Wikipedysta:Nouzen/brudnopis
Josei-manga (jap. 女性漫画, dosł. „komiksy dla kobiet”, [dʑoseː]) – rodzaj mangi, który pojawił się w latach 80. XX wieku. W ścisłym znaczeniu josei odnosi się do mangi skierowanej do dorosłych kobiet, w przeciwieństwie do shōjo-mangi, której grupą docelową są dziewczęta i młode dorosłe kobiety. W praktyce różnica między shōjo a josei jest często niejednoznaczna; choć początkowo były to odrębne kategorie, wiele mang wykazuje cechy narracyjne i stylistyczne związane zarówno z shōjo, jak i josei. Różnicę tę komplikuje dodatkowo trzeci rodzaj mangi, young ladies (jap. ヤングレディース yangu redīsu), który wyłonił się pod koniec lat 80. jako kategoria pośrednia między shōjo a josei.
Josei-manga tradycyjnie jest drukowana w dedykowanych magazynach o mandze, które często specjalizują się w określonym podgatunku, zazwyczaj dramacie, romansie lub pornografii. Podczas gdy josei-dramaty są w większości realistycznymi opowieściami o życiu zwykłych kobiet, romans josei manga to zazwyczaj melodramaty inspirowane operami mydlanymi, natomiast pornograficzne josei-mangi dzielą wiele cech z pornograficznymi mangami dla heteroseksualnych mężczyzn. Pojawienie się mangi skierowanej do dorosłych kobiet jako kategorii w latach 80. było poprzedzone wzrostem popularności gekiga w latach 50. i 60., które miały na celu wykorzystanie mangi do opowiadania poważnych i realistycznych historii dla dorosłych odbiorców, oraz rozwojem bardziej złożonych narracyjnie shōjo mang przez artystów związanych z Year 24 Group w latach 70. Kategoria ta została napiętnowana pod koniec lat 80., gdy zaczęła być kojarzona z mangą pornograficzną, choć w latach 90. zyskała większą artystyczną legitymizację, kiedy zwróciła się ku historiom skoncentrowanym na problemach społecznych. Od lat 2000. josei-manga jest regularnie adaptowana na anime.
Terminologia
[edytuj | edytuj kod]Istnieje kilka terminów opisujących mangę skierowaną do dorosłych kobiet:
- Ladies’ comics (jap. レディースコミック Redīsu komikku)
- Pierwsze określenie używane do opisania tej kategorii mangi[1]. Jest to konstrukcja wasei-eigo, w której „ladies” jest rozumiane jako synonim „kobiet”, wskazując tym samym na dorosłą grupę docelową. Termin ten zyskał negatywne konotacje w latach 90., gdy zaczęto go kojarzyć z niskiej jakości i pornograficzną mangą, choć to skojarzenie osłabło w latach 2000.[1][2] Skrótem od ladies’ comics jest redikomi (jap. レディコミ, „lady-comi”). W Japonii skrót ten jest najczęściej używanym określeniem dla tej kategorii mangi[3].
- Young ladies (jap. ヤングレディース Yangu redīsu)
- Termin wasei-eigo oznaczający kategorię pośrednią między mangą dla dorosłych kobiet a shōjo-mangą[4].
- Josei-manga (jap. 女性漫画)
- Termin wymyślony przez krytyków i uczonych pod koniec lat 90. w celu odróżnienia wszystkich mang skierowanych do dorosłych kobiet od shōjo-mangi[2]. Choć nie jest powszechnie używany wśród ogółu japońskich odbiorców[5], jest to termin najczęściej stosowany przez zachodnich odbiorców do opisania tej kategorii mangi[6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Motywy i podgatunki
[edytuj | edytuj kod]Dramat
[edytuj | edytuj kod]Romans
[edytuj | edytuj kod]Pornografia
[edytuj | edytuj kod]Porównanie z innymi rodzajami mangi
[edytuj | edytuj kod]Shōjo-manga
[edytuj | edytuj kod]Shōnen i seinen-manga
[edytuj | edytuj kod]Było kilka przykładów dzieł josei, które mają wspólne cechy z shōnen i seinen-mangą lub które zacierają różnice między kategoriami. Seria Saiyuki autorstwa Kazuyi Minekury była publikowana w magazynie z shōnen-mangą „Gekkan GFantasy”, chociaż jej kontynuacja Saiyuki Reload została opublikowana w magazynie z josei-mangą „Gekkan Comic Zero Sum”. Seria autorstwa Fujio Akatsuky Osomatsu-kun z 1962 roku była pierwotnie wydawana w „Shūkan Shōnen Sunday”, choć kiedy seria została zrestartowana w 2015 roku jako serial anime Mr. Osomatsu, jej manga została opublikowana w magazynach z josei-mangą „You” i „Cookie”. Anthony Gramuglia z Comic Book Resources identyfikuje serial anime Lupin the Third: Mine Fujiko to iu onna, część franczyzy Lupin III, jako godny uwagi josei na podstawie seinen-mangi[7].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Ito 2011 ↓, s. 12.
- ↑ a b Rachel Thorn , What Shôjo Manga Are and Are Not [online], Matt-Thorn.com [dostęp 2024-09-07] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-18] (ang.).
- ↑ Ito 2002 ↓, s. 69.
- ↑ Ogi 2003 ↓, s. 792.
- ↑ Ogi 2003 ↓, s. 791.
- ↑ Pham 2010 ↓, s. 81.
- ↑ Anthony Gramuglia , Josei Is Anime & Manga’s Most Underserved Demographic [online], CBR, 11 stycznia 2021 [dostęp 2024-09-07] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kinko Ito , The World of Japanese Ladies' Comics: From Romantic Fantasy to Lustful Perversion, „The Journal of Popular Culture”, 1, 36, Wiley-Blackwell, 2002, s. 68–85, DOI: 10.1111/1540-5931.00031 (ang.).
- Kinko Ito , Chikae Ide, the Queen of Japanese Ladies' Comics: Her Life and Manga, [w:] Timothy Perper, Martha Cornog (red.), Mangatopia: Essays on Manga and Anime in the Modern World, Libraries Unlimited, 2011, ISBN 978-1591589082 (ang.).
- Fusami Ogi , Female Subjectivity and Shoujo (Girls) Manga (Japanese Comics): Shoujo in Ladies' Comics and Young Ladies' Comics, „The Journal of Popular Culture”, 4, 36, Wiley-Blackwell, 2003, s. 780–803, DOI: 10.1111/1540-5931.00045 (ang.).
- Bruno Pham , Le Manga au Féminin: ''Shōjo/Josei'', La Frontière Floue, [w:] Hervé Brient (red.), Manga 10,000 Images, H Editions, 2010, ISBN 978-2-9531781-4-2 (fr.).