Wybory parlamentarne w Hiszpanii w kwietniu 2019 roku
Państwo | |||
---|---|---|---|
Rodzaj | |||
Data przeprowadzenia |
28 kwietnia 2019 | ||
Data zarządzenia |
4 marca 2019 | ||
Ordynacja wyborcza | |||
Głosowanie | |||
| |||
| |||
|
Wybory parlamentarne w Hiszpanii w kwietniu 2019 roku – przedterminowe wybory do Kongresu Deputowanych i Senatu, które odbyły się 28 kwietnia. Uprawnionych do głosowania było prawie 34,8 mln obywateli, którzy wybierali 350 posłów do Kongresu Deputowanych XIII kadencji i 208 z 266 senatorów.
W poprzednich wyborach parlamentarnych w 2016 roku sukces odniosła centroprawicowa Partia Ludowa (PP). Ponownie żadna z partii nie zdobyła większości parlamentarnej. Proces tworzenia rządu zakończył się w październiku 2016 roku, kiedy Mariano Rajoy przy wstrzymaniu się większości posłów PSOE otrzymał wotum zaufania dla swojego mniejszościowego rządu[1]. Lecz w maju 2018 roku w związku z licznymi aferami korupcyjnymi z wieloma politykami PP, socjaliści pod wodzą Pedro Sáncheza wysunęli wniosek o wotum nieufności dla drugiego rządu Mariano Rajoya. Wniosek poparły: koalicja partii lewicowych pod wodzą Podemos oraz katalońscy i baskijscy nacjonaliści[2]. 1 czerwca 2018 roku wniosek o wotum nieufności przeszedł stosunkiem 180 do 169 głosów i 1 głosu wstrzymującego[3]. W konsekwencji Rajoy został odwołany z funkcji premiera, a następnego dnia szef PSOE Sanchez utworzył swój mniejszościowy rząd. W lutym 2019 roku partie opozycyjne oraz katalońscy nacjonaliści i galicyjska En Marea przegłosowały swój sprzeciw wobec projektowi budżetu na rok 2019 (stosunkiem głosów 158 za – 191 przeciw)[4]. W następstwie wyników głosowania Sanchez zwrócił się do Króla Filipa VI o rozwiązanie Kortezów i zarządzenie wyborów przedterminowych, co nastąpiło na mocy Dekretu Królewskiego z 4 marca 2019 r[5].
Status grup parlamentarnych w momencie rozwiązania parlamentu
[edytuj | edytuj kod]Kongres Deputowanych | ||
---|---|---|
Grupa parlamentarna | Liczba posłów | |
Grupa Ludowców w Kongresie (PP) | 137 | |
Grupa Socjalistów (PSOE) | 84 | |
Konfederacyjna Grupa UP-ECP-Marea (Podemos+IU) | 67 | |
Grupa Obywateli (Ciudadanos) | 32 | |
Grupa Republikańskiej Lewicy (ERC) | 9 | |
Baskijska Grupa PNV | 5 | |
Grupa mieszana | 16 |
Senat | ||
---|---|---|
Grupa parlamentarna | Liczba senatorów | |
Grupa Ludowców w Senacie (PP) | 147 | |
Grupa Socjalistów (PSOE) | 60 | |
Grupa Podemos (Podemos) | 20 | |
Grupa Republikańskiej Lewicy (ERC) | 12 | |
Baskijska Grupa PNV w Senacie | 6 | |
Grupa Nacjonalistycznych Senatorów (PDeCAT+CC) | 6 | |
Grupa mieszana | 15 |
Główne partie polityczne biorące udział w wyborach
[edytuj | edytuj kod]Unia Ludowa Nawarry, PP i Ciudadanos utworzyły koalicję Navarra Suma (NA+) na te wybory i wybory regionalne w maju. W Galicji En Marea postanowiła o wystawieniu osobnej od Unidas Podemos listy. Na Balearach utworzono koalicję partii Więcej dla Majorki (Mes), Więcej dla Minorki (MpM), Teraz Ibiza (Ara Eivissa) i ERC pod nazwą Veus Progressistes (Postępowe Głosy), w Senacie ta koalicja jest poszerzona o Podemos i Zjednoczoną Lewicę.
