Władysław Araszkiewicz

Władysław Stanisław Araszkiewicz

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	7 sierpnia 1905 Radom
Data i miejsce śmierci	26 grudnia 1984 Warszawa
Prof. zw. nauk technicznych
Alma Mater	Politechnika Warszawska
Profesura	1954
Rektor Politechniki Warszawskiej Nauczyciel akademicki
Odznaczenia

Grób Władysława Araszkiewicza na cmentarzu Powązkowskim

Władysław Stanisław Araszkiewicz (ur. 7 sierpnia 1905 w Radomiu, zm. 26 grudnia 1984 w Warszawie) – polski wynalazca i nauczyciel akademicki. Rektor Politechniki Warszawskiej.

Życiorys

Urodził się 7 sierpnia 1905 w Radomiu w rodzinie Władysława (artysta malarz, nauczyciel rysunku, członek Polskiej Partii Socjalistycznej, po rewolucji w 1905, został zmuszony opuścić Królestwo Polskie) i Stanisławy z Szyllerów.

W 1924 ukończył Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie, następnie rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. 6 kwietnia 1933 uzyskał dyplom inżyniera architekta z oceną dostateczną, jego praca dyplomowa nosiła tytuł „Dom wieżowy”. W związku z trudną sytuacją materialną rodziny, rozpoczął w latach 1922–1924 pracę jako urzędnik kontraktowy w Głównym Urzędzie Statystycznym.

W latach 1924–1926 pracował jako urzędnik skarbowy. W późniejszych latach rozpoczął pracę w Ministerstwie Komunikacji, zajmował się pracami budowlanymi i kosztorysami budowli kolejowych. W 1930 w tym samym resorcie podjął pracę w Dziale Budynków w I Oddziale Drogowym. Następnie już jako kierownik zajmował się sprawami, które dotyczyły lotnisk cywilnych Ministerstwa Komunikacji na Mokotowie, Okęciu, Gocławiu, Bielanach i w Spale.

W czasie okupacji nie brał udziału w konspiracji, wraz z żoną zajmował się handlem. Początkowo założył Dom Handlowy pod nazwą „Lot”, następnie prowadził sklep z tytoniem i materiałami piśmienniczymi. Od 1944 do końca wojny pracował na terenie gminy Skolimów pod Warszawą jako pracownik opieki społecznej.

Po wojnie natomiast powrócił do pracy w Departamencie Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji. Początkowo pracował jako starszy inspektor, następnie jako naczelnik Wydziału Lotnisk. W latach 1945–1948 pracował na stanowisku dyrektora administracyjnego, a następnie pełnił funkcję dyrektora naczelnego w Polskich Liniach Lotniczych „Lot”. Jednym z największych sukcesów W. S. Araszkiewicza jako dyrektora Polskich Linii Lotniczych „Lot”, była spektakularna odbudowa (w ciągu trzech miesięcy) całkowicie zniszczonego pasa startowego lotniska Okęcie-Warszawa. Dzięki temu już pod koniec roku 1945 zostały uruchomione połączenia lotnicze z Warszawy do innych miast w Polsce.

W 1948 rozpoczął pracę w charakterze starszego asystenta w Politechnice Warszawskiej w Katedrze Budowy Lotnisk. W 1951 złożył pracę doktorską pt. „Elementy budowy trasy lotniczej”. W latach 1950–1956 pracował w Instytucie Techniki Drogowo-Lotniskowej i Prefabrykacji Politechniki Warszawskiej, gdzie był zarówno inicjatorem, współorganizatorem, jak i wicedyrektorem. W 1951–1952 został zastępcą profesora Tomasza Kluza – Dziekana Wydziału Inżynierii Politechniki Warszawskiej w latach 1947–1950, a następnie profesorem kontraktowym.

W 1954 uzyskał nominację na profesora nadzwyczajnego, natomiast w kwietniu 1962 na profesora zwyczajnego.

W latach 1952–1954 pełnił stanowisko prorektora do spraw młodzieży. Od 1 stycznia 1954 do 30 czerwca 1954, pełnił funkcję rektora Politechniki Warszawskiej. Następnie kolejny raz został prorektorem do spraw młodzieży oraz pełnił funkcję zastępcy rektora Aleksandra Dyżewskiego.

W 1956 jako współautor wynalazku – „sposobu otrzymywania sproszkowanego szkła wodnego, rozpuszczalnego w wodzie” – otrzymał świadectwo patentowe nr 4300.

W latach 1956/1957 – 1958/1959 pełnił ponownie funkcję rektora Politechniki Warszawskiej (z funkcji ustąpił. 1 października 1959). Od roku 1959 do 1975 pełnił funkcję pełnomocnika rektora do spraw kandydatów na studia. W 1963 został laureatem nagrody zespołowej I stopnia ministra szkolnictwa wyższego za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze. Od 1 września 1970 do września 1975 zajmował stanowisko kierownika w Zakładzie Dróg i Lotnisk w Instytucie Dróg i Mostów na Wydziale Inżynierii Lądowej. W latach 70. brał czynny udział w Zespole Naukowym do Spraw Historii Politechniki Warszawskiej.

Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 8-8-29,30,31).

