresie 28 września 1939 – 1 kwietnia 1940, sztab tajnej Tajnej Organizacji Wojskowej, zlikwidowany przez niemieckich nazistów. Aresztowano wtedy 30 członków konspiracji, a część z nich skazano na śmierć. Tablicę wmurowano w 1990 i uzupełniono w 2005.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Zarząd Dróg Miejskich w Poznaniu: Spis dróg publicznych w administracji ZDM - stan na styczeń 2019. zdm.poznan.pl. [dostęp 2019-10-08]. (pol.).
  2. Antoni Gąsiorowski. Nazwy poznańskich ulic. Przemiany i trwanie: wieki XIV-XX. „Kronika Miasta Poznania”, s. 52–53, 1984. Poznań: Urząd Miejski w Poznaniu. ISSN 0137-3552. 
  3. Jerzy Topolski (red.), Dzieje Poznania, Warszawa-Poznań, PWN, 1988, s. 228, ISBN 83-01-08194-5.
  4. Antoni Gąsiorowski. Nazwy poznańskich ulic. Przemiany i trwanie: wieki XIV-XX. „Kronika Miasta Poznania”, s. 51, 1984. Poznań: Urząd Miejski w Poznaniu. ISSN 0137-3552. 
  5. Antoni Gąsiorowski. Nazwy poznańskich ulic. Przemiany i trwanie: wieki XIV-XX. „Kronika Miasta Poznania”, s. 53, 1984. Poznań: Urząd Miejski w Poznaniu. ISSN 0137-3552. 
  6. a b c Piotr Dutkiewicz: Tramwaje w Poznaniu. Wyd. I. Poznań: Kolpress, 2005, s. 64. ISBN 839207841-1.
  7. Ulica Półwiejska. Poznańska Wiki. [dostęp 2021-11-04]. (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]