Kampania
[edytuj | edytuj kod]Hasła wyborcze
[edytuj | edytuj kod]Partia lub koalicja | Oryginalne hasło | W tłumaczeniu na polski | |
---|---|---|---|
PP | « Valor seguro » | „Bezpieczna wartość” | |
PSOE | « La España que quieres / ❤ » « Haz que pase » « Estamos muy cerca » |
„Hiszpania, którą chcesz / ❤” „Zrób to” „Jesteśmy bardzo blisko” | |
Unidas Podemos | « La historia la escribes tú » | „Historia jest pisana przez ciebie” | |
Ciudadanos | « ¡Vamos Ciudadanos! » | „Naprzód Obywatele” | |
ERC-Sobiranistes | « Va de llibertat » | „Idziemy po wolność” | |
JxCat-Junts | « Tu ets la nostra força. Tu ets la nostra veu » | „Jesteś naszą siłą. Jesteś naszym głosem” | |
EAJ/PNV | « Nos mueve Euskadi. Zurea, gurea » | „Kraj Basków nas rozwija. Co twoje, to nasze” | |
Compromís | « Imparables » | „Niepokonani” | |
EH Bildu | « Erabaki. Para avanzar » | „Zdecyduj. By uczynić postęp” | |
Vox | « Por España » | „Dla Hiszpanii” |
Debaty przedwyborcze
[edytuj | edytuj kod]Data | Organizator | Gospodarz(-e) | O Obecny I Inny kandydat NZ Niezaproszony | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
PP | PSOE | UP | Cs | ERC | JxCat | PNV | Vox | Przypisy | |||
13 kwietnia | La Sexta | Inaki Lopez | O Uriarte |
O M.J. Montero |
O I. Montero |
O Arrimadas |
NZ | [7] | |||
16 kwietnia | RTVE | Xabier Fortes | I A. de Toledo |
I M.J. Montero |
I I. Montero |
I Arrimadas |
I Rufián |
NZ | O Esteban |
NZ | [8] |
22 kwietnia | O Casado |
O Sánchez |
O Iglesias |
O Rivera |
NZ | [9] | |||||
23 kwietnia | Atresmedia | Ana Pastor Vicente Valles |
[10] |
Wyniki i frekwencja
[edytuj | edytuj kod]Frekwencja
[edytuj | edytuj kod]Wspólnota autonomiczna | 14:00 | 18:00 | Ostateczna |
---|---|---|---|
Andaluzja | 38.94% | 57.25% | 73.31% |
Aragonia | 44.65% | 62.32% | 77.62% |
Asturia | 40.15% | 58.67% | 73.35% |
Baleary | 38.1% | 54.42% | 67.58% |
Ceuta (miasto autonomiczne) | 30.47% | 48.84% | 63.97% |
Estremadura | 42.88% | 60.22% | 76.31% |
Galicja | 36.97% | 58.93% | 73.97% |
Kantabria | 43.12% | 63.64% | 78.09% |
Kastylia-La Mancha | 42.71% | 62.35% | 78.02% |
Kastylia i León | 41.8% | 62.0% | 78.24% |
Katalonia | 43.52% | 64.2% | 77.58% |
Kraj Basków | 41.75% | 60.05% | 74.52% |
La Rioja | 44.76% | 61.62% | 78.11% |
Madryt | 43.61% | 65.11% | 79.75% |
Melilla (miasto autonomiczne) | 28.14% | 45.45% | 63.02% |
Murcja | 43.41% | 61.85% | 75.69% |
Nawarra | 43.79% | 60.97% | 76.29% |
Walencja | 45.87% | 61.67% | 76.34% |
Wyspy Kanaryjskie | 30.72% | 51.0% | 68.14% |
W całym kraju | 41.49% | 60.76% | 75.75% |
Źródło: Avances de participación – Elecciones generales 2019 |
Kongres Deputowanych
[edytuj | edytuj kod]Partie i koalicje | Liczba głosów | Mandaty | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Głosy | % | ±pp | Suma | +/− | ||
Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSOE) | 7,480,755 | 28.68 | +6.05 | 123 | +38 | |
