Walter Raleigh
Walter Raleigh - portret z 1585 | |
Data i miejsce urodzenia |
ok. 1554 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
żeglarz |
Walter Raleigh[a] (ur. ok. 1554, zm. 29 października 1618) – angielski żeglarz i pisarz, faworyt królowej Elżbiety I.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W latach 1584–1589 organizował próby angielskiej kolonizacji Ameryki Północnej. W 1595 dowodził ekspedycją do Gujany i w górę rzeki Orinoko w poszukiwaniu legendarnego El Dorado. Ekspedycje rozpoczął zdobywając miasto San José de Oruña i pojmując[1] tam Antonia de Berrio doświadczonego już w poszukiwaniach El Dorado.
W 1596 dowodził flotyllą podczas ataku na Kadyks, podczas którego jego zdecydowane uderzenie na linię ciężkich galeonów hiszpańskich doprowadziło do jej przełamania i zdobycia lub zniszczenia czterech okrętów[2].
W 1597 dowodził kolejną wyprawą angielskich okrętów w wojnie z Hiszpanią. W latach 1600–1603 był gubernatorem wyspy Jersey. W 1603 został oskarżony o spisek przeciwko Jakubowi I, skazany na śmierć i uwięziony w londyńskiej Tower. W 1616 został uwolniony, by poprowadzić drugą wyprawę do Gujany, podczas której jego ludzie spalili hiszpańskie miasto San Thome w okresie, gdy między Anglią i Hiszpanią panował pokój. Po powrocie do Anglii, wobec nacisków Hiszpanii, Jakub I odnowił ciążący nad nim wyrok śmierci, który wykonano przez ścięcie 29 października 1618[3]. Przed śmiercią wygłosił 40-minutową przemowę, w której wybaczył prześladowcom i poprosił o wybaczenie tych wszystkich, których skrzywdził.
Wierszowane sprawozdanie z wyprawy do Gujany pod dowództwem Raleigha w postaci eposu A Relation of the Second Voyage to Guiana. Performed and Written in the Year 1596 napisał Lawrence Kemys.
Na jego cześć nazwano miasto w Karolinie Północnej.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Spotykana także pisownia Ralegh. (John Cannon: The Oxford Companion to British History. Oxford University Press, 2002, s. 435. ISBN 0-19-860872-1. (ang.).)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Niall Ferguson: Imperium. Jak Wielka Brytania zbudowała nowoczesny świat.. Kraków: Wydawnictwo Literackie Sp. z o.o., 2013, s. 36. ISBN 978-83-08-05712-4.
- ↑ Paweł Piotr Wieczorkiewicz: Historia wojen morskich. T. 1: Wiek żagla. Warszawa: Wydawnictwo Puls, 1995, s. 61-62. ISBN 1-85917-030-7.
- ↑ Nigel Cawthorme, Publiczne egzekucje. Warszawa 2014, s. 39.
- ISNI: 0000000113957336
- VIAF: 107533796
- ULAN: 500259314
- LCCN: n79060999
- GND: 118641859
- NDL: 01065554
- LIBRIS: zw9cdsrh51p4fs7
- BnF: 121749920
- SUDOC: 027558185
- SBN: VIAV090593
- NLA: 35440109
- NKC: jn20000604562
- DBNL: rale001
- BNE: XX1117797
- NTA: 068143303
- BIBSYS: 90543664
- Open Library: OL33141A
- PLWABN: 9810685650805606
- NUKAT: n02024479
- OBIN: 23039
- J9U: 987007266980005171
- PTBNP: 1642871, 526855
- CANTIC: a10387201
- LNB: 000127821
- NSK: 000236175
- BNC: 000293380
- ΕΒΕ: 227700
- BLBNB: 000328311
- LIH: LNB:V*295338;=BQ
- RISM: people/30029096