zimno: Różnice pomiędzy wersjami
Wygląd
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
dodano jaćwieski: (2.1) kałdi |
|||
(Nie pokazano 42 wersji utworzonych przez 26 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[en:zimno]] [[eu:zimno]] [[fy:zimno]] [[ko:zimno]] [[it:zimno]] [[mg:zimno]] [[ja:zimno]] [[fi:zimno]] [[sv:zimno]] [[ta:zimno]] [[chr:zimno]] |
|||
== zimno ({{język polski}}) == |
== zimno ({{język polski}}) == |
||
[[Plik:Thermometer winterliche Temperaturen.jpg|thumb|zimno (1.1)]] |
|||
⚫ | |||
[[Plik:Cold sore.jpg|thumb|zimno (1.2)]] |
|||
{{wymowa}} |
|||
⚫ | |||
: {{audio|LL-Q809 (pol)-Gower-zimno.wav}} |
|||
{{znaczenia}} |
{{znaczenia}} |
||
''rzeczownik, rodzaj nijaki'' |
''rzeczownik, rodzaj nijaki'' |
||
: (1.1) [[niski|niska]] [[temperatura]] |
: (1.1) [[odczuwalny|odczuwalna]] [[subiektywnie]] [[niski|niska]] [[temperatura]] |
||
: (1.2) {{pot}} {{ |
: (1.2) {{pot}} {{przen}} [[opryszczka]] [[na]] [[warga|wardze]] |
||
''przysłówek'' |
''przysłówek sposobu'' |
||
: (2.1) [[z]] [[uczucie]]m [[utrata|utraty]] [[ciepło|ciepła]] |
|||
: (2.1) {{przysł}} ''od'': [[zimny]] |
|||
: (2.2) {{przen}} [[w]] [[sposób]] [[chłodny]], [[obojętny]], [[niechętny]] |
: (2.2) {{przen}} [[w]] [[sposób]] [[chłodny]], [[obojętny]], [[niechętny]] |
||
{{odmiana}} |
{{odmiana}} |
||
: (1.1) {{odmiana-rzeczownik-polski |
|||
: (1.1) {{lp}} zimn|o, ~a, ~u, ~o, ~em, ~ie, ~o; {{blm}} |
|||
|Mianownik lp = zimno |
|||
: (1.2) {{lp}} zimn|o, ~a, ~u, ~o, ~em, ~ie, ~o; {{lm}} ~a, ~, ~om, ~a, ~ami, ~ach, ~a |
|||
|Dopełniacz lp = zimna |
|||
|Celownik lp = zimnu |
|||
|Biernik lp = zimno |
|||
|Narzędnik lp = zimnem |
|||
|Miejscownik lp = zimnie |
|||
|Wołacz lp = zimno |
|||
}} |
|||
: (1.2) {{odmiana-rzeczownik-polski |
|||
|Mianownik lp = zimno |
|||
|Mianownik lm = zimna |
|||
|Dopełniacz lp = zimna |
|||
|Dopełniacz lm = zimn |
|||
|Celownik lp = zimnu |
|||
|Celownik lm = zimnom |
|||
|Biernik lp = zimno |
|||
|Biernik lm = zimna |
|||
|Narzędnik lp = zimnem |
|||
|Narzędnik lm = zimnami |
|||
|Miejscownik lp = zimnie |
|||
|Miejscownik lm = zimnach |
|||
|Wołacz lp = zimno |
|||
|Wołacz lm = zimna |
|||
}} |
|||
: (2.1-2) {{stopn|zimniej|najzimniej}} |
: (2.1-2) {{stopn|zimniej|najzimniej}} |
||
{{przykłady}} |
{{przykłady}} |
||
: (1.1) ''[[słyszeć|Słyszałem]], [[że]] [[duży|duże]] [[zimno]] [[odbierać|odbiera]] [[wartość odżywcza|wartość odżywczą]] [[jedzenie|jedzeniu]].'' |
: (1.1) ''[[słyszeć|Słyszałem]], [[że]] [[duży|duże]] [[zimno]] [[odbierać|odbiera]] [[wartość odżywcza|wartość odżywczą]] [[jedzenie|jedzeniu]].'' |
||
: (1.1) ''[[na|Na]] [[dwór|dworze]] [[ |
: (1.1) ''[[na|Na]] [[dwór|dworze]] [[panować|panowało]] [[potworny|potworne]] [[zimno]], [[dlatego]] [[musieć|musiał]] [[nałożyć]] [[gruby|grubą]] [[kurtka|kurtkę]].'' |