Partia Ludowa (PP) | 4,356,023 | 16.70 | –15.87 | 66 | –69 | |
Obywatele – Partia Obywatelska (Cs) | 4,136,600 | 15.86 | +2.68 | 57 | +25 | |
Unidas Podemos (Unidas Podemos) | 3,732,929 | 14.31 | –5.40 | 42 | –24 | |
En Comú Podem (ECP) | 614,738 | 2.36 | –1.19 | 7 | –5 | |
Vox (Vox) | 2,677,173 | 10.26 | +10.06 | 24 | +24 | |
Republikańska Lewica Katalonii – Suwerenni (ERC–Sobiranistes) | 1,019,558 | 3.91 | +1.28 | 15 | +6 | |
Razem dla Katalonii – Razem (JxCat–Junts) | 497,638 | 1.91 | –0.10 | 7 | –1 | |
Nacjonalistyczna Partia Basków (EAJ/PNV) | 394,627 | 1.51 | +0.32 | 6 | +1 | |
Animalistyczna Partia Przeciwko Maltretacji Zwierząt (PACMA) | 326,045 | 1.25 | +0.06 | 0 | ±0 | |
Jedność Kraju Basków (EH Bildu) | 258,840 | 0.99 | +0.22 | 4 | +2 | |
Koalicja Kompromis: Bloc–IdPV–VerdsEquo (Compromís 2019) | 172,751 | 0.66 | New | 1 | +1 | |
Koalicja Kanaryjska – Kanaryjska Partia Nacjonalistyczna (CCa–PNC) | 137,196 | 0.53 | +0.20 | 2 | +1 | |
Wolny Lud–Jesteśmy Alternatywą–Piraci: Front Republika (Front Republicà) | 113,008 | 0.43 | New | 0 | ±0 | |
Navarra Suma (NA+) | 107,124 | 0.41 | –0.12 | 2 | ±0 | |
Galicyjski Blok Nacjonalistyczny (BNG) | 93,810 | 0.36 | +0.17 | 0 | ±0 | |
Regionalna Partia Kantabrii (PRC) | 52,197 | 0.20 | New | 1 | +1 | |
Pozostałe partie | 329,856 | 1.26 | 0 | ±0 | ||
Głosy puste | 199,511 | 0.76 | +0.02 | |||
Suma | 26,085,641 | 350 | ±0 | |||
Głosy ważne | 26,085,641 | 98.96 | –0.11 | |||
Głosy nieważne | 275,410 | 1.04 | +0.11 | |||
Frekwencja | 26,361,051 | 75.75 | +9.27 | |||
Absencja | 8,437,153 | 24.25 | –9.27 | |||
Zarejestrowani wyborcy | 34,799,107 | |||||
Źródło: Total nacional – Congreso |
Senat
[edytuj | edytuj kod]Partie i koalicje | Wybrani bezpośrednio |
Nominowani przez parl. regionalne |
Suma | ||
---|---|---|---|---|---|
Mandaty | +/− | ||||
Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSOE) | 123 | +81 | 18 | 141 | |
Partia Socjalistów Katalonii (PSC) | 3 | +3 | 1 | 4 | |
Partia Ludowa (PP) | 54 | –73 | 19 | 73 | |
Foro Asturias (FAC) | 0 | –1 | 0 | 0 | |
Unidas Podemos (Unidas Podemos) | 0 | –16 | 6 | 6 | |
En Comú Podem (ECP) | 0 | –4 | 1 | 1 | |
Republikańska Lewica Katalonii – Suwerenni (ERC–Sobiranistes) | 11 | +1 | 2 | 13 | |
Obywatele – Partia Obywatelska (Cs) | 4 | +4 | 6 | 10 | |
Razem dla Katalonii – Razem (JxCat–Junts) | 2 | ±0 | 2 | 4 | |
Koalicja Kompromis (Compromís) | 0 | ±0 | 1 | 1 | |
Nacjonalistyczna Partia Basków (EAJ/PNV) | 9 | +4 | 1 | 10 | |
Navarra Suma (NA+) | 3 | +2 | 0 | 3 | |
Jedność Kraju Basków (EH Bildu) | 1 | +1 | 1 | 2 | |
Solidarność Basków (EA) | 0 | ±0 | 0 | 0 | |
Grupa Socjalistów Gomery (ASG) | 1 | ±0 | 0 | 1 | |
Vox (Vox) | 0 | ±0 | 1 | 1 | |
Koalicja Kanaryjska – Kanaryjska Partia Nacjonalistyczna (CCa–PNC) | 0 | –1 | 1 | 1 | |
Niezależna Grupa Herreńska (AHI) | 0 | –1 | 0 | 0 | |
Nueva Canarias (NCa) | 0 | –1 | 0 | 0 | |
