duży
duży (język polski)
[edytuj]
- znaczenia:
przymiotnik jakościowy
- (1.1) taki, którego rozmiar jest ponadprzeciętny
- (1.2) taki, którego ilość, natężenie, skala lub inna domyślna cecha jest znaczna w porównaniu z obiektami tego samego rodzaju
- (1.3) taki, który osiągnął pewien stopień dojrzałości lub dorosłości
- odmiana:
- (1.1-3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik duży duża duże duzi duże dopełniacz dużego dużej dużego dużych celownik dużemu dużej dużemu dużym biernik dużego duży dużą duże dużych duże narzędnik dużym dużą dużym dużymi miejscownik dużym dużej dużym dużych wołacz duży duża duże duzi duże stopień wyższy większy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik większy większa większe więksi większe dopełniacz większego większej większego większych celownik większemu większej większemu większym biernik większego większy większą większe większych większe narzędnik większym większą większym większymi miejscownik większym większej większym większych wołacz większy większa większe więksi większe stopień najwyższy największy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik największy największa największe najwięksi największe dopełniacz największego największej największego największych celownik największemu największej największemu największym biernik największego największy największą największe największych największe narzędnik największym największą największym największymi miejscownik największym największej największym największych wołacz największy największa największe najwięksi największe
- przykłady:
- (1.1) Nie podano jednak żadnych propozycji dotyczących finansowania, zwłaszcza remontu bardzo dużego budynku[1].
- (1.1) Rysie to bardzo płochliwe samotniki, lubią duże lasy, z zaroślami i powalonymi drzewami, w których łatwo się ukryć[2].
- (1.2) Prezydent zawsze miał dużą grupę długoletnich współpracowników, z którymi spotykał się i oficjalnie, i prywatnie[3].
- (1.2) Na tym terenie były duże problemy z kradzieżami drewna[4].
- (1.3) Mama nie niecierpliwi się trochę, że taki duży chłopak mieszka sam i wciąż przychodzi do niej na obiady?[5]
- (1.3) To już co prawda duża dziewczyna, ale nie odważyłabym się puścić jej samej przy tym ruchu[6].
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) duży budynek / człowiek / dom / głaz / pies • duża głowa / wieś • duże mieszkanie / miasto • duże oczy / uszy
- (1.2) duży kłopot / problem / rozmiar / wpływ / wysiłek • duża dawka / ilość / liczba / prędkość / radość / siła / wartość • duże natężenie / znaczenie • duże pieniądze
- (1.3) duży chłopak / chłopiec • duża dziewczyna / dziewczynka
- synonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- duża litera • duże żniwa • duży ekran • duży pokój
- etymologia:
- płn. prasł. *dužь → silny, zdrowy, wyróżniający się rozmiarem lub ilością < praindoeur. *dʰougʰ-o- + prasł. *-jь[7][8]
- Ostatecznie z pierwiastka praindoeur. *dʰeu̯gh- → stykać się, obficie udzielać[8]
- por. litew. daug, łot. daudz
- uwagi:
- tłumaczenia:
- aleucki: (1.1) anguna-lix, angunaq
- angielski: (1.1) big; (1.2) big
- arabski: (1.1) كبير (kabīr); (1.2) كبير (kabīr)
- aramejski: (1.1) ܪܒܐ; (1.2) ܪܒܐ
- asamski: (1.1) ডাঙৰ
- awestyjski: (1.1) 𐬨𐬀𐬰
- baskijski: (1.1) handi
- bhodźpuri: (1.1) बड़हन, बड़
- białoruski: (1.1) вялікі
- bułgarski: (1.1) голям; (1.2) голям; (1.3) голям
- chiński standardowy: (1.1) 大 (dà); (1.2) 不少 (bùshǎo)
- czeski: (1.1) velký, veliký; (1.2) velký, veliký
- dolnołużycki: (1.1) wjeliki
- duński: (1.1) stor; (1.2) stor
- elfdalski: (1.1) stur
- esperanto: (1.1) granda; (1.2) granda
- estoński: (1.1) suur
- fidżyjski: (1.1) levu
- francuski: (1.1) grand, gros; (1.2) grand, élève
- górnołużycki: (1.1) wulki
- hawajski: (1.1) nui
- hebrajski: (1.1) גדול
- hindi: (1.1) बड़ा (baṛā)
- hiszpański: (1.1) grande
- ido: (1.1) granda; (1.2) granda
- interlingua: (1.1) ample, grosse; (1.2) ample, grosse
- inuktitut: (1.1) ᐊᖏᔪᖅ
- islandzki: (1.1) stór; (1.2) stór
- japoński: (1.1) 大きい (おおきい, ōkii)
- jidysz: (1.1) גרויס (grojs), פֿאַרנעמיק (farnemik); (1.2) גרויס (grojs)
- kakczikel: (1.1) nim; (1.2) nim
- karaimski: (1.1) уллу
- kaszubski: (1.1) wiôldżi
- kazachski: (1.1) үлкен; (1.2) үлкен
- krymskotatarski: (1.1) balaban
- łaciński: (1.1) magnus
- łatgalski: (1.1) lels
- łotewski: (1.1) liels
- manx: (1.1) mooar
- niderlandzki: (1.1) groot
- niemiecki: (1.1) groß; (1.2) groß
- norweski (bokmål): (1.1) stor
- norweski (nynorsk): (1.1) stor
- norweski (riksmål): (1.1) stor
- nowogrecki: (1.1) μεγάλος
- pali: (1.1) mahant
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)(1.1)
, taki duży: 
, 
, większy: 
, największy: 
- portugalski: (1.1) grande; (1.2) grande
- rosyjski: (1.1) большой; (1.2) большой
- rumuński: (1.1) mare; (1.2) mare
- sanskryt: (1.1) बृहत्
- skolt: (1.1) jõnn
- staroczeski: (1.1) veliký; (1.2) veliký
- staroirlandzki: (1.1) mór; (1.2) mór
- staropruski: (1.1) debīkan
- szwedzki: (1.1) stor
- tetum: (1.1) bo'ot; (1.2) bo'ot
- turecki: (1.1) büyük
- tuvalu: (1.1) lasi
- tybetański: (1.1) ཆེན
- ukraiński: (1.1) великий; (1.2) великий
- urdu: (1.1) بڑا
- węgierski: (1.1) nagy
- włoski: (1.1) grande; (1.2) grande
- wolof: (1.1) mag
- źródła:
- ↑ W. Dziczkiewicz, Nowy pomysł na internat w Zielonej: Fundacja z obiadami, „Tygodnik Ciechanowski”, 2004-08-11, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ RA, Ryś uratował rannego rysia, „Dziennik Polski”, 2008-12-24, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Jarosław Kurski, Kuba Atys, Tomasz Wierzejski, Człowiek mroku, „Gazeta Wyborcza”, 1993-02-20, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Rozmawiała Grażyna Mateja, Seniorzy Władysław Pogrzeba, „Tygodnik Podhalański nr 6”, 1997, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Agnieszka Grzelak-Michałowska, Nie jestem napakowanym miśkiem, „Express Ilustrowany”, 2003-07-25, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ mb, Wioskom doskwiera tranzyt, „Dziennik Łódzki”, 2006-11-10, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑
Hasło „duży” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
- ↑ 8,0 8,1 Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1.