||
: (2.1) ''[[na|Na]] [[dwór|dworze]] [[być|było]] [[tak]] [[zimno]], [[że]] [[musieć|musiał]] [[nałożyć]] [[gruby|grubą]] [[kurtka|kurtkę]].'' |
: (2.1) ''[[na|Na]] [[dwór|dworze]] [[być|było]] [[tak]] [[zimno]], [[że]] [[musieć|musiał]] [[nałożyć]] [[gruby|grubą]] [[kurtka|kurtkę]].'' |
||
: (2.2) ''[[na|Na]] [[pytanie]] [[o]] [[możliwość]] [[poprawa|poprawy]] [[pisać|pisanego]] [[chwila|chwilę]] [[wcześnie]]j [[sprawdzian]]u, [[nauczyciel]] [[zimno]] [[skrzywić się|się skrzywił]] [[i]] [[pokręcić|pokręcił]] [[głowa|głową]].'' |
: (2.2) ''[[na|Na]] [[pytanie]] [[o]] [[możliwość]] [[poprawa|poprawy]] [[pisać|pisanego]] [[chwila|chwilę]] [[wcześnie]]j [[sprawdzian]]u, [[nauczyciel]] [[zimno]] [[skrzywić się|się skrzywił]] [[i]] [[pokręcić|pokręcił]] [[głowa|głową]].'' |
||
Linia 23: | Linia 49: | ||
: (2.1) [[na zimno]] |
: (2.1) [[na zimno]] |
||
{{synonimy}} |
{{synonimy}} |
||
: (1.1) [[chłód]], [[mróz]], [[ziąb]] |
: (1.1) [[chłód]], [[mróz]], [[ziąb]], {{pot}} [[zimnica]] |
||
: (1.2) [[skwarka]], [[febra]], [[opryszczka]] |
: (1.2) [[skwarka]], [[febra]], [[opryszczka]] |
||
: (2.1 |
: (2.1) [[chłodno]] |
||
: (2.2) [[chłodno]] |
|||
{{antonimy}} |
{{antonimy}} |
||
: (1.1) [[ciepło]], [[upał]] |
: (1.1) [[ciepło]], [[upał]] |
||
Linia 35: | Linia 62: | ||
{{meronimy}} |
{{meronimy}} |
||
{{pokrewne}} |
{{pokrewne}} |
||
: {{rzecz}} [[zimowisko]] {{n}}, [[zima]] {{ |
: {{rzecz}} [[zimowisko]] {{n}}, [[zima]] {{ż}}, [[zimnisko]] {{n}}, [[zimnica]] {{ż}}, [[przezimowanie]] {{n}}, [[zimowanie]] {{n}}, [[zimne]] {{n}} |
||
: {{przym}} [[zimny]], [[zimowy]] |
: {{przym}} [[zimny]], [[zimowy]] |
||
: {{przysł}} [[zimą]] |
: {{przysł}} [[zimą]], [[zimowo]] |
||
: {{czas}} [[zimować]] |
: {{czas}} [[zimować]] |
||
{{frazeologia}} |
|||
{{frazeologia}} [[planować coś na zimno]] • [[zimno się komuś robi na myśl o czymś]] • [[zimno jak w psiarni]] • [[na zimno]] |
|||
: [[na zimno]] • [[zimno jak w psiarni]] • [[zimno się robi na myśl]] ''przysłowia:'' [[gdy styczeń z zimnem nie chodzi, marzec, kwiecień wychłodzi]] • [[kiedy w styczniu lato, w lecie zimno za to]] • [[styczeń rok stary z nowym styka, czasem zimnem do kości przenika, czasem w błocie utyka]] |
|||
{{etymologia}} |
{{etymologia}} |
||
{{uwagi}} |
{{uwagi}} |
||
Linia 45: | Linia 73: | ||
{{tłumaczenia}} |
{{tłumaczenia}} |
||
: (1.2) {{zobtłum|opryszczka}} |
: (1.2) {{zobtłum|opryszczka}} |
||
* angielski: (1.1) [[cold]], (2.1 |
* angielski: (1.1) [[cold]], [[coldness]], [[frigidity]]; (2.1) [[coldly]], [[cold]]; (2.2) [[coldly]], [[cold]] |
||
* |
* arabski: (1.1) [[قر]] {{m}} |
||
* |
* baskijski: (1.1) [[hotz]]; (2.1) [[hotz]] |
||
* |
* białoruski: (1.1) [[холад]] {{m}} (holad); (2.1) [[холадна]] |
||