Partia Aragońska (PAR) | 0 | –2 | 0 | 0 | |
Suma | 208 | ±0 | 58 | 266 | |
Źródło: Total nacional – Senado |
Następstwo wyborów
[edytuj | edytuj kod]Wybory zakończyły się zwycięstwem Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej premiera Pedro Sáncheza. Było to pierwsze zwycięstwo tej partii od 2008 roku. PSOE wygrała w dużej większości okręgów wyborczych (prowincji) i w 14 na 17 wspólnot autonomicznych oraz w mieście autonomicznym Ceuta. Blok partii prawicowych PP-Cs-Vox zdobył tylko 42,9% głosów i 147 mandatów poselskich (149 uwzględniając liczbę posłów centroprawicowej koalicji Navarra Suma) w porównaniu do 165 miejsc i 43,0% głosów zdobytych w sumie przez PSOE i Unidas Podemos. PSOE Sáncheza była wskutek tego jedyną partią, która miała realne szanse na stworzenie rządu przy wsparciu mniejszych partii[11]. Dodatkowo po raz pierwszy od 30 lat PSOE zdobyła większość mandatów w Senacie[12]. Socjaliści odzyskali kontrolę nad Senatem po 23 latach dominacji senatorów centroprawicowej Partii Ludowej.
Poparcie wyborcze dla ludowców gwałtownie spadło i zaliczyło najgorszy wynik od powstania partii w 1989 roku. PP pozostała największą partią jedynie w 4 prowincjach: Ávili, Lugo, Ourense i Salamance oraz w mieście autonomicznym Melilla. Ludowcy nie wygrali jednak w żadnej wspólnocie autonomicznej, nawet w Galicji, gdzie prawica przegrała z socjalistami po raz pierwszy od odnowienia demokracji w II poł. lat 70[13][14]. Partia Ludowa straciła w porównaniu z wyborami w 2016 roku ponad 3.5 miliona głosów. Według powyborczych analiz 1.4 mln wyborców PP z 2016 roku oddało tym razem swój głos na partię Obywatele Alberta Rivery, ponad 1.6 mln głosów padło na skrajnie prawicowy Vox, ok. 400 tys. wyborców nie poszło na wybory, a ok. 300 tys. oddało głos na socjalistów[15].
Po utracie ponad połowy mandatów w Kongresie, kierownictwo Partii Ludowej odwołało Javiera Maroto ze stanowiska szefa kampanii. Sam Maroto stracił swój mandat poselski z prowincji Álava na rzecz EH Bildu (proniepodległościowej lewicy) i po raz pierwszy do 1979 roku prawica nie uzyskała reprezentanta do Kongresu z tej prowincji. Pablo Casado, lider PP, którego przesunięcie partii na pozycje bardziej prawicowe, i budzące kontrowersje przywództwo zostało nazwane przez komentatorów, w świetle wyników wyborów, „samobójstwem”[16], odmówił rezygnacji i zamiast tego zaproponował powrót partii na pozycje bardziej centrowe. Zrobił to pod presją przywódców regionalnych struktur PP na miesiąc przed wyborami samorządowymi i do parlamentów regionalnych zaplanowanymi na 26 maja[17].
Skrajna prawica natomiast weszła do parlamentu po raz pierwszy do 40 lat, kiedy Blas Pinar, lider ultraprawicowej, faszystowskiej Unii Narodowej, zdobył mandat w Kongresie. Vox zostało pierwszą skrajnie prawicową partią w Hiszpanii, która uzyskała możliwość stworzenia swojej grupy parlamentarnej[11][18].
