Platalea

	Platalea
	Linnaeus, 1758
	; Przedstawiciel rodzaju – warzęcha żółtodzioba (P. flavipes)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	pelikanowe
Podrząd	ibisowce
Rodzina	ibisy
Rodzaj	Platalea
	Typ nomenklatoryczny
	Platalea leucorodia Linnaeus, 1758
Synonimy
	Pelecanus Möhring; Ajaia Reichenbach, 1852; Leucerodia Reichenbach, 1852; Spatherodia Reichenbach, 1852; Platibis Bonaparte, 1855; Mystrorhamphus F. Heine Jr. & Reichenow, 1890;
	Pelecanus Möhring; Ajaia Reichenbach, 1852; Leucerodia Reichenbach, 1852; Spatherodia Reichenbach, 1852; Platibis Bonaparte, 1855; Mystrorhamphus F. Heine Jr. & Reichenow, 1890;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Platalea – rodzaj ptaków z rodziny ibisów (Threskiornithidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki brodzące, zamieszkujące głównie strefy klimatów równikowych, zwrotnikowych i podzwrotnikowych Starego Świata (w Nowym Świecie występuje jedynie warzęcha różowa)^[8].

Morfologia

Długość ciała 60–100 cm, rozpiętość skrzydeł 110–135 cm; masa ciała 1130–2070 g^[8]. Ptaki te różnią się od ibisów kształtem dzioba, który mają długi, prosty, szeroki z charakterystycznym rozszerzeniem na końcu.

Systematyka

Etymologia

Platalea: łac. platalea „warzęcha”^[9].
Pelecanus: gr. πελεκαν pelekan, πελεκανος pelekanos „pelikan”^[9]. Gatunek typowy: Platalea leucorodia Linnaeus, 1758.
Ajaia: nazwa Ayayá lub Ajajá w języku tupi dla warzęchy różowej (por. epitet gatunkowy Platalea ajaja Linnaeus, 1758)^[9]. Gatunek typowy: Platalea ajaja Linnaeus, 1758.
Leucerodia: gr. λευκερωδιος leukerōdios „warzęcha”, od λευκος leukos „biały”; ερωδιος erōdios „czapla”^[9]. Gatunek typowy: Platalea alba Scopoli, 1786.
Spatherodia: gr. σπαθη spathē „łopatka, łyżka”; ερωδιος erōdios „czapla”^[9]. Gatunek typowy: Platalea regia Gould, 1838.
Platibis: łac. platea „warzęcha”; ibis, ibidis „ibis”, od gr. ιβις ibis, ιβιδος ibidos „ibis”^[9]. Gatunek typowy: Platalea flavipes Gould, 1838.
Mystrorhamphus: gr. μυστρον mustron „łyżka”, od μυστιλη mustilē „kawałek chleba wydrążony w kształcie łyżki”; ῥαμφος rhamphos „dziób”^[9]. Nowa nazwa dla Ajaia Reichenbach, 1852 ze względu na puryzm.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[10]:

Platalea flavipes Gould, 1838 – warzęcha żółtodzioba
Platalea ajaja Linnaeus, 1758 – warzęcha różowa
Platalea alba Scopoli, 1786 – warzęcha czerwonolica
Platalea leucorodia Linnaeus, 1758 – warzęcha zwyczajna
Platalea minor Temminck & Schlegel, 1849 – warzęcha mała
Platalea regia Gould, 1838 – warzęcha królewska

Przypisy

↑ Platalea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 139. (łac.).
↑ P.H.G. Möhring: Geslachten der vogelen. Amsteldam: Pieter Meijer, 1758, s. 4, 47. (niderl.).
↑ Reichenbach 1850 ↓, s. 25, xvi.
↑ ^a ^b Reichenbach 1850 ↓, s. xvi.
↑ Ch.-L. Bonaparte. Tableaux synoptiques de l’ordre des Hérons. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 40, s. 724, 1855. (fr.).
↑ F. Heine & A. Reichenow: Nomenclator Musei Heineani Ornithologici; Verzeichniss der Vogel-Sammlung des Kgl. Oberamtmanns Ferdinand Heine. Berlin: R. Friedländer & Sohn, 1882–1890, s. 313. (niem.).
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Ibises and Spoonbills (Threskiornithidae), version 1.0.. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.thresk1.01. [dostęp 2020-05-25]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Threskiornithidae Poche, 1904 – ibisy – Ibises (wersja: 2019-10-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-23].

Bibliografia

H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. 1–36, i–xxxi. (niem.).

[itis-1] Platalea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Linnaeus-2] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 139. (łac.).

[Möhring-3] P.H.G. Möhring: Geslachten der vogelen. Amsteldam: Pieter Meijer, 1758, s. 4, 47. (niderl.).

[CITEREFReichenbach1850[https://www.biodiversitylibrary.org/page/33272574_25],_[https://www.biodiversitylibrary.org/page/33272639_xvi]-4] Reichenbach 1850 ↓, s. 25, xvi.

[CITEREFReichenbach1850[https://www.biodiversitylibrary.org/page/33272639_xvi]-5] Reichenbach 1850 ↓, s. xvi.

[Bonaparte-6] Ch.-L. Bonaparte. Tableaux synoptiques de l’ordre des Hérons. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 40, s. 724, 1855. (fr.).

[Heine&Reichenow-7] F. Heine & A. Reichenow: Nomenclator Musei Heineani Ornithologici; Verzeichniss der Vogel-Sammlung des Kgl. Oberamtmanns Ferdinand Heine. Berlin: R. Friedländer & Sohn, 1882–1890, s. 313. (niem.).

[Winkler&inni-8] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Ibises and Spoonbills (Threskiornithidae), version 1.0.. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.thresk1.01. [dostęp 2020-05-25]. (ang.).

[Jobling-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-10] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Threskiornithidae Poche, 1904 – ibisy – Ibises (wersja: 2019-10-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-23].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]