* bułgarski: (2.1) [[студено]] (studeno) |
|||
* chakaski: (2.1) [[соох]] |
|||
* chiński standardowy: (2.1) [[冷]] (lěng) |
|||
* czeski: (1.1) [[zima]] |
|||
* dolnołużycki: (1.1) [[zyma]] {{ż}} |
|||
* duński: (1.1) [[kulde]] {{w}}; (2.1) [[koldt]]; (2.2) [[koldt]] |
|||
* esperanto: (1.1) [[malvarmo]]; (2.1) [[fride]], [[malvarme]] |
|||
* fiński: (1.1) [[kylmä]] |
|||
* francuski: (1.1) [[froideur]] {{ż}}; (2.1) [[froidement]] |
|||
* gruziński: (1.1) [[სიცივე]] (sic’ive) |
|||
* hindi: (1.1) [[ठंडक]] {{ż}} (ṭhaṇḍak) |
|||
* hiszpański: (1.1) [[frío]] |
|||
* interlingua: (1.1) [[frigido]], [[frigor]] |
|||
* jaćwieski: (2.1) [[kałdi]] |
|||
* jidysz: (1.1) [[קעלט]] {{ż}} (kelt); (2.1) [[קאַלט]] (kalt) |
|||
* kaszubski: (1.1) [[zyb]] {{m}} |
|||
* kataloński: (1.1) [[fred]] |
|||
* kazachski: (1.1) [[суық]]; (2.1) [[суық]] |
|||
* kornijski: (1.1) [[yeynder]] {{m}} |
|||
* łaciński: (1.1) [[algor]] {{m}}, [[frigiditas]] {{ż}} |
|||
* niemiecki: (1.1) [[Kälte]] {{ż}}; (2.1) [[kalt]] |
|||
* nowogrecki: (1.1) [[κρύο]] {{n}} |
|||
* portugalski: (1.1) [[frio]] {{m}} |
|||
* rosyjski: (1.1) [[холод]] {{m}}; (2.1) [[холодно]] |
|||
* sanskryt: (1.1) [[शीतता]] {{ż}} (śītatā), [[जड]] {{m}} (jaḍa) |
|||
* slovio: (1.1) [[zim]] (зим) |
* slovio: (1.1) [[zim]] (зим) |
||
* słowacki: (1.1) [[zima]] {{ż}}, [[chlad]] {{m}}; (2.1) [[chladno]] |
|||
* suahili: (1.1) [[baridi]] |
* suahili: (1.1) [[baridi]] |
||
* szwedzki: (1.1) [[köld]] {{w}}; (2. |
* szwedzki: (1.1) [[köld]] {{w}}; (2.1) [[kallt]] |
||
* tajski: (1.1) [[ความเย็น]] (kwaam.yen) |
|||
* udmurcki: (1.1) [[кезьыт]] |
|||
* ukraiński: (1.1) [[холод]] {{m}}; (2.1) [[холодно]], [[зимно]] |
|||
* węgierski: (2.1) [[hidegen]] |
* węgierski: (2.1) [[hidegen]] |
||
* wilamowski: (1.1) [[kāłt]] |
* wilamowski: (1.1) [[kełd]] {{ż}}, [[kāłt]] {{ż}}, [[kaołt]]; (2.1) [[kełd]], [[kāłt]], [[kaołt]] |
||
* włoski: (1.1) [[freddo]] |
* włoski: (1.1) [[freddo]] {{m}}, [[freddezza]] {{ż}}; (2.1) [[freddamente]], [[gelidamente]] |
||
{{źródła}} |
{{źródła}} |
Aktualna wersja na dzień 15:01, 5 sty 2024
zimno (język polski)
[edytuj]- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) odczuwalna subiektywnie niska temperatura
- (1.2) pot. przen. opryszczka na wardze
przysłówek sposobu
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza mianownik zimno dopełniacz zimna celownik zimnu biernik zimno narzędnik zimnem miejscownik zimnie wołacz zimno - (1.2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik zimno zimna dopełniacz zimna zimn celownik zimnu zimnom biernik zimno zimna narzędnik zimnem zimnami miejscownik zimnie zimnach wołacz zimno zimna - (2.1-2) st. wyższy zimniej; st. najwyższy najzimniej
- przykłady:
- (1.1) Słyszałem, że duże zimno odbiera wartość odżywczą jedzeniu.