Kandydat na premiera | Data głosowania | Głosy | Suma | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Pedro Sánchez |
Potrzebna większość: Absolutna (176/350) |
Za | 123 | 1 | 124/350
| |||||||||||||
Przeciw | 66 | 57 | 1 | 24 | 14 | 4 | 2 | 2 | 170/350
| |||||||||
Wstrzymało się | 32 | 7 | 6 | 4 | 2 | 1 | 52/350
| |||||||||||
Nieobecni | 1 | 3 | 4/350
| |||||||||||||||
25 lipca 2019 Potrzebna większość: Zwykła |
Za | 123 | 1 | 124/350
| ||||||||||||||
Przeciw | 66 | 57 | 24 | 4 | 2 | 2 | 155/350
| |||||||||||
Wstrzymało się | 33 | 14 | 7 | 6 | 4 | 2 | 1 | 67/350
| ||||||||||
Nieobecni | 1 | 3 | 4/350
| |||||||||||||||
Źródło:[19][20] | ||||||||||||||||||
Czterej deputowani nie są obecni na głosowaniach ze względu na trwający wobec nich proces sądowy o zorganizowanie referendum niepodległościowego w Katalonii w roku 2017; są to: Oriol Junqueras (Republikańska Lewica Katalonii), Jordi Sánchez (Razem dla Katalonii), Josep Rull (Razem dla Katalonii) i Jordi Turull (Razem dla Katalonii)[19] |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Sam Jones , Spain avoids third election and ends 10-month political impasse, „The Guardian”, 29 października 2016, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-04-28] (ang.).
- ↑ Spain's Prime Minister Rajoy set to be forced out [online], The Independent, 31 maja 2018 [dostęp 2019-04-28] (ang.).
- ↑ Hiszpania: Rajoy odwołany z funkcji premiera, wybrano jego następcę [online], rmf24.pl [dostęp 2019-04-28] (pol.).
- ↑ Irene Castro , El Congreso tumba los Presupuestos y Sánchez comunicará su decisión sobre las elecciones el viernes [online], eldiario.es [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
- ↑ Disposición 3109 del BOE núm. 55 de 2019 [online], boe.es [dostęp 2024-04-26] .
- ↑ a b Obecnie przebywa w więzieniu w Madrycie
- ↑ María Jesús Montero, Edurne Uriarte, Irene Montero e Inés Arrimadas inauguran la campaña electoral en laSexta Noche [online], LaSexta, 9 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
- ↑ RTVE.es, Elecciones generales 2019 – Debate a 6 en RTVE [online], RTVE.es, 14 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
- ↑ Irene Castro , Pedro Sánchez rectifica y acepta ahora dos debates: uno el día 22 en TVE y otro el 23 en Atresmedia [online], eldiario.es [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
- ↑ Atresmedia readapta su debate del 23A a cuatro candidatos tras el requerimiento de la Junta Electoral [online], LaSexta, 16 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
- ↑ a b Gemma Robles , El PSOE lidera España [online], elperiodico, 29 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-29] (hiszp.).
- ↑ Europa Press , El PSOE se impone en el Senado con 121 escaños, alcanza la mayoría absoluta y aleja la aplicación de otro 155 [online], europapress.es, 29 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05] .
- ↑ Elecciones 2019: El PSOE, al borde de gobernar sin los separatistas ante la debacle del PP [online], ELMUNDO, 28 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
- ↑ David Lombao , Los socialistas gallegos sueñan con la Xunta tras imponerse por primera vez en las urnas a un PP desconcertado [online], eldiario.es [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
- ↑ El PP perdió 1,6 millones de votos con Vox y 1,4 con Ciudadanos [online], ELMUNDO, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
- ↑ Sánchez gana y la derecha se suicida [online], El Confidencial, 29 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
- ↑ Iñigo Aduriz , Casado hunde al PP con el peor resultado de su historia y no dimite a un mes de las autonómicas y municipales [online], eldiario.es [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
- ↑ Vox no triunfa en Madrid ni en los barrios obreros [online], La Vanguardia, 2 maja 2019 [dostęp 2019-05-05] .
- ↑ a b Anabel Díez , Javier Casqueiro , Pedro Sánchez pierde la primera votación de su investidura, „El País”, Madrid, 24 lipca 2019, ISSN 1134-6582 [dostęp 2019-07-25] (hiszp.).
- ↑ Pedro Sánchez pierde la investidura, „El País”, Madrid, 25 lipca 2019, ISSN 1134-6582 [dostęp 2019-07-25] (hiszp.).