Stanowiska

• 1922 – 1924 kontraktowy urzędnik w Głównym Urzędzie Statystycznym w Warszawie;
• 1924 – 1926 urzędnik skarbowy;
• murarz, podmajstrzy murarski, technik budowlany w Ministerstwie Komunikacji;
• 1930 kierownik Działu Budynków w I Oddziale Drogowym w Ministerstwie Komunikacji;
• kierownik Budowy Lotnisk Ministerstwa Komunikacji;
• 1944 – 1945 pracownik opieki społecznej;
• inspektor, naczelnik Wydziału Lotnisk w Departamencie Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji;
• 1945 – 1948 dyrektor administracyjny, następnie dyrektor naczelny w Polskich Liniach Lotniczych „Lot”;
• 1948 starszy asystent, następnie adiunkt na Politechnice Warszawskiej w Katedrze Budowy Lotnisk;
• 1950 – 1956 inicjator, współzałożyciel i wicedyrektor w Instytucie Techniki Drogowo – Lotniskowej i Prefabrykacji Politechniki Warszawskiej;
• 1951 – 1952 zastępca Profesora Tomasza Kluza, dziekana Wydziału Inżynierii Politechniki Warszawskiej w latach 1947–1950;
• 1952/1953, 1953/1954 (do 31.XII.1953), prorektor ds. młodzieży;
• 1.I.1954 – 30.VI.1954 rektor Politechniki Warszawskiej;
• lipiec 1954 – listopad 1956 prorektor ds. młodzieży, zastępca rektora Aleksandra Dyżewskiego;
• 1956/1957 – 1958/1959 rektor Politechniki Warszawskiej;
• 1959 – 1975 pełnomocnik rektora do spraw kandydatów na studia;
• 1970 – 1975 kierownik Zakładu Dróg i Lotnisk w Instytucie Dróg i Mostów na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej.

Członkostwa

• od 1933 członek Stowarzyszenia Architektów RP;
• 1951 brał udział w organizacji I Kongresu Nauki Polskiej;
• 1973 wchodził w skład Komitetu Organizacyjnego II Kongresu Nauki Polskiej;
• 1947 – 1949 członek Zarządu Głównego Związku Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczypospolitej Polskiej;
• 1948 – 1953 członek Sekcji Lotniskowej Polskiego Komitetu Normalizacyjnego;
• 1952 – 1954 członek Rady Naukowej Instytutu Techniki Budowlanej;
• 1959 – 1960 członek Komisji Lotniczo-Historycznej w Biurze Organizacji Studiów i Doświadczeń Dowództwa Wojsk Lotniczych;
• od 1960 współpracował z PAN;
• od 1959 członek prezydium Rady Techniczno-Ekonomicznej przy ministrze komunikacji;
• członek i przewodniczący Sekcji Lotniczej;
• członek Komisji do Spraw Badań i Studiów Prognostycznych Transportu w Sekcji Lotniczej;
• 1962 członek Rady Naukowej, przewodniczący Sekcji Budownictwa Lotniczego w Instytucie Technicznym Wojsk Lotniczych;
• od 1969 działał w Komitecie Nauki i Techniki;
• członek Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Ordery i odznaczenia

• Order Sztandaru Pracy I klasy (1976)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1959)
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1965)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (28 września 1954)
• Krzyż Walecznych (1944, zweryfikowany 1967)
• Srebrny Krzyż Zasługi (16 czerwca 1939)
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1975)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)
• Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1967)
• Odznaka „Zasłużony Nauczyciel PRL” (1969)
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)
• Medal XV-lecia Ludowego Wojska Polskiego (1959)
• Medal 50-lecia Polskiego Lotnictwa Sportowego (1969)
• Medal Pamiątkowy Politechniki Warszawskiej (1976)

Działalność pozanaukowa

• 1946 rozpoczął działalność w Stronnictwie Demokratycznym;
• 1946 zgłosił akces do Polskiej Partii Robotniczej;
• 1948 członek PZPR (Polska Zjednoczona Partia Robotnicza);
• wchodził w skład Zarządu Głównego i Prezydium Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.

Wybrane publikacje

W.S. Araszkiewicz głównie zamieszczał swoje artykuły na łamach „Zeszytów Naukowych Instytutu Techniki Drogowo-Lotniskowej i Prefabrykacji”, a także na łamach „Zeszytów Naukowych Politechniki Warszawskiej”. Ukazało się ok. 70 publikacji.

Książki:

• „Drogi lotnicze” – 1956 Warszawa;
• „Budowa lotnisk. Drogi lotnicze” – 1958 Warszawa;
• „Zagadnienia z transportu lotniczego” – 1958 Warszawa;
• „Budowle pola wzlotów” – 1959,1962 Warszawa;
• „Zagadnienia z budownictwa lotniskowego” – 1959,1961,1968 Warszawa;
• „Budynki lotniskowe” – 1963 Warszawa;
• „Zagadnienia z dziedziny urządzeń i służb lotniskowych” – 1966 Łódź;
• „Projektowanie lotnisk. Materiały źródłowe, normy prawne” – 1968,1969 Warszawa;
• „Budowa lotnisk” – 1970 t.1. Warszawa, 1971 t.2. Warszawa, t. I–II 1972 Warszawa, 1975 wydanie 3 Warszawa.

Linki zewnętrzne

• http://www.pw.edu.pl/Uczelnia/Historia/Byli-Rektorzy-PW/Wladyslaw-Stanislaw-ARASZKIEWICZ-1905-1984;
• http://bcpw.bg.pw.edu.pl/Content/816/sylw_prof_002.pdf;
• https://web.archive.org/web/20150402164135/http://www.is.pw.edu.pl/index.php/pl/home/wydzial/historia-wydzialu