- (1.1) Na dworze panowało potworne zimno, dlatego musiał nałożyć grubą kurtkę.
- (2.1) Na dworze było tak zimno, że musiał nałożyć grubą kurtkę.
- (2.2) Na pytanie o możliwość poprawy pisanego chwilę wcześniej sprawdzianu, nauczyciel zimno się skrzywił i pokręcił głową.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) przejmujące zimno
- (2.1) na zimno
- synonimy:
- (1.1) chłód, mróz, ziąb, pot. zimnica
- (1.2) skwarka, febra, opryszczka
- (2.1) chłodno
- (2.2) chłodno
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. zimowisko n, zima ż, zimnisko n, zimnica ż, przezimowanie n, zimowanie n, zimne n
- przym. zimny, zimowy
- przysł. zimą, zimowo
- czas. zimować
- związki frazeologiczne:
- na zimno • zimno jak w psiarni • zimno się robi na myśl przysłowia: gdy styczeń z zimnem nie chodzi, marzec, kwiecień wychłodzi • kiedy w styczniu lato, w lecie zimno za to • styczeń rok stary z nowym styka, czasem zimnem do kości przenika, czasem w błocie utyka
- etymologia:
- uwagi:
- (1.2) zazwyczaj w lp
- tłumaczenia:
- (1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: opryszczka
- angielski: (1.1) cold, coldness, frigidity; (2.1) coldly, cold; (2.2) coldly, cold
- arabski: (1.1) قر m
- baskijski: (1.1) hotz; (2.1) hotz
- białoruski: (1.1) холад m (holad); (2.1) холадна
- bułgarski: (2.1) студено (studeno)
- chakaski: (2.1) соох
- chiński standardowy: (2.1) 冷 (lěng)
- czeski: (1.1) zima
- dolnołużycki: (1.1) zyma ż
- duński: (1.1) kulde w; (2.1) koldt; (2.2) koldt
- esperanto: (1.1) malvarmo; (2.1) fride, malvarme
- fiński: (1.1) kylmä
- francuski: (1.1) froideur ż; (2.1) froidement
- gruziński: (1.1) სიცივე (sic’ive)
- hindi: (1.1) ठंडक ż (ṭhaṇḍak)
- hiszpański: (1.1) frío
- interlingua: (1.1) frigido, frigor
- jaćwieski: (2.1) kałdi
- jidysz: (1.1) קעלט ż (kelt); (2.1) קאַלט (kalt)
- kaszubski: (1.1) zyb m
- kataloński: (1.1) fred
- kazachski: (1.1) суық; (2.1) суық
- kornijski: (1.1) yeynder m
- łaciński: (1.1) algor m, frigiditas ż
- niemiecki: (1.1) Kälte ż; (2.1) kalt
- nowogrecki: (1.1) κρύο n
- portugalski: (1.1) frio m
- rosyjski: (1.1) холод m; (2.1) холодно
- sanskryt: (1.1) शीतता ż (śītatā), जड m (jaḍa)
- slovio: (1.1) zim (зим)
- słowacki: (1.1) zima ż, chlad m; (2.1) chladno
- suahili: (1.1) baridi
- szwedzki: (1.1) köld w; (2.1) kallt
- tajski: (1.1) ความเย็น (kwaam.yen)
- udmurcki: (1.1) кезьыт
- ukraiński: (1.1) холод m; (2.1) холодно, зимно
- węgierski: (2.1) hidegen
- wilamowski: (1.1) kełd ż, kāłt ż, kaołt; (2.1) kełd, kāłt, kaołt
- włoski: (1.1) freddo m, freddezza ż; (2.1) freddamente, gelidamente
- źródła: