Zebrzydowice (Rybnik)
| część miasta i dzielnica Rybnika | |
 Fragment panoramy Zebrzydowic | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| W granicach Rybnika |
1 stycznia 1973[1] |
| SIMC |
0943115 |
| Zarządzający |
Krzysztof Jaroch |
| Populacja (2021) • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
(+48) 032 |
| Kod pocztowy |
44-217 |
Położenie na mapie Rybnika Położenie na mapie Rybnika | |
| Strona internetowa | |
Zebrzydowice (niem. Seibersdorf, daw. Zybrzydowice/1531 Zybrzidowitze[3]) – część miasta i dzielnica Rybnika, położona na zachodzie miasta, licząca ok. 3,3 tys. mieszkańców. Dzielnica została włączona w granice miasta w roku 1973 z gminy Jejkowice[4].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Zebrzydowice swoją nazwę zawdzięczają dawnym właścicielom tej miejscowości – rodzinie Zebrzydowskich. Przypuszcza się, że ten sam ród był również w posiadaniu innych Zebrzydowic – położonych w okolicach Cieszyna. W XVII wieku wioskę przejął niejaki Jan Niewiadomski. Niewyjaśniona pozostaje przyczyna zmiany właściciela Zebrzydowic: w grę wchodzi między innymi oddanie ich za długi karciane.
Mieszkańcy Zebrzydowic chodzili na niedzielne msze do kościołów rybnickich, ostatnim z nich był kościół św. Józefa na Smolnej. Później zaś związali się z parafią w Jejkowicach. Gdy po drugiej wojnie powstał tam nowy kościół, zlokalizowano go niedaleko granicy z Zebrzydowicami. Obecnie znajduje się on w granicach administracyjnych Zebrzydowic.
W 1908 roku rybnicki działacz narodowy, Alojzy Prus, nabył tzw. „zebrzydowicki zameczek”. Stał się on wkrótce miejscem spotkań politycznych, a także kulturalnych polskich działaczy z całego powiatu rybnickiego. Pod jego wpływem powstawały w Zebrzydowicach organizacje i stowarzyszenia o charakterze narodowym, jak "Towarzystwo Polek", oddział Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska itd. "Manifest polskości" miał miejsce także w tamtejszej szkole. W 1920 roku zebrzydowickie dzieci odmówiły nauki w języku niemieckim. Po plebiscycie w 1922 roku wieś włączono do Polski. Od 1973 r. Zebrzydowice są dzielnicą Rybnika.
Sport
[edytuj | edytuj kod]
Jedna z pierwszych organizacji sportowych powstała w Zebrzydowicach już w 1908 roku był to oddział Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” – Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Zebrzydowicach. Prezesem organizacji był początkowo Wincenty Świench, a naczelnikiem Józef Jasicki[5].
Przez Zebrzydowice przebiegają 3 trasy rowerowe:
2 Szlak Początków Górnictwa Węglowego (zielona),
3 Szlak im. O.Michalika (czerwona),
5 Szlak Pielgrzymkowy (żółta)[6].
Edukacja
[edytuj | edytuj kod]
W centralnej części Zebrzydowic znajduje się Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 12 w Rybniku przy ul. Buhla 3.[7]
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]W dzielnicy znajduje się 6 przystanków autobusowych obsługiwanych przez Komunikację miejską w Rybniku:
- Rybnik Zebrzydowice ul.Zebrzydowicka (linie: 1, 26, 27, 28, 29, 36),
- Rybnik Zebrzydowice Kasztanowa, ul.Graniczna (linia 24),
- Rybnik Zebrzydowice Las, ul.Graniczna (linia 24),
- Rybnik Zebrzydowice Myto, ul.Zebrzydowicka (linie: 1, 24, 26, 27, 28, 29, 36),
- Rybnik Zebrzydowice Przedmieście, ul.Przedmieście (linia 24),
- Rybnik Zebrzydowice Szkoła, ul.Zebrzydowicka (linie: 1, 24, 26, 27, 28, 29, 36)[8].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]
W dzielnicy znajdują się:
- „Zebrzydowicki zameczek” – dawny budynek dworski, na pocz. XX w. centrum polityczno-kulturalne skupiające polskich działaczy narodowych (dawna „kuźnia polskości”)
- kościół pw. Matki Bożej Szkaplerznej i św. Piusa X
- Murowana kaplica przydrożna
- Sala Królestwa Świadków Jehowy[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 325
- ↑ Rybnik.eu
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XIV [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2023-07-14].
- ↑ Rybnik.eu – Serwis Miejski – (26) Zebrzydowice
- ↑ Wincenty Ogrodziński 1937 ↓, s. 244.
- ↑ Rybnik - MAPA ROWEROWA [online], Punkt Informacji Miejskiej halo!Rybnik [dostęp 2023-08-04].
- ↑ Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 12 w Rybniku [online], zsp12.miastorybnik.pl [dostęp 2023-07-14].
- ↑ Rozkład jazdy KMR Rybnik [online], rozklad.km.rybnik.pl [dostęp 2023-08-04].
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-06-03].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wincenty Ogrodziński: Dzieje Dzielnicy Śląskiej "Sokoła". Katowice: TG Sokół w Katowicach, 1937.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Portal miejski (pol.)
